Top 30 – filmy dla dzieci i młodzieży
Filmy dla dzieci i młodzieży to wymagający gatunek kina. Reprezentujące go pozycje muszą bowiem stanowić przystępne, a jednocześnie ciekawe i pouczające fabuły. Bohaterami tych produkcji są dzieci lub nastolatkowie, którzy stają przed jakimś istotnym dla swojego wieku problemem. Może to być stawienie czoła nowej sytuacji rodzinnej, jak np. pojawienie się rodzeństwa, ale też sprawy związane z życiem szkolnym, np. zmiana klasy czy szkoły. Kolejną grupę filmów dla dzieci i młodzieży stanowią opowieści o relacjach ze zwierzętami. Są to historie przyjaźni z ukochanym psem, kotem lub koniem.
Wśród popularnych produkcji dla dzieci i młodzieży można wymienić z pewnością serie filmów o superbohaterach z gatunku science-fiction lub fantasy. Często są to adaptacje komiksów lub bestsellerowych powieści, w których herosi rozwiązują skomplikowane problemy, ratują świat i dodają odwagi w codziennym życiu. Ważną funkcję odgrywa tu magia, będąca zarówno częścią wykreowanego cudownego świata dziecięcej wyobraźni, jak i pełniąca rolę narzędzia do ulepszania rzeczywistości.
Młody widz bywa szczególnie wymagający. Filmy dla dzieci i młodzieży muszą się zatem odznaczać ciekawą fabułą i posiadać wyrazistych bohaterów. Oto wybór 30 takich pozycji.
Filmy dla dzieci i młodzieży
1. Niekończąca się opowieść (Die Undeliche Geschichte, 1984) – reż. Wolfgang Petersen
Niekończąca się opowieść to piękny film, który pomimo upływu czasu wciąż może podobać się dzieciom i młodzieży. Głównym bohaterem obrazu jest Bastian, chłopiec mający problemy z adaptacją w szkole. Pewnego dnia, gdy chowa się przed szkolnymi prześladowcami w bibliotece, odkrywa przypadkowo starą księgę, której lektura przenosi go do krainy Fantazji. Okazuje się, że piękna księżniczka i mieszkańcy magicznego państwa bardzo potrzebują pomocy chłopca. W roli głównej wystąpił Barret Oliver, a Cesarzową zagrała Tami Stronach.
2. Opowieści z Narnii: Lew, Czarownica i Stara Szafa (The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witchand the Wardrobe, 2005) – reż. Andrew Adamson
Opowieści z Narnii to nagrodzona Oscarem i wyróżnieniem BAFTA ekranizacja książki C. S. Lewisa. Podczas II wojny światowej czwórka rodzeństwa: Piotr (William Moseley), Zuzanna (Anna Popplewell), Edmund (Skandar Keynes) i Łucja (Georgie Henley) zostają wysłani przez rodzinę do spokojnego domu przyjaciół na prowicji. Pewnego dnia Łucja odkrywa w szafie przejście do alternatywnej rzeczywistości: Narnii, gdzie rządzi straszna Biała Czarownica (Tilda Swinton), a cała kraina pogrążona jest w wiecznej zimie. Wkrótce okazuje się, że dzieci mogą pomóc przywrócić w magicznym świecie naruszony porządek.
3. E. T. (E. T. the Extra-Terrestrial, 1982) – reż. Steven Spielberg
E. T. to piękny film Stevena Spielberga, wyróżniony czterema Oscarami, opowiadający o przyjaźni nastoletniego chłopca i przybysza z obcej planety. Elliott (Enry Thomas) mieszka wraz z matką i rodzeństwem w domu na przedmieściu. Pewnego dnia odkrywa, że w okolicy ukrywa się dziwaczny stwór, który przybył z kosmosu, a jego pojazd uległ awarii. Eliott udziela mu schronienia i postanawia pomóc E. T. wrócić do domu.
