Top 20 – filmy przygodowe
Kino przygodowe od początku istnienia X Muzy było jednym z kluczowych gatunków filmu. Pierwsze produkcje tego typu tworzył już Georges Melies czy Edwin Porter, który w 1907 roku zrealizował obraz pt. Porwany przez orła. Akcja filmów przygodowych najczęściej rozgrywa się w egzotycznych krajach, a perypetie bohaterów są mało prawdopodobne.
Bohaterowie filmów przygodowych najczęściej wyruszają na piękną rajską wyspę lub wędrują po pełnej niebezpieczeństw dżungli. Powszechnym motywem jest tu poszukiwanie skarbów lub odkrycie jakiejś zagadki. Mamy do czynienia z szybką, dynamiczną akcją i licznymi fabularnymi atrakcjami, jak ucieczki i pościgi.
Filmy przygodowe mogą występować w rozmaitych odmianach. Należą tu obrazy kina historycznego, podróżniczego lub science-fiction. Scenariusz niejednokrotnie opiera się na popularnej literaturze. Swoistym renesansem kina przygodowego były lata 80. XX wieku, kiedy reżyserzy tacy, jak Steven Spielberg czy Robert Zemeckis zaczęli tworzyć wielkie widowiska tego rodzaju z udziałem znanych gwiazd.
Filmy przygodowe
1. Złodziej z Bagdadu (The Thief of Bagdad, 1924) – reż. Raoul Walsh
Złodziej z Bagdadu Raoula Walsha z 1924 roku to klasyczna pozycja kina przygodowego. W roli głównej wystąpił gwiazdor kina niemego, Douglas Fairbanks. Wcielił się on w tytułową postać złodzieja, który postanawia obrabować pałac niegodziwego władcy Bagdadu. Zamek kryje jednak wiele tajemnic, a największą niespodzianką dla bohatera okazuje się piękna Księżniczka (Julanne Johnston), w której natychmiast się zakochuje. Mężczyzna postanawia przebrać się za księcia i zdobyć serce dziewczyny. W kolejnych dekadach Złodziej z Bagdadu doczekał się kilku remake’ów. Wersja z 1940 roku w reżyserii Ludwiga Bergera i Williama Camerona została nagrodzona trzema Oscarami.
2. Przygody Tomka Sawyera (The Adventures of Tom Sawyer, 1938) – reż. Norman Taurog
Przygody Tomka Sawyera, ekranizacja powieści Marka Twaina z 1938 roku w reżyserii Normana Tauroga, to kolejny popularny film przygodowy. Obraz przedstawia zabawne i ciekawe dzieje urwisa, mieszkańca Missisipi o imieniu Tomek. Wyobraźnia podsuwa chłopcu coraz to nowe pomysły na zabawy, a w końcu doprowadza na ślad wielkiej zagadki związanej z ukrytym skarbem. W głównej roli wystąpił Tommy Kelly.
3. Księga dżungli (Jungle Book, 1942) – reż. Zoltan Korda
Księga dżungli Zoltana Kordy z 1942 roku to piękna, nominowana do Oscara w czterech kategoriach, ekranizacja powieści Rudyarda Kiplinga. Film przedstawia historię chłopca o imieniu Mowgli, który po śmierci ojca zostaje sam w wielkiej dżungli. Przygarniają go jednak wilki, które zastępują mu rodzinę. Gdy chłopiec dorasta, z powodu groźnego tygrysa musi opuścić znane środowisko i spróbować żyć wśród ludzi. Główną rolę w Księdze dżungli zagrał popularny indyjski aktor Sabu. Do dziś powstało kilka adaptacji powieści Kiplinga. Wśród nich wyróżnia się wersja z 2016 roku w reżyserii Jona Favreau, nagrodzona między innymi Oscarem i statuetką BAFTA.
4. Munchausen (1943) – reż. Josef von Baky
Munchausen w reżyserii Josefa von Baky’ego to filmowa adaptacja powieści Niezwykłe przygody barona Munchausena Rudolfa Ericha Raspego. Utwór, którego akcja rozgrywa się w XVIII wieku, przedstawia fantastyczne dzieje niemieckiego szlachcica. Arystokrata między innymi odbywa lot na księżyc, a po połknięciu przez morskiego potwora, poznaje tajniki jego wnętrza. Film powstał w III Rzeszy, jednak nie zawiera odniesień do wojennych działań hitlerowskich Niemiec. W ciągu kolejnych lat doczekał się kilku remake’ów. Udaną wersją był obraz w reżyserii Terry’ego Gilliama z 1998 roku, pt. Przygody barona Munchausena. Film zdobył trzy statetki BAFTA. W rolach głównych wystąpili John Neville, Robin Williams czy Uma Thurman.
