Clark Gable – hollywoodzka ikona męskości

Clark Gable, fot. Movie Studio

Mimo że z blisko 70 filmów, w których zagrał, tylko kilka kreacji można uznać za wybitne, to właśnie on stał się niekwestionowanym królem Hollywood. Wygląd Clarka Gable’a, jego sposób bycia i nonszalancja wyznaczyły kanon męskości – ostrej i surowej, ale jakże pociągającej.

Clark Gable – farmer z Ohio w drodze do Hollywood

Clark Gable urodził się w 1901 roku w Cadiz, w stanie Ohio. Pochodził z rodziny farmerskiej, choć w biografiach aktora podkreśla się artystyczne zainteresowania jego matki. Gable został bardzo szybko pół-sierotą, matka gwiazdora zmarła bowiem, gdy ten miał zaledwie pół roku. Clark był w zasadzie wychowywany przez dziadków. Edukację zakończył w wieku 16 lat, by zacząć zarabiać na swoje utrzymanie. Gable imał się rozmaitych zajęć: był robotnikiem w fabryce, na polach naftowych oraz pracował jako drwal. Kiedy jednak zetknął się z teatrem, zapragnął związać się z tą profesją. W tym celu zatrudnił się jako chłopiec na posyłki w Akron Stock Company, jednocześnie wykonując prace fizyczne, pozwalające mu zarabiać na życie.

Wkrótce dostał się do agencji aktorskiej w Kansas City, skąd wyjechał do Portland w stanie Oregon. Podobno Gable, by kupić bilet na pociąg, zastawił swój jedyny garnitur. Los początkującego aktora odmienił się, gdy poznał starszą o 17 lat nauczycielkę aktorskiej profesji, Josephine Dillon. Kobieta stała się nie tylko jego mentorką w dziedzinie gry, ale również żoną. Małżonkowie zamieszkali w Los Angeles, a Dillon, by ułatwić mężowi karierę, opłaciła wymianę uzębienia aktora. Ten jednak nie był zbyt wdzięczny i stały w uczuciach, gdy tylko zaczął bowiem dostawać pierwsze role, opuścił swoją małżonkę. W 1927 roku Gable wystąpił w kilku sztukach na Broadwayu.

W osiągnięciu kolejnego szczebla kariery, czyli dostaniu się do świata filmowego, pomogła aktorowi jego kolejna zamożna partnerka, Ria Langham, która wkrótce została jego żoną. Aktor zdobył kontrakt z MGM, jedną z największych amerykańskich wytwórni. Jednak zanim stał się wielką gwiazdą przez blisko dziesięć lat grywał pomniejsze role, najczęściej niegodziwych mężczyzn. Przełomem okazał się angaż w filmie Tańczyć, głupcy, tańczyć (1931), gdzie pojawił się u boku ówczesnej gwiazdy, Joan Crawford, jako szef mafii. Plotki głosiły, że Gable uwikłał się w gorący romans z aktorką, faktem jest zaś, iż zagrali wspólnie jeszcze w sześciu filmach.

Clark Gable i Jean Harlow w Kaprysie platynowej blondynki

Clark Gable zostaje królem Hollywood

Hollywoodzki wizerunek aktora początkowo przypominał styl typowego amanta – Gable był nowym Rudolfem Valentino. Na ekranie zajmował się przede wszystkim zdobywaniem serc pięknych kobiet, jak np. bohaterka Jean Harlow w Kaprysie platynowej blondynki (1932). W całej swojej okazałości aktor objawił się jednak dopiero w filmie Ich noce (1934) w reżyserii Franka Capry. Zagrał mianowicie rolę nonszalanckiego dziennikarza, który wprawdzie uwodzi córkę milionera (w tej roli Claudette Colbert), ale bynajmniej nie salonowymi manierami.

Pete w wykonaniu Gable’a to „prawdziwy” mężczyzna – szorstki, dowcipny, bezceremonialny, który na dodatek paraduje na ekranie w znoszonym kapeluszu i bez podkoszulka (cóż to był za szok dla cenzury Haysa!). Za kreację w filmie Ich noce Clark Gable otrzymał Oscara. Co więcej, stał się niekwestionowaną hollywoodzką ikoną męskości. Po filmie Ich noce przyszły kolejne znaczące role aktora: Zew krwi (1935) i Bunt na Bounty (1935). Życie prywatne aktora zaczęło zaś przypominać jego ekranowy portret. Gable zakupił mianowicie ranczo w San Fernando Valley, gdzie oddawał się typowo męskim zajęciom.

Clark Gable – miłości i skandale wielkiego gwiazdora

Patrząc na życiorys Clarka Gable’a, trudno nie odnieść wrażenia, że jego największą słabością były kobiety. Aktor na ślubnym kobiercu stawał aż pięciokrotnie, a jego romanse trudno nawet zliczyć. Jedną z najbardziej skandalicznych historii była relacja gwiazdora z młodą aktorką, Loretą Young, którą poznał na planie filmu Zew krwi. Owocem tego związku była ciąża. Producenci za wszelką cenę chcieli jednak ukryć tę informację, dlatego Young została wysłana w długą podróż, a potem urodziła dziecko w tajemnicy i oddała je do sierocińca. Po półtorej roku aktorka oficjalnie adoptowała własną córkę. Dziewczyna dowiedziała się o swoim pochodzeniu dopiero w wieku 23 lat.

