Joan Fontaine – pierwsza amerykańska blondynka Hitchcocka

Joan Fontaine

Joan Fontaine w filmie Rebeka

 

Joan Fontaine była hollywoodzką gwiazdą lat 40. XX wieku, wyróżniającą się dziewczęcą urodą i wdziękiem. Największy sukces odniosła występując jako jasnowłosa protagonistka w znakomitych dreszczowcach Alfreda Hitchcocka – Rebeka i Podejrzenie. Mimo to, zawsze pozostawała w cieniu sławy swojej starszej siostry i dwukrotnej laureatki Oscara, Olivii de Havilland.

Joan Fontaine – z Kraju Kwitnącej Wiśni do Fabryki Snów

Joan de Beauvoir de Havilland (bo tak brzmiało jej prawdziwe nazwisko) urodziła się 22 października 1917 roku w japońskim Tokio, rok po swojej siostrze, Olivii. Rodzicami dziewczynek byli pochodzący z Anglii Walter Augustus de Havilland i Lilian Augusta Fontaine. Ojciec wykładał na tokijskim uniwersytecie, zaś matka – aktorka sceniczna, która porzuciła swój zawód po przeprowadzce na inny kontynent – przelała swoje niespełnione artystyczne ambicje na córki.

W 1919 roku Lilian rozeszła się ze swoim mężem po tym, jak odkryła jego niewierność i zamieszkała wraz z obydwoma dziewczynkami w Stanach Zjednoczonych. Szesnastoletnia Joan powróciła jeszcze na krótki czas do swojego ojca pozostającego w Kraju Kwitnącej Wiśni; tam też w 1935 roku ukończyła szkołę.

Jeszcze w tym samym roku obie panny z domu de Havilland zadebiutowały w Hollywood. Joan rozpoczęła swoją karierę filmem No More Ladies w reżyserii George’a Cukora i Edwarda H. Griffitha. Był to także początek słynnej rywalizacji pomiędzy dwiema utalentowanymi siostrami.

Joan Fontaine – wielkie odkrycie Hitchcocka

Joan Fontaine - Alfred Hitchcock oscar

Joan Fontaine i Laurence Olivier w filmie Rebeka

Kiedy pod koniec lat 30. XX wieku Olivia de Havilland cieszyła się już sporym sukcesem w show–biznesie (m.in. otrzymała angaż w Przeminęło z wiatrem, 1939), występująca pod nazwiskiem Burfiels (następnie Fontaine) Joan otrzymywała niewielkie role w mało znaczących produkcjach. Przełomem okazała się dopiero Rebeka (1940) – nastrojowy thriller Alfreda Hitchcocka, w którym aktorka zagrała na pierwszym planie u boku Laurence’a Oliviera.

Początkowo w przesłuchaniach do filmu brała udział legendarna Vivien Leigh; to jednak z Joan Fontaine reżyser uczynił gwiazdę swojego obrazu. W ten sposób aktorka stała się wzorem dla wszystkich późniejszych ‘hitchcockowskich blondynek’ – od Grace Kelly po Tippi Hedren. „Blondynki są najlepszymi ofiarami. Są jak świeży śnieg, na którym widać krwawe ślady stóp” – twierdził mistrz suspensu.

Niedługo po spektakularnym sukcesie Rebeki (Oscar dla „najlepszego filmu” w edycji za rok 1940) Fontaine ponownie współpracowała z Hitchcockiem; tym razem przy realizacji thrillera Podejrzenie (1941). Za rolę kobiety, która obsesyjnie podejrzewa swojego męża (Cary Grant) o popełnienie zbrodni, gwiazda otrzymała nagrodę Akademii.

Kariery Joan Fontaine ciąg dalszy

Po roku 1942 mająca na swoim koncie Oscara Joan Fontaine otrzymywała od scenarzystów coraz więcej propozycji, spośród których do najciekawszych należały m.in.: Wierna nimfa, adaptacja powieści Charlotte Brontë Dziwne losy Jane Eyre (oba filmy nakręcone w 1943 roku) i List od nieznajomej kobiety (1948).

Joanne Lafontaine aktorka

Joan Fontaine w filmie Podejrzenie

Chociaż w piątej dekadzie XX wieku kariera Joan zaczęła wyraźnie przygasać, aktorka wystąpiła m.in. w dwóch dobrze przyjętych opowieściach kryminalnych: Zła od urodzenia (1950) i Ponad wszelką wątpliwość (1956). W 1962 roku Fontaine zagrała w ekranizacji powieści F. Scotta Fitzgeralda Czuła jest noc. Po raz ostatni aktorka pojawiła się na dużym ekranie w produkcji The Witches (1966), po czym sporadycznie gościła w telewizji.

Joan Fontaine: z rodziną najlepiej wychodzi się na zdjęciach

W życiu prywatnym Joan Fontaine czterokrotnie stawała na ślubnym kobiercu i czterokrotnie rozwodziła się. Miała dwie córki: pochodzącą z małżeństwa z producentem filmowym Williamem Dozierem, Deborę (ur. 1948), i adoptowaną Peruwiankę, Martitę (ur. 1946).

Joan i jej siostra, Olivia (nagrodzona Oscarem za Najtrwalszą miłość w 1947 roku i za Dziedziczkę w 1950), nigdy nie przestały ze sobą konkurować, a rodzinny konflikt jeszcze bardziej podsycały żądne sensacji media. „Pierwsza wyszłam za mąż, zdobyłam Oscara przed Olivią i jeśli umrę pierwsza ona z pewnością będzie wściekła, że ją prześcignęłam!” – podsumowała ową trudną relację w jednym z wywiadów Joan.

Aktorka zmarła 15 grudnia 2013 roku w Carmel Highlands w Kalifornii. Żyła 96 lat. Była jedyną gwiazdą nagrodzoną Oscarem za współpracę z Alfredem Hitchcockiem.

Literatura:

Hoffman-Napieralska Beata, Hoffmann Henryk, Hoffman Katarzyna, Leksykon gwiazd kina amerykańskiego, Agencja Producentów Filmowych, Warszawa 2006.

Kinga Redlińska

Mgr filmoznawstwa oraz lic. międzynarodowych studiów kulturowych (spec. media i zarządzanie kulturą) na Uniwersytecie Łódzkim. Ukończyła program „Fabuła” i „Malarstwo w filmach Andrzeja Wajdy” Akademii Polskiego Filmu (PISF). Pracowała jako przewodnik po Se-ma-for Muzeum Animacji oraz prowadząca warsztaty animacji poklatkowej dla dzieci i dorosłych w Momakinie. Obecnie związana z Biblioteką Miejską w Łodzi, gdzie współprowadzi Klub Filmowy Biblioteki Gdańskiej, oraz polsko-czeskim projektem naukowym dr Ewy Ciszewskiej i dr Pavla Skopala „Studia animacji w Gottwaldowie i Łodzi (1945/47-1990) – porównawcza biografia zbiorowa” (członkini Grupy Badawczej Polska Animacja na macierzystej uczelni)