5. Skarby króla Salomona (King Salomon’s Mines, 1950) – reż. Compton Bennett, Andrew Marton
Skarby króla Salomona to klasyka filmu przygodowego. Znany podróżnik znika bez śladu podczas wyprawy do Afryki. Grupa ratowników rusza jego tropem. Najważniejszym punktem ekspedycji ma być legendarna kopalnia króla Salomona, w której wielu śmiałków ma nadzieję odnaleźć zaginione kosztowności. W rolach głównych wystąpili Deborah Kerr, Stewart Granger i Richard Carlson. Film nagrodzono dwoma Oscarami oraz Złotym Globem. W remake’u z 2004 roku główne kreacje stworzyli Patrick Swayze i Alison Doody.
6. W pustyni i w puszczy (1973) – reż. Władysław Ślesicki
W pustyni i w puszczy to polski film przygodowy na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza. Akcja rozgrywa się w XIX wieku w Sudanie. Staś Tarkowski, syn polskiego inżyniera i Nel Rawlison, córka jednego z głównych budowniczych Kanału Sueskiego, zostają porwani przez sudańskich powstańców. Dzieci mają zostać wymienione na pozostającą w areszcie domowym rodzinę przywódcy Mahdystów. Podczas podróży przez pustynię czternastoletniemu chłopcu i ośmioletniej dziewczynce udaje się jednak uciec. Dzieci podejmują trudną i niebezpieczną wędrówkę przez dzikie tereny, by wrócić do domu. W postać Stasia wcielił się Tomasz Mędrzak, Nel zagrała zaś Monika Rosca.
7. Miłość, szmaragd i krokodyl (Romancing the Stone, 1984) – reż. Robert Zemeckis
Miłość, szmaragd i krokodyl to jeden z najbardziej popularnych filmów przygodowych. Główną bohaterką obrazu jest Joan Wilder (Kathleen Turner), autorka poczytnych powieści, która pewnego dnia otrzymuje wiadomość o porwaniu siostry. W celu jej uwolnienia kobieta udaje się do Kolumbii, gdzie na jej drodze staje nieokrzesany podróżnik, Jack T. Colton (Michael Douglas). Wspólnie przeżywają szereg niesamowitych przygód, a ich początkowa niechęć przerdza się w gorący romans. Film zdobył Złoty Glob, tę samą nagrodę wręczono odtwórczyni głównej roli. Rok później na fali popularności filmu powstał sequel pt. Klejnot Nilu.Gwiezdne wojny
8. Seria Gwiezdne wojny (Star Wars, 1977 – 2019) – reż. George Lucas
Gwiezdne wojny, jeden z najsłynniejszych cyklów kosmicznych w historii kina, zapoczątkowany w 1977 roku przez George’a Lucasa – to tak zwane kino Nowej Przygody. Gatunek ten powstał w USA na przełomie lat 70. i 80., jako odpowiedź na rosnącą popularność telewizji i kryzys produkcji kinowych. Motywy obecne w filmie science-fiction doskonale nadawały się do połączenia z klasycznymi “przygodówkami”, tworząc hybrydę przyciągającą do kin rzesze widzów. , którym potem nadano podtytuł Część IV – Nowa Nadzieja dały początek licznym filmom z tej serii. Wyróżnia się w jej obrębie klasyczną trylogię Lucasa z sequelami: Imperium kontratakuje (1980) i Powrót Jedi (1983) oraz kolejne: prequele z lat 1999 – 2005, a następnie sequele 2015 – 2019.
9. Tetralogia Indiana Jones – reż. Steven Spielberg
Indiana Jones: Poszukiwacze zaginionej Arki
Poszukiwacze zaginionej Arki z 1981 roku to pierwsza część przygód Indiany Jonesa, wyreżyserowana przez Stevena Spielberga. Postać odważnego archeologa wykreowana przez Harrisona Forda szybko podbiła serca widzów na całym świecie. Riders of the Lost Ark zostali nagrodzeni czterema Oscarami i statuetką BAFTA. Akcja filmu rozgrywa się podczas II wojny światowej. Indiana Jones, zdobywa informacje o prawdopodobnym miejscu przechoywania starożytnej Arki Przymierza. Rusza więc do Egiptu, by przejąć zabytek zanim zrobią to hitlerowcy. Kolejne przygody Indiany Jonesa to prequele: Indiana Jones i Świątynia Zagłady (1984), Indiana Jones i ostatnia krucjata (1989). W 2008 roku powstał zaś Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki.