4. Harry Potter i Kamień Filozoficzny (Harry Potter and the Philosopher’s Stone, 2001) – reż. Chris Columbus
Harry Potter i Kamień Filozoficzny to pierwsza z serii ekranizacji bijącej rekordy popularności prozy J. K. Rowling. Tytułowa postać to chłopiec, który w wieku 11 lat dowiaduje się, że jego prawdziwi rodzice byli czarodziejami, a on sam również dysponuje nadprzyrodzonym talentem. Z tego powodu wraz z Rubeusem Hagridem opuszcza dom wujostwa i udaje się do Szkoły Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie. Tam ma zostać czarodziejem, który będzie walczył ze złymi mocami. Wkrótce Harry poznaje wiernych przyjaciół: Hermionę (Emma Watson) i Rona (Rupert Grin). W roli głównej wystąpił Daniel Radcliffe.
5. Kevin sam w domu (Home Alone, 1990) – reż. Chris Columbus
Kevin sam w domu wciąż cieszy się niesłabnącą popularnością zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Jest to przezabawna komedia o małym chłopcu, który przez zamieszanie podczas rodzinnego wyjazdu zostaje sam w domu podczas Świąt Bożego Narodzenia. Oczywiście Kevin będzie musiał zmierzyć się z mnóstwem niebezpieczeństw, na czele z niebezpiecznymi włamywaczami. W roli głównej wystąpił Macaulay Culkin.
6. Asterix i Obelix: misja Kleopatra (Asterix & Obelix: Mission Cleoptare, 2002) – reż. Alain Chabat
Asterix i Obelix: misja Kleopatra to znakomita ekranizacja przygód komiksowych postaci. Tym razem dwaj przyjaciele z Galii znajdą się w Egipcie, by wziąć udział w budowie wspaniałego pałacu Kleopatry. Królowa Egiptu ma zamiar bowiem zawstydzić Juliusza Cezara i wznieść budowlę zaledwie w trzy miesiące. Asterixa zagrał Christian Clavier, Obelixa Gerard Depardieu, zaś w Kleopatrę wcieliła się piękna Monica Belucci. Film został nagrodzony Cezarem za najlepsze kostiumy.
7. Czarnoksiężnik z Oz (The Wizard of Oz, 1939) – reż. King Vidor i inni
Czarnoksiężnik z Oz do dzisiaj pozostaje znaczącym osiągnięciem kina dziecięcego. Jest to ekranizacja powieści Lyama Franka Bauma o przygodach Dorotki, która wraz ze swoimi przyjaciółmi przemierza magiczną krainę, gdzie trafiła po tym, jak tornado nawiedziło jej miejscowość. Drużyna chce dotrzeć do tajemniczego czarodzieja mającego pomóc dziewczynce w powrocie do domu. Film zachwyca przede wszystkim nagrodzoną Oscarem muzyką i piosenką wykonywaną przez odtwórczynię głównej roli – Judy Garland – Over the Rainbow.
8. Miasto chłopców (Boys Town, 1938) – reż. Norman Taurog
Miasto chłopców to interesujący film dla młodzieży nagrodzony dwoma Oscarami. Utwór został oparty na faktach. Opowiada o swoistym eksperymencie pewnego duchownego, ojca Flanagana (w tej roli Spencer Tracy), który postanawia założyć miasto dla bezdomnych chłopców, dając im szansę na rozpoczęcie zupełnie nowego życia. Pewnego dnia do męskiej społeczności trafia Whitney Marsh (Mickey Rooney).
9. Charlie i fabryka czekolady (Charlie and the Cholocolate Factory, 2005) – reż. Tim Burton
Charlie i fabryka czekolady to pouczający film o pewnym ubogim chłopcu, który pewnego dnia wygrywa wstęp do owianej tajemnicą fabryki czekolady. Charlie (Freddie Highmore) wraz z czterema innymi szczęśliwcami stawia się zatem na miejscu, by poznać zakład genialnego cukiernika, pana Willy’ego Wonki (Johnny Depp). Podstawą scenariusza stała się powieść Roalda Dahla.
