Polskie aktorki i aktorzy, którzy odnieśli sukces za granicą
Cieszymy się z każdego zagranicznego epizodu, jak ten Rafała Zawieruchy w “Pewnego razu w Hollywood” (2019) Quentina Tarantino, kibicujemy Joannie Kulig i Tomaszowi Kotowi – gwiazdom entuzjastycznie przyjętej na całym świecie “Zimnej wojny” (reż. Paweł Pawlikowski, 2018). Niestety czasami szum medialny wokół występu naszych rodaków w produkcjach realizowanych poza terytorium Polski jest dużo większy od ich faktycznych osiągnięć, a obcokrajowcom ich twarze i nazwiska wciąż niewiele mówią… Prezentujemy ranking polskich aktorek i aktorów filmowych, którzy naprawdę odnieśli sukces za granicą (z nadzieją, że ta lista będzie się sukcesywnie wydłużać).
Polskie aktorki i aktorzy, którzy odnieśli sukces za granicą
1. Pola Negri
Pola Negri (1897–1987), właśc. Apolonia Chałupiec, to prawdziwa legenda niemego kina. W 1917 roku wyemigrowała do Niemiec, gdzie występowała w filmach Ernsta Lubitscha, takich jak: “Madame Dubarry” (1919), “Carmen” (1918) czy “Oczy mumii Ma” (1918). W 1923 roku przybyła do Hollywood i stała się najgroźniejszą rywalką Glorii Swanson. Za oceanem zagrała między innymi w “Hiszpańskiej tancerce” (reż. Herbert Brenon, 1923), “Cesarzowej” (reż. Ernst Lubitsch, 1923) i “Hotelu Imperial” (Mauritz Stiller, reż. 1927). Dodatkowego rozgłosu przysporzyły artystce jej romanse z Charliem Chaplinem i Rudolfem Valentino. Amerykańską karierę Poli Negri, podobnie jak wielu innych aktorek i aktorów, pogrzebało nastanie ery filmu dźwiękowego. Polkę upamiętniono gwiazdą w Hollywoodzkiej Alei Sław.
2. Gilda Gray
Gilda Gray (1895–1959), właśc. Marianna Michalska, to obok Poli Negri najbardziej znana polska artystka, która odniosła sukces w przedwojennym Hollywood. Zasłynęła przede wszystkim jako popularyzatorka tańca shimmy będącego kulturowym fenomenem lat 20. XX wieku. W 1922 roku Gray wystąpiła na Broadwayu w “The Ziegfeld Follies”. Grała także główne role w filmach niemych, np. w “Aloma of the South Seas” (reż. Maurice Tourneur, 1926). Ciekawostkę stanowi fakt, iż Francis Scott Fitzgerald wspomina Polkę w “Wielkim Gatsbym” (1925). Uważa się również, że jej życiorys mógł zainspirować scenarzystów filmu noir “Gilda” (1946) z Ritą Hayworth. Gray posiada gwiazdę w Hollywoodzkiej Alei Sław.
3. Roman Polański
Twórczość Romana Polańskiego (ur. 1933) najczęściej rozpatrywana jest pod kątem reżyserii, warto jednak przyjrzeć się jego karierze aktorskiej poza granicami Polski. Zdobywca Oscara i wielu innych prestiżowych filmowych nagród wielokrotnie obsadzał siebie we własnych produkcjach, takich jak “Nieustraszeni pogromcy wampirów” (1967), gdzie wystąpił u boku swojej żony, Sharon Tate, “Chinatown” (1974) czy “Lokator” (1976). W 1994 roku artysta zagrał we francusko-włoskim thrillerze “Czysta formalność” (reż. Giuseppe Tornatore), w którym aktorsko nie ustępował partnerującemu mu Gerardowi Depardieu. To wszystko czyni Polańskiego, jak do tej pory, najbardziej rozpoznawalnym polskim aktorem za granicą.
4. Ida Kamińska
Ida Kamińska (1899–1980) to polska aktorka i reżyserka urodzona w żydowskiej rodzinie o bogatych tradycjach scenicznych. W okresie międzywojnia kierowała Warszawskim Żydowskim Teatrem Artystycznym, z którym odbywała tournée po Europie. Drugą wojnę światową przeżyła dzięki ucieczce do ZSRR. Po powrocie do Polski została w 1948 roku powołana na stanowisko dyrektorki Teatru Żydowskiego w Warszawie. Jest pierwszą i jak dotąd jedyną polską aktorką nominowaną do Oscara – za rolę poczciwej sprzedawczyni w czechosłowackim filmie “Sklep przy głównej ulicy” (reż. Ján Kadár, Elmar Klos, 1965). Za tę samą kreację walczyła także o Złoty Glob oraz otrzymała wyróżnienie na MFF w Cannes. W 1968 roku na skutek antysemickiej nagonki Kamińska zdecydowała się opuścić Polskę. Zmarła w Nowym Jorku.
5. Kasia Smutniak
Kasia Smutniak (ur. 1979) to utalentowana aktorka dramatyczna i komediowa z Piły, która robi prawdziwą karierę w ojczyźnie Felliniego. Smutniak wyemigrowała z Polski w wieku 17 lat i rozpoczynała pracę jako modelka. Poza występami we włoskich hitach, takich jak “Dobrze się kłamie w miłym towarzystwie” (reż. Paolo Genovese, 2016) o szkodliwym wpływie urządzeń telefonicznych na relacje międzyludzkie czy “Oni” (reż. Paolo Sorrentino, 2018) o skandalizującym życiu polityka Silvia Berlusconiego, gra także w innych krajach europejskich oraz w Hollywood. W 2009 Polka została twarzą perfum „Idole D’Armani” Giorgia Armaniego. Trzy lata później była mistrzynią ceremonii na MFF w Wenecji. Ze względu na swoją ponadprzeciętną urodę bywa nazywana „młodszą siostrą Moniki Bellucci”. Mówi biegle po polsku, włosku, angielsku i rosyjsku.
Na fali, czyli najnowsze osiągnięcia polskich aktorek i aktorów za granicą
1. Marcin Dorociński
Marcin Dorociński (ur. 1973) starannie przegląda oferty pracy zarówno z Polski, jak i z zagranicy. W 2020 roku aktor wystąpił w najpopularniejszym miniserialu w historii Netflixa “Gambit królowej” (reż. Scott Frank) będącym ekranizacją powieści Waltera Tevisa z 1983 roku. Polak zagrał w nim rosyjskiego mistrza świata w szachach, Vasily’ego Borgova. Choć rola Dorocińskiego nie należy do największych w obrazie, jest zdecydowanie kluczowa. Bohater grany przez polskiego aktora to bowiem jedyny współzawodnik, który budzi lęk u genialnej szachistki sportretowanej przez Anyę Taylor-Joy. To za sprawą Borgova główna bohaterka obsesyjnie doskonali się w opanowaniu królewskiej gry. Punktem kulminacyjnym serialu Gambit królowej jest scena ich pojedynku na turnieju arcymistrzów w Moskwie. Szach-mat!