10. Park Jurajski (Jurassic Park, 1993) – reż. Steven Spielberg
Park Jurajski to jeden z najbardziej kasowych filmów w historii kina. Nagrodzony trzema Oscarami obraz Stevena Spielberga przedstawia historię wyspy, na której grupa naukowców w oparciu o genotyp krwi prehistorycznych gadów powołuje do życia dinozaury. Park ma zostać otwarty dla turystów, przedtem jednak wyspę odwiedza wycieczka kontrolna, której zadaniem jest potwierdzenie, że miejsce jest w pełni bezpieczne dla ludzi. W filmie wystąpili między innymi Sam Neil, Laura Dern czy Jeff Goldblum. Kontynuacją obrazu w reżyserii Spielberga był film Zaginiony świat: Jurassic Park (1997). Kolejne wersje tworzyli zaś już inni reżyserzy: Joe Johnston (Park Jurajski III, 2001), Colin Trevorrow (Jurassic World, 2015) i J. A. Bayona (Jurassic World: Upadłe Królestwo, 2018).
11. Mumia (The Mummy, 1999) – reż. Stephen Sommers
Mumia to kolejny przykład kina Nowej Przygody. Akcja filmu rozgrywa się w latach 20. XX wieku. Evely, pół-Egipcjanka, córka sławnego odkrywcy, kompletuje wyprawę, której celem jest odnalezienie złotej księgi Amon-Ra. Podróżnicy docierają do Hamunaptry, starożytnego Miasta Umarłych, a w nim odkrywają grobowiec mumii sprzed 3000 tysięcy lat. Okazuje się, że to szczątki kapłana Ozyrysa, a ich odkrycie uwalnia krwiożerczego ducha, który pragnie wskrzesić swoją zmarłą przed tysiącami lat ukochaną. W rolach głównych wystąpili Rachel Weisz, Brendan Fraser i Arnold Vosloo. W 2001 roku nakręcono dalszą część filmu: Mumia powraca. W 2008 roku powstała z kolei Mumia: Grobowiec Cesarza Smoka w reżyserii Roba Cohena.
12. Van Helsing (2004) – reż. Stephen Sommers
Van Helsing to opowieść fantasy, której akcja rozgrywa się w XIX wieku. Do znanego pogromcy wampirów zwraca się sam Watykan. Mężczyzna ma udać się do Transylwanii, gdzie grasuje szczególnie groźny upiór Dracula wraz ze świtą demonicznych kochanek. Pomocniczką Van Helsinga zostaje piękna Anna ze szlachetnego rodu. W rolach głównych wystąpili Hugh Jackman, Kate Beckinsale i Richard Roxburgh.
13. Skarb narodów (National Treasure, 2004) – reż. Jon Turteltaub
Skarb narodów to film opowiadający o przygodach Bena Gatesa, którego rodzina od kilkuset lat tropi jedną z legendarnych tajemnic w historii: zaginiony skarbu zakonu Templariuszy. Aby zlokalizować i zdobyć upragniony cel, mężczyzna pokonuje liczne przeciwności. Między innymi musi zmierzyć się z niebezpiecznym bandytą, Ianem Howe (Sean Bean). W roli głównej wystąpił Nicolas Cage, obok niego zagrała zaś Diane Kruger. Kontynuacją filmu był Skarb narodów: Księga tajemnic z 2007 roku.
14. Piraci z Karaibów: Klątwa Czarnej Perły (Pirates of the Caibbean: The Curse of the Black Pearl, 2003) – reż. Gore Verbinski
Piraci z Karaibów to ciesząca się ogromną popularnością przygodowa tetralogia, której akcja rozgrywa się w XVIII wieku. Port Royal na Karaibach zostaje zaatakowany przez piratów, którzy porywają córkę gubernatora, Elizabeth (Keira Knightley) będącą w posiadaniu tajemniczego medalionu. Zakochany w dziewczynie Will Turner (Orlando Bloom) postanawia za wszelką cenę ją odnaleźć. Prosi więc o pomoc kapitana Jacka Sparrowa (Johnny Depp), pirata. Wspólnie organizują ratunkową wyprawę. W 2006 roku powstała kontynuacja filmu, nagrodzona Oscarem za efekty specjalne, Skrzynia umarlaka. Rok później nakręcono Na krańcu świata. W 2011 roku Rob Marshall zrealizował Piratów z Kraibów: Na nieznanych wodach, w których wystąpiła Penelope Cruz. W 2017 roku powstała zaś Zemsta umarlaka.
