Top 20 – filmy o nauczycielach
Filmy o nauczycielach to gatunek filmowy, do którego należą porywające i inspirujące opowieści o pracy pedagogów. Wiele utworów tego typu można zaliczyć do kina na faktach. Są to historie odważnych i mądrych nauczycieli, który często na przekór skostniałemu systemowi edukacji potrafią zrozumieć młodzież i zarazić ją swoją pasją.
Z pewnością to nauczyciele odgrywają kluczową rolę w formowaniu młodych umysłów i osobowości. Nie tylko przekazują wiedzę, ale może przede wszystkim potrafią kształtować postawy psychiczne i społeczne, jak empatia, otwartość na innych, dążenie do celu czy wiara we własne możliwości. Pedagodzy mogą obudzić w młodzieży trwałe pragnienie samorozwoju, dążenie do zgłębiania tajemnic świata. Trudno zatem przecenić rolę, jaką dobry nauczyciel odgrywa w życiu młodego pokolenia.
Filmy o pedagogach pokazują właśnie takich przedstawicieli tego zawodu, choć czasem mamy również do czynienia z fabułami z przymrużeniem oka. Te ostatnie z dużą dawką humoru prezentują cienie i blaski tej profesji. Na pewno jednak ci, którzy mieli szczęście spotkać na swojej drodze pedagogów z powołania, wiedzą najlepiej, o tym jak istotna to funkcja.
Filmy o nauczycielach
1. Młodzi gniewni (Dangerous Minds, 1995) – reż. John N. Smith
Młodzi gniewni to klasyka filmu opowiadającego o wyjątkowej roli nauczyciela. Główną postać brawurowo zagrała tu Michelle Pfeiffer. Louanne Johnson po zakończeniu służby w Marines i rozwodzie z mężem postanawia zatrudnić się w publicznej szkole w Los Angeles jako nauczycielka języka angielskiego. Szybko okazuje się, że ma do czynienia z bardzo trudną młodzieżą z najbiedniejszych i przestępczych środowisk. Kobieta zmienia wówczas swój ugrzeczniony wizerunek i sięga po niestandardowe metody nauczania, które niespodziewanie zaczynają odnosić efekty. Co ciekawe, film został oparty na prawdziwej historii.
2. Stowarzyszenie Umarłych Poetów (Dead Poets Society, 1989) – reż. Peter Weir
Stowarzyszenie Umarłych Poetów Petera Weira to dzieło doskonałe, które wspaniale buduje portret idealnego nauczyciela. Zagrał go Robin Williams, a rola ta stała się jedną z najważniejszych w jego artystycznym dorobku. John Keating naucza języka angielskiego w elitarnej i jednocześnie bardzo konserwatywnej szkole średniej. Odkrywa przed swoimi uczniami potężną siłę literatury, która może odmienić ich osobiste losy. Uczy swoich wychowanków łamania konwencji i podążania za swoim wewnętrznym głosem, choćby był on sprzeczny ze społecznymi oczekiwaniami. Film zdobył Oscara za najlepszy scenariusz oraz dwie statuetki BAFTA.
3. Whiplash (2014) – reż. Damien Chazelle
Whiplash-5547.cr2
Whiplash to jeden z najlepszych filmów o szkole, jakie powstały w ostatnich latach. Akcja dzieła rozgrywa się w elitarnym konserwatorium muzycznym na Manhattanie, do którego dostaje się zagorzały miłośnik jazzu i jednocześnie początkujący perkusista, Andrew Neimann (Miles Teller). Chłopak trafia do grupy prowadzonej przez surowego perfekcjonistę, Terrence’a Fletchera (w tej roli genialny J. K. Simmons). Pod wpływem wymagającego nauczyciela bohater decyduje się poświęcić wszystko, by osiągnąć muzyczną doskonałość. Sadystyczne skłonności belfra szybko jednak zamieniają jego życie w koszmar. J. K. Simmons stworzył na ekranie niezwykle fascynującą i ambiwalentną postać nauczyciela, która skłania do głębokiej refleksji nad rolą tego zawodu i jego wpływem na indywidualne losy uczniów. Aktor został wyróżniony Oscarem za swoją niejednoznaczną kreację, a sam film uzyskał ponadto dwa Oscary za montaż i dźwięk, a także Złoty Glob i nagrody BAFTA.