10. Chłopcy z Placu Broni (A Pal utcai fiuk, 1969) – reż. Zoltan Fabri
Chłopcy z Placu Broni to węgiersko-amerykańska ekranizacja pięknej powieści Ferenca Molnara. Film opowiada poruszającą historię kilkunastoletniego chłopca, Ernesta Nemeczka, który pomimo słabego zdrowia i wątłej postury bohatersko walczy o honor swojej paczki (Chłopcy z Placu Broni) z bandą Czerwonych Koszul. Przedmiotem sporu jest tytułowy plac, który oba obozy uważają za swoją własność. Nemeczek pomimo warunków fizycznych okaże się zaś najbardziej wytrwałym wojownikiem, ale też poniesie największą ofiarę. Obraz zdobył nominację do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny.
11. Wiedźmy (The Witches, 1990) – reż. Nicolas Roeg
Wiedźmy to film, który z pewnością spodoba się dzieciom. Jego głównym bohaterem jest Luke (Jasen Fisher), chłopiec, który wraz z babcią (Mai Zetterling) wyjeżdża na wakacje do Kornwalii. Kobieta jest znawczynią działalności złych czarownic. Wkrótce okazuje się, że właśnie w hotelu, gdzie przebywa wnuczek z babcią, trwają tajemne przygotowania do sabatu wiedźm. Gdy Luke poznaje sekret czarownic, te postanawiają się go pozbyć…
12. Smerfy (The Smurfs, 2011) – reż. Raja Gosnell
Smerfy to kinowa wersja słynnej kreskówki dla dzieci. Baśniowa opowieść o niebieskich małych stworkach, na które czyha straszny czarodziej Gargamel ze swoim kotem Klakierem, przenosi się w realia Nowego Jorku. Papa Smerf, Smerfetka, Ważniak, Zgrywus i reszta drużyny dzielnie stawiają czoła przygodzie. W roli zabawnego maga wystąpił Hank Azaria
13. Czarownica (Maleficent, 2014) – reż. Robert Stromberg
Czarownica to filmowa baśń dla młodzieży i dorosłych. Fabuła filmu została oparta na historii o Śpiącej Królewnie Charlesa Perraulta. Główną postacią w wersji Roberta Stromberga nie jest jednak księżniczka, ale zła wiedźma, która nie została zaproszona na chrzciny królewny i rzuciła na nią straszny urok. Film przedstawia poruszającą historię właśnie owej czarownicy – Diaboliny – okrutnie zdradzonej przez ukochanego mężczyznę. Czarodziejka za doznane krzywdy postanawia zemścić się na jego niewinnej córce Aurorze. W roli głównej wystąpiła Angelina Jolie, królewnę zagrała zaś Elle Fanning.
14. Muppety (The Muppets, 2011) – reż. James Bobin
Muppety to jeden z cyklu filmów Disneya opowiadających o przygodach znanych bohaterów Ulicy Sezamkowej. Kermit Żaba, Świnka Piggy, Gonzo i ich przyjaciele postanawiają uratować podupadający teatr, któremu grozi zamknięcie. Pochodząca z filmu piosenka Man or Muppet została wyróżniona Oscarem.
15. Alicja w Krainie Czarów (Alice in Wonderland, 2010) – reż. Tim Burton
Alicja w Krainie Czarów to nagrodzona dwoma Oscarami ekranizacja powieści Lewis Caroll. Jest to bardzo pouczająca historia o dziewczynie, która musi wrócić do swoich wspomnień z dzieciństwa, by ponownie odwiedzić Krainę Czarów i zmierzyć się ze złą Królową Kier. W rolach głównych wystąpili Mia Wasikowska, Johnny Depp (jako Kapelusznik), Helena Bonham Carter (jako Czerwona Królowa) i Anne Hathaway (jako Biała Królowa).
16. Piękna i Bestia (Beauty and the Beast, 2017) – reż. Bill Condon
Piękna i Bestia to ekranizacja znanej baśni z Emmą Watson i Danem Stevensem w rolach głównych. Bella jest piękną dziewczyną, która, aby ratować ojca uwięzionego w domu strasznego potwora, musi u niego zamieszkać. Ku swojemu zdziwieniu bohaterka jest traktowana jak księżniczka. Z czasem okazuje się też, że bestia ma również ludzkie uczucia i pomiędzy bohaterami rodzi się coraz silniejsza więź.
