10 polskich filmów świątecznych
Polskie filmy o świętach zwykle opowiadają o miłości i podkreślają wartość rodziny. Pokazują też, że bogata polska tradycja związana z Bożym Narodzeniem bez zrozumienia jej istoty staje się pusta.
Boże Narodzenie w Polsce wygląda zupełnie inaczej niż gdziekolwiek na świecie. Tylko u nas istnieje silna tradycja wigilijnej kolacji i dzielenia się opłatkiem. Tylko my zostawiamy pusty talerz na stole dla zbłąkanego wędrowca, co najlepiej odzwierciedla słynną polską gościnność. Pod obrusem umieszczamy siano, symbol ubogiego żłobu z Betlejem, a na suficie wieszamy jemiołę jako życzenie szczęścia i miłości. Niezależnie od narodowych przywar, ten czas to dla nas prawdziwa celebracja rodzinności. Polskie zwyczaje świąteczne są niezwykle bogate, a tęsknota za nimi, powoduje, że gdziekolwiek na świecie się znajdujemy, w tym czasie tęsknimy do domu.
Również polskie filmy świąteczne są zupełnie inne niż popularne amerykańskie produkcje. Główne miejsce rzadko zajmuje w nich święty Mikołaj i prezenty pod choinką. Nasze kino opowiadające o tym czasie skupia się przede wszystkim na relacjach – rodzinnych, ale też po prostu międzyludzkich. Bardzo często pojawia się tu problem najuboższych i nieszczęśliwych: dzieci pozbawionych własnego domu, ludzi pogubionych na drodze przestępczej, samotnych matek czy osób walczących z alkoholowym nałogiem.
Polskie filmy świąteczne
1. Żurek – reż. Ryszard Brylski
Żurek (2000) w reżyserii Ryszarda Brylskiego to film zrealizowany na podstawie opowiadania Olgi Tokarczuk. Obraz przedstawia wzruszającą historię wdowy (w tej roli Katarzyna Figura), która tuż przed Bożym Narodzeniem poszukuje ojca nieślubnego wnuka. Kobieta ma nadzieję, że dzięki temu ochrzci synka swojej córki (Natalia Rybicka). Żurek niejako reinterpretuje naczelne przesłanie katolicyzmu, pokazując, że społeczne napiętnowanie samotnego macierzyństwa pozostaje w głębokiej sprzeczności z nauką chrześcijańską. W jej centrum leży bowiem historia o Jezusie Chrystusie jako nieślubnym synu Maryi.
2. Nieznana opowieść wigilijna – reż. Piotr Mularuk
Nieznana opowieść wigilijna to wzruszający film w reżyserii Piotra Mularuka z 2000 roku. Dom Dziecka prowadzony przez siostrę Hortensję (Danuta Szaflarska) może ulec likwidacji, ponieważ lokalny biznesmen Skrudziak (Piotr Machalica) wykupił teren ośrodka, by wznieść na nim stację benzynową i duży sklep. Nadchodzące Święta Bożego Narodzenia wiele jednak zmienią w podejściu do życia bogacza. W filmie wystąpili między innymi Krzysztof Stroiński, Grażyna Błęcka-Kolska oraz Grażyna Wolszczak.
3. Żółty szalik – reż. Janusz Morgenstern
Żółty szalik Janusza Morgensterna powstał na podstawie scenariusza Jerzego Pilcha. Głównym bohaterem filmu jest mężczyzna na poważnym stanowisku (Janusz Gajos), który tuż przed Świętami Bożego Narodzenia odbywa kolejne spotkania ze współpracownikami, synem, byłą żoną i obecną ukochaną. Każda z tych okazji jest jednocześnie sposobnością do ujawnienia problemu alkoholowego mężczyzny. W filmie wystąpiły wybitne polskie aktorki, jak Danuta Szaflarska, Krystyna Janda, Małgorzata Zajączkowska czy Joanna Sienkiewicz.