4. Pan od muzyki (Le choristes, 2004) – reż. Christophe Barratier
Pan od muzyki to francuski film opowiadający poruszającą historię skromnego nauczyciela muzyki, Clementa Mathieu (w tej roli Gerard Jugnot). Mężczyzna zatrudnia się w poprawczaku, gdzie naucza grupę chłopców przechodzących proces resocjalizacji. Początkowo nieufni i uprzedzeni do belfra uczniowie stopniowo zaczynają poznawać fascynujący świat muzyki, który dotyka ich najgłębszych ran. Film zdobył Erupejską Nagrodę Filmową oraz dwa Cezary.
5. Wolność słowa (Freedom Writers, 2007) – reż. Richard LaGravenese
Wolność słowa to oparta na faktach opowieść o nauczycielce literatury z Los Angeles, która zaczyna angażować się w problemy uczniów, próbując zrozumieć ich negatywną postawę wobec świata i autorytetów. Wkrótce odkrywa, że jej wychowankowie zmagają się na co dzień z poważnymi trudnościami, jak przemoc domowa czy uprzedzenia rasowe. Erin Gruwell (w tej roli Hilary Swank) poświęcając swoje życie prywatne, postanawia im pomóc. Pokazuje uczniom, jak terapeutyczne działanie może mieć sztuka, literatura i znajomość historii.
6. Podaj dalej (Pay It Forward, 2000) – reż. Mimi Leder
Podaj dalej to film, w którym nauczyciel odgrywa kluczową rolę. Eugene Simonet (Kevin Spacey) zatrudnia się w publicznej szkole w Las Vegas, by nauczać geografii. Szybko staje się inspiracją szczytnego pomysłu o nazwie: „podaj dalej”. Prosi uczniów, żeby zastanowili się, co mogą zrobić, by świat stał się lepszy. Jeden z nich, Trevor (Haley Joel Osment), obmyśla projekt pomocy innym, którego celem jest uruchomienie swoistego łańcucha dobrych uczynków: każda osoba doświadczająca dobroci ma ją bowiem zaoferować trzem kolejnym. Wkrótce życie Trevora, jego matki (Helen Hunt) i nauczyciela ulegnie zmianie.
7. Wytańczyć marzenia (Take the Lead, 2006) – reż. Liz Friedlander
Wytańczyć marzenia to znany film o nauczycielu tańca, który odmienia życie trudnej młodzieży. Pierre Dulaine (Antonio Banderas), tancerz o światowych sukcesach, po zakończeniu kariery i traumatycznych przejściach osobistych zatrudnia się w szkole w Nowym Jorku. Wkrótce dostrzega, że jego uczniowie potrafią się odnaleźć jedynie wrytmie hip-hopu. Postanawia więc udzielać bezpłatnych lekcji tańca towarzyskiego dla ubogiej młodzieży. Okazuje się, że taniec może być również swoistą filozofią i stylem życia oraz że niesie ze sobą wiarę w istotne dla młodych ludzi wartości.
8. Carte Blanche (2015) – reż. Jacek Lusiński
Carte Blanche to polski poruszający film o nauczycielu historii. Kacper (Andrzej Chyra) naucza w jednym z lubelskich liceów. Pewnego dnia dowiaduje się, że cierpi na nieuleczalną chorobę genetyczną, której konsekwencją jest trwała utrata wzroku. Po początkowym załamaniu Kacper dochodzi do wniosku, że nie może zostawić swoich uczniów tuż przed zbliżającą się maturą. Ukrywa więc swój problem przed przełożonymi.