17. Bella i Sebastian (Belle et Sebastien, 2013) – reż. Nicolas Vanier
Bella i Sebastian to wzruszający film opowiadający o głębokiej przyjaźni kilkuletniego chłopca i psa. Akcja filmu rozgrywa się w czasie II wojny światowej. Sebastian mieszka w małej wiosce w Alpach. Pewnego dnia przygarnia bezdomnego psa. Tymczasem cała wioska jest przekonana, że Bella atakuje i pożera owce miejscowych rolników. Sebastian próbuje udowodnić, że jego ukochany pies jest niewinny. W roli głównej wystąpił Felix Bossuet.
18. Księga dżungli (The Jungle Book, 2016) – reż. Jon Favreau
Księga dżungli Jona Favreau to remake filmu Wolfganga Reithermana z 1967 roku. Jest to historia osieroconego przez rodziców chłopca, który zostaje wychowany przez wilki. Mowgli nawiązuje kontakt z dzikimi zwierzętami i zdobywa wśród nich przyjaciół: niedźwiedzia Baloo i panterę Bahgeerę. W roli głównej wystąpił Neel Sethi.
19. 101 dalamtyńczyków (101 Dalmatians, 1996) – reż. Stephen Herek
101 dalmatyńczyków to film, który z pewnością spodoba się najmłodszym. Cruella de Mon (Glenn Cose), właścicielka domu mody, marzy o futrze ze skór młodych dalmatyńczyków. Gdy suczka jej pracownicy Anity (Joely Richardson) rodzi śliczne szczenięta tej rasy, kobieta postanawia opracować plan ich porwania. Glenn Close zagrała tu jedną z najlepszych ról w swojej karierze.
20. Rodzice miejcie się na baczności (The Parent Trap, 1961) – reż. David Swift
Rodzice miejcie się na baczności to świetny stary film o dwóch nastoletnich dziewczynkach, które spotykają się podczas letniego obozu i dochodzą do wniosku, że są rozdzielonymi przez rozwiedzionych rodziców siostrami bliźniaczkami. Sharon i Susan (Hayley Mills) postanawiają zamienić się domami – każda wraca do innego rodzica, co prowadzi do wielu zabawnych sytuacji, ale też staje się początkiem zupełnie nowego życia całej rodziny. W 1998 roku powstał remake tego filmu z siostrami Olsen w rolach głównych, znany w Polsce pod tytułem Nie wierzcie bliźniaczkom.
21. Wakacje Mikołajka (Les vacances du petit Nicolas, 2014) – reż. Laurent Tirard
Wakacje Mikołajka to francuski film będący adaptacją jednej z serii powieści Rene Goscinnego. Jak wskazuje tytuł, Mikołajek wyjeżdża z rodzicami na wakacje nad morze. Poznaje kilku rówieśników, z którymi tworzy zgraną paczkę i przeżywa wiele ciekawych przygód. W roli Mikołajka wystąpił Matheo Boisselier, jego mamę zagrała Valerie Lemercier, natomiast tatę Kad Merad.
22. Artur i Minimki (Arthur et les Minimoys, 2006) – reż. Luc Besson
Artur i Minimki to film Luca Bessona opowiadający o dziesięcioletnim chłopcu, którego dziadek znika w niewyjaśnionych okolicznościach. Bohater wyrusza więc do Krainy Minimków, by go odnaleźć. Wskazówki znajduje w starej księdze dziadka. W Artura wcielił się Freddie Highmore, jego babcię zagrała zaś Mia Farrow.
23. Duma: podróż do domu (Duma, 2005) – reż. Carroll Ballard
Akcja Dumy rozgrywa się w południowej Afryce. Xan (Alex Michaeletos) to chłopiec, który pewnego dnia przygarnia osieroconego dzikiego geparda. Gdy Duma osiąga dojrzałość, nadchodzi czas, by wrócił do dżungli. Xan wyrusza zatem w długą podróż ze swoim podopiecznym, by pomóc mu odnaleźć utracony dom.