15. Jumanji (1995) – reż. Joe Johnston
Jumanji to kolejny przykład połączenia kina przygodowego i fantastyki. Pewnego dnia dwunastoletni chłopiec o imieniu Alan znajduje tajemniczą grę Jumanji. Postanawia wraz z koleżanką ją wypróbować. Niespodziewanie bohater zostaje wciągnięty w alternatywną rzeczywistość. 26 lat później do domu Alana wprowadza się nowa rodzina. Ciekawskie rodzeństwo odkrywa Jumanji, a gdy tylko zaczyna grę, zostaje przez nią wchłonięte i trafia do dzikiej dżungli. Wkrótce okazuje się, że dzieci mogą pomóc zaginionemu przed laty Alanowi. W rolach głównych wystąpili Robin Williams, Bonnie Hunt, Kirsten Dunst i Bradley Pierce. W 2017 roku powstał remake filmu: Jumanji: Przygoda w dżungli w reżyserii Jake’a Kasdana.
16. Hook (1991) – reż. Steven Spielberg
Hook to nominowany do Oscara w pięciu kategoriach film Stevena Spielberga. Obraz opowiada o przygodach dorosłego Piotrusia Pana (Robin Williams). Zły kapitan Hook (Dustin Hoffman) pewnej nocy tuż przed Bożym Narodzeniem porywa dzieci Petera Banninga, który prowadząc życie odpowiedzialnego prawnika, zapomniał, że niegdyś był Piotrusiem Panem. Prawdziwą tożsamość przypomina bohaterowi wróżka Dzwoneczek (Julia Roberts). Twierdzi ona, że aby odzyskać dzieci, mężczyzna musi wyruszyć do Nibylandii i stawić czoła kapitanowi Hookowi.
17. Greystoke: Legenda Tarzana, władcy małp (Greystoke: The Legend of Tarzan, Lord of the Apes, 1984) – reż. Hugh Hudson
Greystoke to jedna z licznych ekranizacji przygód Tarzana. Angielscy rozbitkowie staku trafiają do afrykańskiej dżungli, gdzie budują sobie dom. Wkrótce po narodzinach syna oboje umierają. Niemowlaka przygarniają i wychowują małpy. Po wielu latach do dżungli docierają naukowcy, którzy ze zdumieniem odkrywają dzikiego człowieka. Postanawiają pokazać Tarzanowi cywilizację i zabierają go do Szkocji. W głównego bohatera wcielił się Christopher Lambert, jego ukochaną, Jane Porter, zagrala zaś Andie MacDowell. Obraz zdobył nagrodę BAFTA za najlepszą charakteryzację. W 2016 roku David Yates zrealizował z kolei film Tarzan: Legenda. Głównego bohatera zagrał Alexander Skarsgard, w Jane wcieliła się zaś Margot Robbie.
18. Wyspa (The Island, 2005) – reż. Michael Bay
Wyspa to mieszanka kina science-fiction z fabułą przygodową. Akcja filmu rozgrywa się w niezbyt odległej przyszłości (połowa XXI wieku) w podziemnym ośrodku mieszczącym się na tytułowej Wyspie, gdzie mieszkają ludzie przekonani, że na powierzchni nie ma warunków do życia. Pewnego dnia Lincoln Sześć Echo (Ewan McGregor) i Jordan Dwa Delta (Scarlett Jonasson) orientują się, że to nieprawda i postanawiają uciec.
19. Sherlok Holmes (2009) – reż. Guy Ritchie
Sherlok Holmes oraz jego druga cześć (Sherlok Holmes: Gra cieni, 2011) w reżyserii Guya Ritchiego to udana filmowa wersja przygód najsłynniejszego literackiego detektywa i jego przyjaciela, doktora Johna Watsona, postaci wymyślonych przez Arthura Conana Doyle’a. Odtwórca roli Sherloka Holmesa, Robert Downey Jr., za swoją kreację został wyróżniony Złotym Globem. W doktora Watsona wcielił się Jude Law, natomiast ukochaną Sherloka zagrała Rachel Mc Adams. Film posiada tajemniczy, mroczny klimat, a głównego bohatera pokazano jako ekscentrycznego geniusza, który jednocześnie posiada problemy w nawiązywaniu bliskich relacji.
20. Seria Władca pierścieni (2001 – 2013) – reż. Peter Jackson
Władca pierścieni Petera Jacksona to niezwykle popularna ekranizacja powieści Johna R. R. Tolkiena. Pierwsza część, z podtytułem Drużyna Pierścienia, została nagrodzona czterema Oscarami, Dwie Wieże (2002) zdobyły dwie statuetki, Powrót Króla (2003) wyróżniono natomiast aż dziesięcioma Nagrodami Akademii. Ostatnia część cyklu zyskała odznaczenia między innymi w kategoriach najlepszy film, najlepszy reżyser, najlepszy scenariusz czy najlepsza charakteryzacja. Głównym motywem cyklu jest niebezpieczna wyprawa hobbita Frodo (Elijah Wood) i jego towarzyszy zmierzająca do zniszczenia pierścienia, który może zapewnić nieograniczoną władzę Sauronowi (Sala Baker), demonicznemu mocarzowi.