4. Listy do M – reż. Mitja Okorn
Listy do M (2011) to świąteczna opowieść o poszukiwaniu miłości i rodzinnych kryzysach. Jest tu mężczyzna pracujący jako Mikołaj (Tomasz Karolak), który wykorzystuje swój strój do uwodzenia cudzych żon, psycholog (Piotr Adamczyk) z małżeńskimi problemami czy dziennikarz (Maciej Stuhr) samotnie wychowujący syna. W filmie zagrali ponadto Roma Gąsiorowska, Agnieszka Dygant, Agnieszka Wagner, Wojciech Malajkat czy Paweł Małaszyński.
5. Last minute – reż. Patryk Vega
Last minute (2004) Patryka Vegi to film, który opowiada o polskich świętach w egzotycznej scenerii. Oto bowiem Krystyna (Aldona Jankowska) wygrywa wycieczkę do Egiptu i zabiera ze sobą rodzinę: syna Tomka (Wojciech Mecwaldowski) wraz z jego dorastającymi dziećmi. Na miejscu okazuje się jednak, że biuro podróży splajtowało i wszyscy lądują na ulicy bez grosza przy duszy. Na dodatek zbliża się Wigilia.
6. Hania – reż. Janusz Kamiński
Hania (2007) Janusza Kamińskiego z Agnieszką Grochowską i Łukaszem Simlatem w rolach głównych to film opowiadający o bożonarodzeniowej przemianie. Ola i Wojtek postanawiają przyjąć na okres Świąt chłopca z domu dziecka (Maciej Stolarczyk). Kacper sprawi, że nie tylko Boże Narodzenie, ale całe życie małżeństwa będzie odtąd wyglądało zupełnie inaczej.
7. Przedświąteczny wieczór – reż. Jerzy Stefan Stawiński, Helena Amiradżibi-Stawińska
Przedświąteczny wieczór z 1966 roku przedstawia jeden dzień z życia Andrzeja (Krzysztof Chamiec), który w Wigilię Bożego Narodzenia postanawia znaleźć wymarzoną wybrankę. W obrazie pojawiła się cała plejada polskich gwiazd, między innymi Ewa Wiśniewska, Zbigniew Cybulski, Jadwiga Andrzejewska czy Emil Karewicz.
8. Świąteczna przygoda – reż. Dariusz Zawiślak
Świąteczna przygoda (2000) w reżyserii Dariusza Zawiślaka to kolejny polski film z Bożym Narodzeniem w tle. Splata się tu kilka różnych historii rozgrywających się w wyjątkowym, wigilijnym czasie: księgowego (Bartosz Opania), który ukradł sporą sumę pieniędzy, małej Angeliki (Katarzyna Olasz) zbierającej pieniądze na uratowanie Domu Dziecka i Młodego Anioła Śmierci (Paweł Burczyk).
9. Wigilia – Rafał Szamburski
Wigilia z 2000 roku Rafała Szamburskiego to dramat rozgrywający się w okresie świątecznym. Głównymi bohaterami są dwaj złodzieje: Lucjan (Arkadiusz Nowak) i Feliks (Marek Urbaniak) i chłopiec o pseudonimie Białaczka (Damian Twardy). Tuż przed Świętami zostają oni poproszeni o przekazania pieniędzy na cele dobroczynne.
10. Noc świętego Mikołaja – reż. Janusz Kondratiuk
Noc świętego Mikołaja (2000) w reżyserii Janusza Kondratiuka to wzruszająca opowieść o dwóch więźniach, którzy zostają zatrudnieni do rozdawania świątecznych paczek podopiecznym Domu Dziecka. W filmie zagrali między innymi Zbigniew Buczkowski, Leszek Zduń i Edyta Olszówka.
I pozycja specjalna:
Cicha noc (2017) – reż. Piotr Domalewski
Cicha noc to świetny film Piotra Domalewskiego, który przedstawia niezwykle realistyczną, daleką od cukierkowej słodkości wizję Świąt Bożego Narodzenia. Przy wigilijnym stole jest tu zatem miejsce nie tylko na rodzinne wzruszenia, ale też odnowienie dawnych urazów i żali. Oto w małej miejscowości z okazji Bożego Narodzenia zjawia się Adam (Dawid Ogrodnik). Wizyta mężczyzny mieszkającego za granicą wywołuje wśród domowników poruszenie. Adam przy okazji pielęgnowania świątecznej tradycji ma jednak nadzieję na załatwienie kilku dodatkowych spraw.