24. Mój przyjaciel Hachiko (Hachi: A Dog’s Tale, 2009) – reż. Lasse Hallstrom
Mój przyjaciel Hachiko to wzruszająca historia o przyjaźni pomiędzy człowiekiem i zwierzęciem. W domu profesora Parkera Wilsona pewnego dnia pojawia się szczeniak, którego ma jedynie przechować przez jakiś czas. Wkrótce pomiędzy mężczyzną i psem powstaje głęboka więź. W roli profesora wystąpił Richarde Gere. Film stanowi remake japońskiego obrazu z 1987 roku.
25. Zebra z klasą (Racing Stripes, 2005) – reż. Frederik Du Chau
Zebra z klasą to film dla dzieci opowiadający historię pewnej zebry, która wychowała się w stadninie koni wyścigowych. Zwierzę osiąga dojrzałość z przekonaniem, że jego przeznaczeniem są wyścigi. Z pomocą pewnej dziewczynki, Channing Walsh (Hayden Panettiere), zebra zaczyna osiągać kolejne sportowe umiejętności.
26. Mała Miss (Little Miss Sunshine, 2006) – reż. Jonathan Dayton, Valerie Faris
Mała Miss to nagrodzona dwoma Oscarami i dwiema statuetkami BAFTA zabawna, ale też mądra historia o pewnej rodzinie, która wyrusza w podróż, by siedmioletnia Olivia (Abigail Breslin) mogła wziąć udział w konkursie piękności. Po drodze wydarzy się móstwo rzeczy, a sam występ małej uczestniczki zawodów wszystkich zaskoczy. Triki ćwiczone pod okiem dziadka (Alan Arkin) okażą się bowiem bardziej nowoczesne niż mogłoby się wydawać.
27. Pollyanna (1960) – reż. David Swift
Pollyanna to wyróżniona Złotym Globem ekranizacja znanej powieści Eleanor H. Porter. Główną bohaterką filmu jest jedenastoletnia dziewczynka, która po śmierci ojca zamieszkuje w domu surowej ciotki. Zamożna kobieta nie cieszy się sympatią mieszkańców miasteczka. Pollyanna zdobywa jednak ich szczerą przyjaźń, a za sprawą jej pomysłowości wiele rzeczy ulega zmianie na lepsze. W roli głównej wystąpiła Hayley Mills.
28. Małe kobietki (Little Women, 1994) – reż. Gillian Armstrong
Małe kobietki to ekranizacja niezwykle popularnej amerykańskiej powieści Louisy May Alcott. Akcja filmu rozgrywa się w drugiej połowie XIX wieku, w USA. Cztery siostry mieszkają same z matką, ich ojciec walczy bowiem na wojnie. Mądra i dojrzała kobieta przekazuje córkom swoją wiedzę i życiowe doświadczenie, a także postępowe poglądy dotyczące własnej płci. W rolach głównych wystąpiły takie gwiazdy, jak Winona Ryder, Susan Sarandon, Trini Alvardo, Kirsten Dunst i Samantha Mathis. W 2019 roku ma powstać nowa wersja filmu, w której wystąpią między innymi Laura Dern (jako matka) czy Emma Watson jako Meg.
29. Magiczne drzewo (2009) – reż. Andrzej Maleszka
Magiczne drzewo to film zrealizowany na podstawie jednej z serii popularnych powieści Andrzeja Maleszki. Główni bohaterowie to trójka rodzeństwa: Tosia (Maja Tomawska), Filip (Filip Fabiś) i Kuki (Adam Szczegóła), którzy pewnego dnia znajdują tajemnicze czerwone krzesło spełniające życzenia. Dzięki niemu odmienią swój los, pod nieobecność rodziców są bowiem wychowywani przez surową ciotkę Marylę (Hanna Śleszyńska).
30. Avengers (The Avengers, 2012) – reż. Joss Whedon
Avengers Jossa Whedona to pierwszy z cyklu filmów opowiadających o przygodach komiksowych bohaterów Marvela (Zob. Top 20 – filmy o superbohaterach) Ziemi zagraża atak kosmitów. Superherosi muszą zatem zjednoczyć siły. Iron Man (Robert Downey Jr.), Kapitan Ameryka (Chris Evans), Hulk (Mark Ruffalo), Thor (Chris Hemsworth), Czarna Wdowa (Scarlett Johansson) i inni Mściciele decydują się działać wspólnie, by ocalić planetę przed zagładą.