Najsłynniejszą miłością Clarka Gable’a była jednak Carole Lombard, znana wówczas gwiazda filmowa. Oboje poznali się, będąc jeszcze w związkach małżeńskich (mężem Lombard był William Powell). Zagrali wspólnie w Damie kier (1932). Ich późniejsze spotkanie na jednym z hollywoodzkich przyjęć przerodziło się zaś w gorące uczucie. Ostatecznie pobrali się w marcu 1939 roku. Para, przynajmniej według doniesień medialnych, pasowała do siebie idealnie. Wspólnie zamieszkali na ranczu, gdzie uprawiali ziemię, a nawet hodowali kurczaki. Stronili od luksusu i wygód – zamiast basenu mieli zwykły zbiornik z wodą, a za huśtawkę służyła im zawieszona na drzewie opona. Spędzali czas głównie w plenerze, uwielbiali sypiać w namiocie i jeździć konno. Sielankę przerwała jednak tragiczna śmierć Carole Lombard w katastrofie samolotowej. Aktorka zginęła w 1942 roku.

Clark Gable i Carole Lombard w podróży poślubnej, Studio Publicity Photo

Rhett Butler – wielka rola Gable’a

W 1939 roku Clark Gable zagrał rolę swojego życia – wcielił się w Rhetta Butlera w Przeminęło z wiatrem Victora Fleminga. Akcja epickiego arcydzieła, nakręconego na podstawie powieści Margaret Mitchell, rozgrywa się w czasie wojny secesyjnej. Przystojny Rhett Butler to awanturnik, któremu udaje się zrobić duże pieniądze i zdobyć piękną Scarlett O’Harę (w tej roli wspaniała Vivien Leigh). Clark Gable zagrał tę rolę fenomenalnie, za co zdobył nominację do Oscara.

Rhett Butler w jego wykonaniu to bohater supermęski: twardy, odważny, ale też potrafiący kochać na zabój i gotowy rozpieszczać swoją wybrankę. Jednym słowem: Rhett Butler to Clark Gable – owo nałożenie osobowości była dla widzów niezwykle czytelna. Gwiazdor stworzył ugruntował swoją charakterystyczną kreację – bohatera, którego nie tylko pokochały wszystkie kobiety na świecie, ale również takiego, z którym pragnęli się utożsamić wszyscy mężczyźni.

Po śmierci Carole Lombard aktor zrezygnował na jakiś czas z aktorstwa. Pogrążył się w żałobie, a także zaciągnął się do wojska. Wstąpił do Korpusu Lotniczego sił lądowych i brał udział w nalotach bombowych na Niemcy. Co ciekawe, Adolf Hitler, który był gorliwym fanem aktora, wyznaczył specjalną nagrodę za jego pojmanie. Gable uniknął jednak niewoli i śmierci – wrócił do kraju w glorii bohatera narodowego.

Clark Gable i Vivien Leigh w Przeminęło z wiatrem

Clark Gable – powojenne filmy

Powrót do filmu nie przyniósł już jednak gwiazdorowi żadnej roli, która mogłaby się równać z jego przedwojennymi dokonaniami. Do bardziej znaczących dzieł z jego udziałem można zaliczyć western Across the Wide Missouri, Mogambo (1953), gdzie partnerował Grace Kelly, czy western Dwaj z Teksasu (1955). Wybitną pozycją na tym tle był natomiast ostatni film, w którym wystąpił, czyli Skłóceni z życiem. (1960) Johna Hustona. W dziele tym obok Gable’a pojawili się Marilyn Monroe i Montgomery Clift. Skłóceni z życiem okazał się filmem-epitafium zarówno Gable’a, jak i MM, którzy zmarli tuż po jego realizacji.

Również życie prywatne aktora po śmierci Carol Lombard nie należało do najszczęśliwszych. Aktor miotał się między kolejnymi romansami i małżeństwami. W 1949 roku ożenił się z Sylvią Ashley, byłą modelką. Nie znalazł w niej jednak spełnienia swoich marzeń o towarzyszce dzikich przygód i relaksu na łonie natury. Ostatni raz Gable stanął na ślubnym kobiercu w 1955 roku z Kay Spreckles. Zmarł tuż przed narodzinami swojego syna, w 1960 roku w Los Angeles. Przyczyną śmierci aktora był zawał serca.

Pomimo że Clark Gable stworzył w zasadzie tylko jeden typ bohatera, zapisał się w historii kina jako największy gwiazdor złotej ery Hollywood. Jego ekranowe postaci nawet po latach fascynują widza i budzą niekłamany podziw. Śmierć Gable’a stała się swoistym symbolem końca pewnej epoki.

Literatura:

K. Connolly, Mroczna historia Hollywood, przeł. M. Wyrwas-Wiśniewska, Ożarów Macowiecki 2014.

H. Hoffmann, B. Hoffmann-Napieralska, K. Hoffmann, Leksykon gwiazd kina amerykańskiego, Warszawa 2006.

A. H. Petersen, Skandale złotej ery Hollywood, przeł. M. Skowron, Kraków 2015.