Top 10 – najlepsze polskie komedie lat 60. XX wieku – ranking
Polskie komedie lat 60. XX wieku miały różnorodny charakter. Spora część filmów tego okresu nawiązywała do konwencji przedwojennej polskiej komedii. Najdoskonalsze okazały się jednak dzieła nawiązujące do wojennych doświadczeń Polaków i oparte na odwoływaniu się do narodowej tożsamości poprzez akcentowanie tego, co swojskie.
Najlepsze polskie komedie lat 60.
1. Sami swoi (1967) Sylwester Chęciński
Sami swoi Sylwestra Chęcińskiego to klasyka polskiej komedii. Reżyser nakręcił film na podstawie scenariusza Andrzeja Mularczyka, który napisał go, korzystając ze wspomnień własnego wuja. Film, oparty na motywie kłótni o przysłowiową miedzę, przedstawia historię dwóch wileńskich chłopskich rodzin osiedlających się po wojnie na tak zwanych Ziemiach Odzyskanych. Fenomenalne postaci protoplastów rodów – Pawlaka (Wacław Kowalski) i Kargula (Władysław Hańcza) oraz ich odwieczny spór prowadzony przy płocie weszły do kanonu polskiego filmu. Swojską historię o typowych zachowaniach Polaków wzbogaca wątek miłości Jadźki (Ilona Kuśmierska) i Witii (Jerzy Janeczek), która doprowadza do pogodzenia zwaśnionych rodzin.
2. Jak rozpętałem drugą wojnę światową (1969) Tadeusz Chmielewski
Jak rozpętałem drugą wojnę światową to kolejna świetna polska komedia z końca lat 60. Film wyreżyserował Tadeusz Chmielewski, a w roli głównej wystąpił Marian Kociniak. Franek Dolas to szeregowy żołnierz, który jest przekonany, że przez fatalny zbieg okoliczności doprowadził do wybuchu II wojny światowej. Jego zabawne przygody w różnych rejonach świata pokazują doświadczenie wojenne w krzywym zwierciadle. W filmie wystąpili również między innymi Elżbieta Starostecka, Joanna Jędryka, Emil Karewicz czy Wacław Kowalski.
3. Zezowate szczęście (1960), Andrzej Munk
Zezowate szczęście Andrzeja Munka to świetna komedia opowiadająca o losach niejakiego Jana Piszczyka (w tej roli Bogumił Kobiela), który próbuje dopasować się do nieustannie zmieniającej się rzeczywistości politycznej. Przyjmuje zatem kolejne wcielenia – od przedwojennego harcerza po osobę prowadzącą w powojennej Polsce biuro pisania podań. Piszczyk ma jednak pecha i w każdej obranej roli ponosi sromotną klęskę. W filmie pojawiają się dwie perspektywy narracji – opowiadaczem jest bowiem sam bohater, a także zewnętrzny narrator. Piszczyk w więzieniu pisze list, w którym udowadnia, że jednostka taka jak on nie poradzi sobie na wolności. Tymczasem narrator zewnętrzny dowodzi, że wszelkie życiowe niepowodzenia Jana wynikają z jego oportunizmu i braku jasnego systemu wartości.
Zezowate szczęście pokazuje bezsilność człowieka w jego konfrontacji z wielkimi systemami. Groteskowy humor Munka służy podkreśleniu faktu, że od jednostki nie można wymagać zbyt wiele – nie zawsze stać ją bowiem na heroizm i bezkompromisowość.
4. Lekarstwo na miłość (1966), Jan Batory
Lekarstwo na miłość Jana Batorego to jedna z najbardziej popularnych polskich komedii lat 60. Film należy do gatunku komedii kryminalnej, został zrealizowany na podstawie słynnej powieści Joanny Chmielewskiej pt. Klin. W roli głównej wystąpiła piękna Kalina Jędrusik, która wcieliła się w postać Joanny. Młoda architektka niecierpliwie czeka na telefon od swojego ukochanego Janusza (Wieńczysław Gliński). Linia telefoniczna jednak jest w stanie nieustannej awarii, co powoduje, że przez pomyłkę dziewczyna odbiera telefon od szefa groźnego gangu. Joanna wraz z przyjaciółką Janką (Krystyna Sienkiewicz) postanawia rozwikłać zagadkę i urządza prywatne śledztwo. Lekarstwo na miłość niesłychanie zabawnie podkreślało absurdy PRL-u. Zorganizowanie wielkiego przekrętu z fałszywymi pieniędzmi w rozkopanej Warszawie, gdzie porządnie nie działają nawet telefony, okazuje się bowiem bardzo trudne.
