„Niemoralna propozycja” – pieniądze a uczucia
Tytuł: Niemoralna propozycja (Indecent Proposal)
Data premiery: 1993 r
Reżyseria: Adrian Lyne
Obsada: Demi Moore, Robert Redford, Woody Harrelson
Adrian Lyne uwielbia prowokować i w swoich filmach pokazuje bohaterów, których moralność zostaje wystawiona na próbę. Tak jest i tutaj. Zwyczajni ludzie, do tej pory przyzwoici i oddani sobie małżonkowie, pod wpływem pragnienia wygodnego życia mogą się całkowicie zmienić i zostać sprowadzeni na manowce.
Niemoralna propozycja – historia szczęśliwego małżeństwa
Niemoralna propozycja przedstawia historię pewnego młodego małżeństwa: Diana i David bardzo się kochają, ale brakuje im pieniędzy. Kiedy tracą pracę i zalegają z kredytem, grozi im utrata domu. Wtedy wpadają w panikę dlatego David postanawia zaryzykować i zagrać z żoną w kasynie w Las Vegas. Wygrywają sporą ilość pieniędzy, ale ponieważ apetyt rośnie w miarę jedzenia, postanawiają zagrać po raz kolejny.
Sceny eksponujące ich zachłyśnięcie się wielkim światem pokazują miłosne igraszki na setkach dolarów, wędrówki Diany po drogich butikach, gdzie czuje się na tyle pewnie, że zabiera większość czekoladek przeznaczonych dla gości. Niby mały detal, a jednak dużo mówiący, że oboje chcą więcej i więcej.
Pewnego dnia Diana zwraca na siebie uwagę Johna Gage’a – przystojnego milionera, który prosi ją by rzuciła dla niego kostką w loterii, w ten sposób wygrywa milion dolarów. Mężczyzna zaprasza małżeństwo na kolację i przy tej okazji proponuje, by kobieta spędziła z nim noc w zamian za milion dolarów.
Niemoralna propozycja: miłość czy pieniądze ?
Początkowo małżonkowie są oburzeni, jednak propozycja Johna nie daje im spokoju. W końcu przystają na warunki Gage’a, nie kończy się to jednak tak jak podejrzewali… Milioner zaczyna czuć coś więcej do Diany, a David przestaje udawać, że nie zżera go zazdrość.
Przyznam, że drażni mnie niedocenianie przez krytykę Adriana Lyne’a, znakomitego reżysera, tworzącego filmy, które wciąż się powtarza, o których się mówi i które zna większość widzów. Należą one do popularnego kina, ale zawsze mają podwójne dno; oczywiście Niemoralna propozycja, ale także inne jego filmy jak Fatalne zauroczenie, Dziewięć i pół tygodnia czy Niewierna przedstawiają wewnętrzną walkę między namiętnością i instynktem a pragnieniem stabilnego i przykładnego życia. Pokazują, jak niszczycielskie siły potrafią kryć się w zwyczajnej osobie i że tylko od niej zależy czy i w jaki sposób sobie z nimi poradzi.
Również w tym wypadku przyznanie trzech Złotych Malin można uznać za jakąś wielką złośliwość. Tak, jest pompatycznie i efekciarsko, ale pasuje to do unikatowego stylu reżysera. Efektowne zbliżenia, bardzo dynamiczny montaż, zamiłowanie do reflektorów i niebieskiego światła…
Niemoralna propozycja – sugestywna oprawa wizualna
Zdjęcia i montaż w Niemoralnej propozycji są zresztą świetne i bardzo podkreślają dramaturgię, widać to zwłaszcza w scenach z grą w kasynie, gdzie stukot kostki do gry jest bardzo głośny, jej ruch widowiskowy, a kamera śledzi podniecone twarze graczy. Wspaniałe jest to skupianie się na pozornie nieistotnych detalach – gracze śledzący wyścigi konne a wśród nich zagubiony David, pokazanie blichtru i pustki Las Vegas, pobłażliwa mina kelnerki gdy słyszy, że „ostatni raz zagramy”. To wszystko współgra z odczuciami bohaterów, deszcz pada gdy jest dramatycznie, psy pokazują tęsknotę za stabilizacją, pianista pojawia się gdy ma być zmysłowo…
Lyne to prowokator, docieka w swoich historiach, na ile ludzie, którzy do tej pory prowadzili przykładne życie, potrafią się „zepsuć” i przyznać do swojej ciemnej strony. Niemoralna propozycja niesie ze sobą wyraźnie moralizatorski przekaz: odchodzenie od własnych zasad i etyki nie przyniesie nic dobrego.
Niemoralna propozycja – aktorskie trio
Wśród przedstawionych osobowości bohaterów filmu szczególnie zagadkowo jawi się portret Gage’a (w tej roli Robert Redford). Trudno stwierdzić, czy jest on znudzonym, wyrachowanym manipulatorem czy po prostu sprawdza moralność i szczerość u innych i w bardzo pokrętny sposób tęskni za miłością? Z jednej strony jest bezczelny i arogancki, uważa że wszystkich i wszystko można kupić, a z drugiej z jego wypowiedzi można wywnioskować, że tęskni za prawdą i potrafi celebrować życie.
Demi Moore i Woody Harrelson jako małżeństwo są bardzo naturalni, emocjonalni, łatwo wczuć się w ich emocje. Demi Moore w roli Diany jest zmysłowa, pozbawiona kompleksów, spontaniczna. Jednak Woody Harrelson i Robert Redford są znacznie lepszymi aktorami. Woody Harrelson znakomicie potrafi pokazać, jak się boi, widać to w jego gestach i to jego postać bardziej przekonuje. Robert Redford jest aktorem z pierwszej ligi, legendą, a tutaj jako zblazowany, pociągający milioner, przekonuje, kusi i przestawia wrażliwą stronę Gage’a w umiejętny i zręczny sposób.
Pytanie zadane w Niemoralnej propozycji może sobie zadać każdy z nas – ile byśmy zrobili dla pieniędzy i czy nasze zasady są tak niezłomne jak myślimy.
