Filmy dokumentalne Danuty Halladin – życie oczami dziecka

“Film dokumentalny to film, który zajmuje się rzeczywistością istniejącą. Rzeczywistością, która nie została stworzona na potrzeby filmu. Ten film musi się do niej dostosować, nie może być odwrotnie” – tak w swojej pracy magisterskiej Krzysztof Kieślowski wyjaśnił, czym dla niego są dokumenty filmowe. Dla mnie są one przede wszystkim wizualnym zachowaniem historii, z którą możemy obcować, dzięki oglądaniu filmów dokumentalnych.

Danuta Halladin – wybitna reżyserka polskiego dokumentu

Danuta Halladin jest moim zdaniem jedną z najważniejszych twórczyń dokumentalnych. Mimo iż reżyserka nie ma aż tak popularnego nazwiska, należy do jednych z czołowych polskich dokumentalistek. Reżyserka ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną i Filmową w Łodzi. Współpracowała z Andrzejem Wajdą przy tworzeniu filmu dokumentalnego „Idę do słońca”. Wyreżyserowany przez Danutę Halladin dokument „Moja Ulica” (1965) otrzymał wiele nagród m.in. krakowskiego Złotego Lajkonika i stał się wizytówką filmowej twórczyni.

Dokumentalistka w swoich filmach, często oddawała głos dzieciom. Dostrzegała w nich niebywały potencjał. W 1961 roku w miesięczniku „Kamera” wyznała: Mnie osobiście najbardziej interesują w dokumencie sprawy kameralne, o niewielkiej, mało rozbudowanej akcji. A świat dziecka jest na tyle interesujący, że ani ubóstwo akcji, wnętrz czy dekoracji nie jest żadną istotną przeszkodą dla reżysera.

Danuta Halladin

Dzieci w filmach Danuty Halladin

Reżyserka w swojej karierze wiele swoich filmów poświęciła dzieciom. Z tego powodu kobieta została uznana za Nasfetera polskiego dokumentu. Pierwsze dzieło filmowe związane z bohaterem dziecięcym zrealizowała będąc jeszcze studentką Łódzkiej Szkoły Filmowej. „Dzieci Przywrócone życiu” to etiuda ukazująca codzienność na szpitalnym oddziale dla wcześniaków. W czterominutowym materiale z 1952 roku zostaje ukazana praca lekarzy i pielęgniarek oraz aparatura medyczna, która umożliwia podtrzymywanie życia niemowląt.

Kolejnym ważnym etapem w życiu każdego dziecka jest pójście do szkoły. Tam też udała się reżyserka, aby nakręcić film „I Klasa” (1958). Obraz ukazuje pierwsze zajęcia pierwszoklasistów w szkole podstawowej nr 35 w Warszawie. Tematem przewodnim zajęć jest kot. Cała klasa najpierw wydziera zwierzę z papieru, a potem próbuje sił w napisaniu swojego pierwszego słowa – KOT. Od tego słowa zaczyna się ich przygoda z edukacją. Dzieci są jeszcze nieukształtowanymi uczniami. Dopiero wchodzą w etap nauki szkolnej, tym samym ucząc się, jakie są ich prawa, ale też i obowiązki. To jednak nie koniec współpracy reżyserki z bohaterami filmu.

Danuta Halladin – I klasa

Środowisko życia dzieci jest bardzo ważne. To, gdzie dorastają, może mieć wpływ na to, kim się staną. Reżyserka ponownie oddała głos dzieciom w filmie „Moja Ulica” (1965). To właśnie najmłodsi są w nim narratorami. Dzieci opowiadają o tytułowej ulicy, na której mieszkają. Znajduje się ona w Warszawie. Przed wojną nazywała się Twarda, po – Krajowej Rady Narodowej. Spostrzeżenia dzieci, dokumentalistka uzupełnia o ujęcia z ulicy – pokazuje architekturę, ale również i obywateli tam mieszkających.

W 1971 roku Danuta Halladin ponownie z kamerą wróciła do szkoły. Tym razem skupiła się jednak na absolwentach liceum. W filmie „Maturzyści” obserwujemy bohaterów z filmu „I Klasa”. Nie są to już dzieci, a dorośli ludzie, których dzieli już tylko kilka miesięcy od skończenia szkoły. Jednym z tych uczniów był chłopak, który chciał studiować architekturę. Po skończeniu tych studiów poszedł na kolejne do Łódzkiej Szkoły Filmowej. Wyreżyserował między innymi „Kamienie na Szaniec”, a jego brat jest znanym politykiem. Chodzi oczywiście o Roberta Glińskiego. Kadry z tego filmu zostały również później wykorzystane w teledysku zespołu Czerwone Gitary do utworu „Matura”.

Danuta Halladin jest reżyserką, która ma w swojej twórczości wiele filmów poświęconych dzieciom. Młode, świeże i niewinne spojrzenie na świat stało się dla reżyserki inspiracją do tworzenia coraz to nowszych dzieł filmowych. Twórczyni, jako czuły i wyrozumiały obserwator wyróżniała się tym, że pozwoliła tym najmłodszym głośno mówić.

Bibliografia

J. Armata, “Kino dokumentalne Krzysztofa Kieślowskiego”, culture.pl

J. Armata, “Danuta Halladin”, culture.pl