Szukając Scarlett O’Hary – wszystkie rywalki Vivien Leigh

Scarlett O’Hara to jedna z najsłynniejszych postaci w historii literatury i kina. Nie tylko piękna, ale i gotowa zmierzyć się z największym niebezpieczeństwem. Silna psychicznie i wytrwała. Pełna pasji. Imponowała tym, którzy czytali lub oglądali Przeminęło z wiatrem. Dziś, myśląc o Scarlett, widzimy piękną Vivien Leigh w objęciach Clarka Gable’a (filmowego Rhetta Butlera). Kto by pomyślał, że to delikatna Angielka, nieznana jeszcze za oceanem, wcieli się w postać tak ważną dla amerykańskiej kultury i przejdzie do historii jako odtwórczyni roli, o której marzyły setki hollywoodzkich gwiazd?

Legenda głosi, że Margaret Mitchell, autorka wydanej w 1936 roku książki Przeminęło z wiatrem, tworzyła postać Rhetta Butlera myśląc o Clarku Gable’u. Aktora już wtedy nazywano „królem Hollywoodu”. Gdy rozpoczęto przygotowania do ekranizacji bestsellerowej powieści, zaproponowano mu główną rolę męską. Gable był wtedy jedną z najjaśniej świecących gwiazd kina i początkowo nie wyraził zainteresowania udziałem w Przeminęło z wiatrem. Ostatecznie przyjął propozycję. Pozostało znaleźć dla niego odpowiednią partnerkę ekranową. Odtwórczyni roli Scarlett szukano przez…blisko dwa lata. Producenci wiedzieli, że sukces filmu zależy w znacznej mierze od aktorki, która przyjmie wyzwanie i nie tylko zagra, ale wręcz stanie się swoją bohaterką.

Czekając na Vivien

Prace nad filmem rozpoczęto w grudniu 1938 roku. Producent, David O. Selznick, wciąż szukał odtwórczyni głównej roli. 10 grudnia, gdy kręcono scenę pożaru w Atlancie, na planie Przeminęło z wiatrem zjawił się brat producenta, w towarzystwie pięknej, nikomu nieznanej Angielki. „Przyprowadziłem twoją Scarlett” – powiedział Myron Selznick, przedstawiając bratu Vivien Leigh. Nagle wszystko stało się oczywiste.

Vivien Leigh i Clark Gable w Przeminęło z wiatrem

W Przeminęło z wiatrem Vivien Leigh stworzyła niezapomnianą kreację – nie tylko najważniejszą w swojej karierze, ale też jedną z najwybitniejszych w historii kina. Trudno wyobrazić sobie jakąkolwiek inną aktorkę w roli Scarlett O’Hary. Tak, jak oczekiwał Selznick, Vivien Leigh nie grała Scarlett, ale…stała się nią. Była piękna i przekonująca. Zdobyła Oscara, uznanie i uwielbienie, zarówno w Hollywood, jak i w Europie.

A gdyby aktorka z dalekiej Anglii nie obiecała sobie, że zrobi wszystko, by zagrać Scarlett? Gdyby David O. Selznick nie ujrzał jej na tle płonącej Atlanty i nie zrozumiał, że stała przed nim wymarzona odtwórczyni głównej roli? Gdyby Margaret Mitchell nie zaakceptowała kandydatury panny Leigh? Możemy się zastanawiać, komu powierzono by rolę, o której marzyła niemal każda amerykańska aktorka. Nim Vivien Leigh oczarowała Davida O.Selznicka, kilka hollywoodzkich piękności próbowało zrobić wrażenie na wymagającym producencie.

Szukając Scarlett O’Hary

Jedną z kandydatek do roli Scarlett była Paulette Goddard. Aktorka pojawiła się w kilku filmach swojego męża, Charliego Chaplina, m.in. w Dyktatorze i w Dzisiejszych czasach. Role te przyniosły jej popularność, jednak Paulette pragnęła rozwinąć skrzydła. Marzyła o roli w Przeminęło z wiatrem. Aż dziewięciokrotnie zapraszano ją na zdjęcia próbne. Długo była faworytką. Przegrała dopiero z Vivien Leigh. W 1958 roku zrezygnowała z życia Hollywood i z aktorstwa. Poślubiła niemieckiego pisarza, Ericha Marię Remarque’a i zamieszkała w Europie.

Paulette Goddard w latach 40. XX w.

