10 polskich dokumentalistów godnych Twojej uwagi
W polskiej kinematografii dokumentalnej zapisało się wielu utalentowanych twórców, których filmy zostały docenione na całym świecie. Wyróżnienie i scharakteryzowanie tutaj wszystkich byłoby zadaniem karkołomnym, dlatego przedstawię tylko krótkie sylwetki filmowców o szczególnym znaczeniu dla polskiego dokumentu.
Polscy dokumentaliści
Krzysztof Kieślowski
Nie tylko dokumentalista, ale również reżyser filmów fabularnych oraz spektakli. Początkowo związany z Łodzią, gdzie na PWSTiF studiował reżyserię. W mieście filmu zrealizował trzy dokumenty: ”Tramwaj” (1966), „Urząd” (1967) oraz „Z miasta Łodzi” (1968). Porzucił realizację filmów dokumentalnych ze względu na dylematy moralne dotyczące tego, co może pokazywać kamera, a czego jej nie wolno.
Maciej Drygas
Warsztat filmowy doskonalił w Moskwie. Ze względu na zagraniczne wykształcenie, jego styl tworzenia filmów odbiegał od metod twórców wykształconych w Polsce. Jego debiutancki film „Usłyszcie mój krzyk” (1991) opowiada historię samospalenia Ryszarda Siwca na stadionie X-lecia.
Maria Zmarz-Koczanowicz
Maria Zmarz- Koczanowicz – jest nie tylko reżyserką, ale również scenografką. Współpracowała z Teresą Torańską przy tworzeniu dokumentu „Dworzec Gdański” (2007). Tytułowy dworzec jest miejscem emigracji Żydów z 1968 roku.
Danuta Halladin
Absolwentka PWSTiF. Danuta Halladin w swoich filmach często oddawała głos dzieciom, na przykład w dokumencie „Moja Ulica” (1965). W tym filmie najmłodsi są narratorami. Opowiadają o ulicy, na której mieszkają.
Władysław Ślesicki
Twórca ekranizacji „W pustyni i w puszczy”. W filmach dokumentalnych Ślesicki ukazywał człowieka w otoczeniu natury. Jak sam o sobie mówi: jest chłonnym obserwatorem, który chce podzielić się swoimi spostrzeżeniami. Zrealizował dokument „Ludzie z pustego obszaru” (1957) wspólnie z Kazimierzem Karabaszem.
Anna Zamecka
Reżyserka młodego pokolenia. Z wykształcenia dziennikarka, antropolożka kultury, fotografka. Jej debiutancki film „Komunia” (2016) otrzymał min. Europejską Nagrodę Filmową w kategorii najlepszy europejski film dokumentalny, a także Nagrodę Tygodnia Krytyki Filmowej na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno.
Jerzy Bossak
Zaczynał jako krytyk filmowy. Wspólnie z Wacławem Kaźmierczakiem zrealizował film dokumentalny „Powódź (klęska powodzi)” (1947). Dokument opowiada o powodzi, do której doszło w wyniku wylewu Wisły w tym samym roku. Film otrzymał Wielką Nagrodę w kategorii filmu dokumentalnego w Cannes.
Paweł Łoziński
Syn reżysera Marcela Łozińskiego. Pracę w filmie zaczynał od asystowania w produkcjach ojca. Sztuki kinematografii uczył się również od Krzysztofa Kieślowskiego podczas pracy na planie filmu „Trzy kolory. Biały” (1993). Za „Nawet nie wiesz jak bardzo Cię kocham” (2016) otrzymał min. Srebrnego Lajkonika na KFF, a także nagrodę „What the Doc” na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Barcelonie. Najnowsze dzieło reżysera „Film balkonowy” (2021) był jednym z polskich kandydatów do Oscara.
Irena Kamieńska
Zapytana o to, dlaczego zajęła się robieniem filmów dokumentalnych, odpowiedziała, że to z chęci pokazania współczesnego świata, ludzi oraz ich problemów. W filmie „Dzień za dniem” (1988) opowiada historię kobiet, które od wielu lat pracowały przy rozładunku cegły.
Wojciech Wiszniewski
Realizował krótkie formy filmowe. Twórczość Wiszniewskiego przypadła na lata 70., czyli złoty okres w historii polskiego dokumentu. Jego dzieła skupiały się głównie na tematyce polityczno–społecznej. Wiele zainteresowania poświęcał robotnikom, czyniąc ich głównymi bohaterami filmów: „Wanda Gościmińska. Włókniarka” (1975), „Stolarz” (1976).