9. Dzień świra (2002) – reż. Marek Koterski
Dzień świra to dość osobliwy, zabawny, ale niepozbawiony przenikliwości portret polskiego nauczyciela-humanisty. Adaś Miauczyński, symbol współczesnego inteligenta, jest polonistą, który zrezygnował z kariery uniwersyteckiej, by poświęcić się pracy z młodzieżą w szkole. Rzeczywistość całkowicie rozmija się jednak z jego wzniosłymi ideałami: marna płaca, bezczelni uczniowie i powszechny brak szacunku doprowadzają bohatera do nerwicy i zgorzknienia. Świetną kreację Adasia stworzył Marek Kondrat.
10. Uśmiech Mony Lizy (Mona Lisa Smile, 2003) – reż. Mike Newell
Uśmiech Mony Lizy to film, którego akcja rozgrywa się w latach 50. w USA. W college’u pojawia się nowa nauczycielka historii sztuki, Katherine Watson (Julia Roberts). Jej niestandardowe metody nauczania oraz oryginalne podejście do życia szybko zwracają uwagę uczennic, a także dyrekcji szkoły. Pani Watson pokazuje swoim wychowankom zupełnie nową drogę dla kobiet – próbuje uświadomić im, że podobnie jak mężczyźni, kobiety mają wolność wyboru i mogą spełniać się w różnych dziedzinach, niekoniecznie związanych z małżeństwem i macierzyństwem.
11. Nauczyciel z przedmieścia (To Sir, with Love, 1967) – reż. James Clavell
Nauczyciel z przedmieścia to angielski film opowiadający o młodym inżynierze, który z powodu chwilowych kłopotów z pracą zatrudnia się w szkole w Londynie. Pod jego opiekę trafia trudna klasa maturalna. Młodzież za wszelką cenę chce okazać belfrowi swoje lekceważenie i skłonić go do rezygnacji z pracy. Jego dojrzałe i partnerskie podejście do uczniów doprowadza jednak do diametralnej zmiany ich zachowania. W głównej roli wystąpił Sidney Poitier.
12. Wszystko albo nic (Stand and Deliver, 1988) – reż. Ramon Menendez
Wszystko albo nic to interesująca historia oparta na faktach. Jaime Escalante porzuca świetną i dobrze płatną posadę w firmie elektronicznej, żeby poświęcić się nauczaniu. Znajduje zatrudnienie jako nauczyciel matematyki w Garfield High School, w biednej dzielnicy Los Angeles. Jego uczniowie, głównie Latynosi, nie znoszą szkoły, nauczycieli i nauki. Już w tak młodym wieku zajmują się kradzieżą i handlem narkotykami. Nauczyciel dzięki swojemu zaangażowaniu dociera jednak do wychowanków i udaje mu się zmienić losy wielu z nich. W głównej roli wystąpił nominowany do Oscara Edward James Olmos. W filmie znaczącą kreację stworzył również początkujący wówczas Lou Diamond Phillips.
13. Tytani (Remember the Titans, 2000) – reż. Boaz Yakin
Tytani to film oparty na fakatch, którego akcja rozrywa się w latach 70. w amerykańskim stanie Wirginia. W USA powoli odchodzi się od segregacji rasowej. W jednej ze szkół jako trener drużyny futbolowej zostaje więc zatrudniony czarnoskóry mężczyzna, Herman Boone (Denzel Washington). Jego zadaniem jest połączenie dwóch drużyn złożonych z białych i czarnych zawodników. Oczywiście nie będzie to łatwe zadanie…
14. Dosięgnąć kosmosu (October Sky, 1999) – reż. Joe Johnston
Akcja filmu Dosięgnąć kosmosu rozgrywa się w stanie Wirginia, w miasteczku Coalwood w latach 50. Głównym bohaterem obrazu jest Homer Hickam, nastoletni uczeń, którego fascynuje podbój kosmosu. Gdy wpada na pomysł, żeby skonstruować własną rakietę, spotyka się z niezrozumieniem ze strony rodziców i sąsiadów. Wszyscy w mieście pracują bowiem w kopalni i uważają marzenia chłopca za dziwaczną fanaberię. Homer znajduje jednak sprzymierzeńca w osobie nauczycielki ze szkoły, panny Riley (w tej roli Laura Dern).
