“Film dokumentalny to film, który zajmuje się rzeczywistością istniejącą. Rzeczywistością, która nie została stworzona na potrzeby filmu. Ten film musi się do niej dostosować, nie może być odwrotnie” – tak w swojej pracy magisterskiej Krzysztof Kieślowski wyjaśnił, czym dla niego są dokumenty filmowe. Dla mnie są one przede wszystkim wizualnym zachowaniem historii, z którą możemy obcować, dzięki oglądaniu filmów dokumentalnych.
Danuta Halladin – wybitna reżyserka polskiego dokumentu
Danuta Halladin jest moim zdaniem jedną z najważniejszych twórczyń dokumentalnych. Mimo iż reżyserka nie ma aż tak popularnego nazwiska, należy do jednych z czołowych polskich dokumentalistek. Reżyserka ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną i Filmową w Łodzi. Współpracowała z Andrzejem Wajdą przy tworzeniu filmu dokumentalnego „Idę do słońca”. Wyreżyserowany przez Danutę Halladin dokument „Moja Ulica” (1965) otrzymał wiele nagród m.in. krakowskiego Złotego Lajkonika i stał się wizytówką filmowej twórczyni.
Dokumentalistka w swoich filmach, często oddawała głos dzieciom. Dostrzegała w nich niebywały potencjał. W 1961 roku w miesięczniku „Kamera” wyznała: Mnie osobiście najbardziej interesują w dokumencie sprawy kameralne, o niewielkiej, mało rozbudowanej akcji. A świat dziecka jest na tyle interesujący, że ani ubóstwo akcji, wnętrz czy dekoracji nie jest żadną istotną przeszkodą dla reżysera.
Danuta Halladin
Dzieci w filmach Danuty Halladin
Reżyserka w swojej karierze wiele swoich filmów poświęciła dzieciom. Z tego powodu kobieta została uznana za Nasfetera polskiego dokumentu. Pierwsze dzieło filmowe związane z bohaterem dziecięcym zrealizowała będąc jeszcze studentką Łódzkiej Szkoły Filmowej. „Dzieci Przywrócone życiu” to etiuda ukazująca codzienność na szpitalnym oddziale dla wcześniaków. W czterominutowym materiale z 1952 roku zostaje ukazana praca lekarzy i pielęgniarek oraz aparatura medyczna, która umożliwia podtrzymywanie życia niemowląt.
Kolejnym ważnym etapem w życiu każdego dziecka jest pójście do szkoły. Tam też udała się reżyserka, aby nakręcić film „I Klasa” (1958). Obraz ukazuje pierwsze zajęcia pierwszoklasistów w szkole podstawowej nr 35 w Warszawie. Tematem przewodnim zajęć jest kot. Cała klasa najpierw wydziera zwierzę z papieru, a potem próbuje sił w napisaniu swojego pierwszego słowa – KOT. Od tego słowa zaczyna się ich przygoda z edukacją. Dzieci są jeszcze nieukształtowanymi uczniami. Dopiero wchodzą w etap nauki szkolnej, tym samym ucząc się, jakie są ich prawa, ale też i obowiązki. To jednak nie koniec współpracy reżyserki z bohaterami filmu.
Danuta Halladin – I klasa
Środowisko życia dzieci jest bardzo ważne. To, gdzie dorastają, może mieć wpływ na to, kim się staną. Reżyserka ponownie oddała głos dzieciom w filmie „Moja Ulica” (1965). To właśnie najmłodsi są w nim narratorami. Dzieci opowiadają o tytułowej ulicy, na której mieszkają. Znajduje się ona w Warszawie. Przed wojną nazywała się Twarda, po – Krajowej Rady Narodowej. Spostrzeżenia dzieci, dokumentalistka uzupełnia o ujęcia z ulicy – pokazuje architekturę, ale również i obywateli tam mieszkających.
W 1971 roku Danuta Halladin ponownie z kamerą wróciła do szkoły. Tym razem skupiła się jednak na absolwentach liceum. W filmie „Maturzyści” obserwujemy bohaterów z filmu „I Klasa”. Nie są to już dzieci, a dorośli ludzie, których dzieli już tylko kilka miesięcy od skończenia szkoły. Jednym z tych uczniów był chłopak, który chciał studiować architekturę. Po skończeniu tych studiów poszedł na kolejne do Łódzkiej Szkoły Filmowej. Wyreżyserował między innymi „Kamienie na Szaniec”, a jego brat jest znanym politykiem. Chodzi oczywiście o Roberta Glińskiego. Kadry z tego filmu zostały również później wykorzystane w teledysku zespołu Czerwone Gitary do utworu „Matura”.
Danuta Halladin jest reżyserką, która ma w swojej twórczości wiele filmów poświęconych dzieciom. Młode, świeże i niewinne spojrzenie na świat stało się dla reżyserki inspiracją do tworzenia coraz to nowszych dzieł filmowych. Twórczyni, jako czuły i wyrozumiały obserwator wyróżniała się tym, że pozwoliła tym najmłodszym głośno mówić.
Bibliografia
J. Armata, “Kino dokumentalne Krzysztofa Kieślowskiego”, culture.pl
J. Armata, “Danuta Halladin”, culture.pl