Katharine Hepburn była w tamtych czasach jedną z największych gwiazd amerykańskiego kina. Gdy rozpoczynano prace nad Przeminęło z wiatrem, Katharine miała już na koncie swojego pierwszego Oscara i mogła przebierać w propozycjach. Rola Scarlett wydawała jej się szczególnie kusząca. Zdeterminowana Hepburn wybrała się z wizytą do Davida O.Selznicka i powiedziała: „To ja jestem Scarlett”. Podobno Selznick odpowiedział: „Nie wyobrażam sobie, żeby Rhett Butler uganiał się przez dwanaście lat akurat za tobą”. Ta porażka nie wpłynęła na karierę aktorki. Katharine Hepburn, przynajmniej na gruncie zawodowym, skazana była na sukces. W 1939 roku zagrała w słynnym filmie Opowieść filadelfijska, a dobra passa trwała przez dekady. Katharine zdobyła jeszcze trzy kolejne Oscary i do dziś uznawana jest za jedną z najwybitniejszych aktorek w historii.

W listopadzie 1938 roku na przesłuchanie do roli w Przeminęło z wiatrem przybyła emanująca seksem blondynka. Miała dopiero siedemnaście lat i nie mogła poszczycić się imponującym aktorskim dorobkiem. Olśniewała wprawdzie urodą, ale jej gra nie zrobiła wrażenia na Selznicku. Nie tylko nie powierzył jej roli Scarlett, ale i nie wróżył sukcesu w Hollywood. Był w błędzie. Lana Turner stała się jedną z najbardziej popularnych aktorek lat 40-tych i 50-tych. Pojawiła się m.in. w filmie Doktor Jekyll i Pan Hyde oraz głośnym obrazie Listonosz zawsze dzwoni dwa razy.

Susan Hayward pracowała w jednym z domów handlowych na Manhattanie. Nie spodziewała się, że drzwi do Hollywood staną przed nią otworem. A jednak. Dostrzegła ją żona Davida O.Selznicka. Producent poszukiwał właśnie aktorki, która zagrałaby główną rolę w ekranizacji powieści o wojnie secesyjnej. Był rok 1937. Susan opuściła Nowy Jork i wyruszyła na zdjęcia próbne do Przeminęło z wiatrem. Nie zdobyła roli, o którą się ubiegała, ale wytwórnia Warner Bros zaproponowała początkującej aktorce kontrakt. Z czasem hollywoodzcy producenci oraz krytycy dostrzegli jej potencjał dramatyczny. W 1959 roku otrzymała Oscara za rolę w dramacie Chcę żyć!.

Bette Davies jako Jezebel

Bette Davis jest uznawana za jedną z najwybitniejszych aktorek wszech czasów. To ją Amerykanie widzieli jako Scarlett. David O.Selznick miał jednak inną wizję. W Hollywood mówiono, że rola w Przeminęło z wiatrem to jedyna, jakiej Bette Davis nie otrzymała, choć bardzo jej pragnęła. Jednak w 1938, gdy Selznick wciąż jeszcze szukał „swojej Scarlett”, Bette zagrała w filmie Jezebel. Bohaterką była dumna i rozpieszczona dziewczyna z amerykańskiego Południa… Za kreację w Jezebel aktorka otrzymała drugiego w swojej karierze Oscara.

Jedyna Vivien Leigh

Vivien Leigh pokonała setki aktorek, które pragnęły zagrać w Przeminęło z wiatrem. Była niezwykle wiarygodna. Wielki talent, wyjątkowa uroda i ciężka praca pozwoliły jej stworzyć postać wyrazistą, oryginalną i fascynującą. Scarlett możemy podziwiać lub krytykować, ale nie można przejść obojętnie obok siły jej charakteru, determinacji i odwagi. Vivien Leigh, tak jak jej bohaterka, potrafiła walczyć i zdobywać to, czego pragnęła. Może właśnie dlatego postać dziewczyny z amerykańskiego Południa wydała się Angielce z wyższych sfer tak bliska? I może dlatego rola w Przeminęło z wiatrem wydaje się wręcz stworzona dla Vivien Leigh.

Literatura:

Gone with the wind. The American Film Institute Catalog of Motion Pictures. American Film Institute, Styczeń 2013.

Frank Miller, Jeff Stafford, Gone with the wind, TCM, wrzesień, 2013.

The Search for Scarlett: Girls Tested for the Role of Scarlett. Gone With The Wind Online Exhibit. University of Texas at Austin: Harry Ransom Center. styczeń 2014.