15. Billy Elliot (2000) – reż. Stephen Daldry
Billy Elliot to jedenastoletni chłopiec, który wychowuje się w brytyjskim miasteczku górniczym. Pewnego dnia ojciec chce go zapisać na trening boksu, jednak przez przypadek chłopiec trafia na lekcję baletu. Jego nauczycielka, pani Wilkinson, szybko dostrzega nieprzeciętny talent chłopca do tańca i postanawia zrobić wszystko, by przełamać opór jego rodziny przed nietypową pasją i pomóc mu w rozwijaniu zdolności. Film zdobył trzy Nagrody BAFTA. W tytułowej roli wystąpił Jamie Bell, natomiast jego nauczycielkę zagrała Julie Walters.
16. Przedszkolanka (The Kindergarten Teacher, 2018) – reż. Sara Colangelo
Przedszkolanka to interesujący film Sary Colangelo. Główną bohaterką obrazu jest nauczycielka przedszkola, Lisa Spinelli (Maggie Gyllenhaal), która niegdyś marzyła o karierze poetki. Pewnego dnia pod jej opiekę trafia pięcioletni chłopiec o niezwykłych uzdolnieniach literackich (w tej roli Parker Sevak). Kobieta postanawia zrobić wszystko, by rozwinąć jego talent poetycki. Starania nauczycielki wprowadzają jednak zamęt w jej życie osobiste.
17. Klasa (Entre les murs, 2008) – reż. Laurent Cantet
Klasa to francuski film opowiadający o nauczycielu, który musi się zmierzyć z trudną młodzieżą z jednej z dzielnic Paryża. Uczniowie szkoły to wybuchowa mieszanka różnych narodowości i kultur. W takiej instytucji rozpoczyna pracę ambitny nauczyciel, Franocis (Francois Begaudeau), który co ciekawe, naprawdę jest nauczycielem i autorem książki, na podstawie której powstał film. Obraz został nagrany w konwencji fabularno-dokumentalnej i zdobył wielkie uznanie krytyki. Jego wyrazem była Złota Palma na Festiwalu w Cannes.
18. Belfer (2016 – 2017) – Bartłomiej Ignaciuk
Belfer to polski serial kryminalny, którego głównym bohaterem jest nauczyciel języka polskiego, Paweł Zawadzki (w tej roli Maciej Stuhr). Mężczyzna wyjeżdża z Warszawy i osiedla się w Dobrowicach, gdzie podejmuje pracę w liceum. Gdy w okolicy zostaje zamordowana młoda dziewczyna, nauczyciel rozpoczyna w tej sprawie prywatne śledztwo.
19. Zła kobieta (Bad Teacher, 2011) – reż. Jake Kasdan
Zła kobieta to film, który pokazuje zawód nauczyciela w krzywym zwierciadle. Główną bohaterką komedii jest Elizabeth Halsey, która po rozstaniu z bogatym narzeczonym musi sobie poszukać pracy. Zatrudnia się jako nauczycielka w lokalnej szkole. Początkowo traktuje swoje zajęcie jako zło konieczne i w ogóle nie angażuje się w postępy uczniów. Gdy jednak dowiaduje się, że za osiągnięcia wychowanków czeka ją finansowa nagroda, którą chce przeznaczyć na powiększenie biustu, diametralnie zmienia swoje metody. W roli głównej występuje Cameron Diaz. Na ekranie partnerują jej zaś Justin Timnerlake i Jason Segel.
20. Szkoła rocka (The School of Rock, 2003) – reż. Richard Linklater
Szkoła rocka to kolejna zabawna komedia o zawodzie nauczyciela. Dewey Finn (Jack Black) traci pracę w zespole muzycznym. Wykorzystuje więc nadarzającą się okazję i zatrudnia się w szkole, udając swojego kolegę-nauczyciela. Szybko odkrywa, że jego uczniowie mają muzyczny talent. Postanawia więc stworzyć własny rockowy band i przygotować go do konkursu Bitwa Zespołów, w którym można wygrać pokaźną sumę pieniędzy.