5. Marysia i Napoleon (1966) Leonard Buczkowski
Marysia i Napoleon to kolejny film Leonarda Buczkowskiego ze świetną obsadą aktorską. W rolę Marii Walewskiej, miłości Napoleona, wcieliła się Beata Tyszkiewicz, cesarza Francji zagrał zaś Gustaw Holoubek. Akcja komedii rozgrywa się jednocześnie w XX i w XIX wieku, a spotkanie francuskiego historyka sztuki z młodą studentką zamienia się w relację słynnej dziewiętnastowiecznej pary kochanków. Reżyser nie tylko stworzył miłosną komedię, ale również subtelnie zasygnalizował współczesną perspektywę oceny historycznego romansu Napoleona i Walewskiej. Relacja, która miała przynieść Polsce upragnioną niepodległość, nie spełniła bowiem pokładanych w niej nadziei.
6. Małżeństwo z rozsądku (1966) Stanisław Bareja
Małżeństwo z rozsądku to jedna z pierwszych komedii Stanisława Barei, który mistrzostwo w tej dziedzinie osiągnie dopiero w latach 70., jednak już w tym filmie można dostrzec rękę reżysera. Film nawiązuje do typowej polskiej komedii przedwojennej. Pokazuje konflikt dwóch środowisk: drobnomieszczaństwa kierującego się przede wszystkim logiką pieniądza i artystycznej elity lekkoduchów. Przedstawicielką pierwszego świata jest Joanna (Elżbieta Czyżewska), córka zamożnego handlarza, który postanawia jej znaleźć odpowiedniego męża. Ma to być mianowicie mężczyzna, którego wolny zawód będzie umożliwiał ukrycie pokątnych źródeł dochodów. Wybór pada na młodego malarza bez grosza przy duszy – Andrzeja (w tej roli Daniel Olbrychski).
7. Przygoda z piosenką (1968) Stanisław Bareja
Przygoda z piosenką to kolejna komedia Stanisława Barei, o nieco propagandowym zabarwieniu. Film miał bowiem podkreślać wyższość polskiej (w domyśle socjalistycznej kultury) nad zepsutym Zachodem. W głównej roli wystąpiła śliczna Pola Raksa, która wcieliła się w początkującą piosenkarkę, Mariolę Brońską. Dziewczyna pragnie zrobić karierę w Paryżu, podobnie jak jej ukochany kompozytor – Piotr (Bohdan Łazuka). Szybko jednak okazuje się, że zamiast wymarzonej sławy Mariola jest zmuszona do występów w striptizowym kabarecie Mascotte.
8. Jutro premiera (1962) Janusz Morgenstern
Jutro premiera to film Janusza Morgensterna. Głównym bohaterem komedii jest młody reżyser, Zenon Wiewiórski (Gustaw Holoubek) który próbuje wystawić w teatrze swoją pierwszą sztukę. Fochy aktorów i wewnętrzne gierki skutecznie utrudniają jednak pracę nad premierą. W końcu twórca wpada na pomysł, że główną rolę zagra suflerka. W filmie wystąpiła cała plejada polskich aktorów, między innymi Kalina Jędrusik, Irena Malkiewicz, Tadeusz Janczar czy Wieńczysław Gliński.
9. Dziewczyna z dobrego domu (1962) Antoni Bohdziewicz
Dziewczyna z dobrego domu to komedia Antoniego Bohdziewicza. Akcja filmu rozgrywa się w Krakowie na początku nowego roku. Krystyna (Joanna Kossakowska), tytułowa dziewczyna z dobrego domu, ma się zaręczyć z mężczyzną, który bardzo podoba się jej rodzinie. W drodze na zaręczyny poznaje jednak miłego technika (Tadeusz Janczar) i zakochuje się w nim bez pamięci. Miłość wygrywa zatem z rozsądkiem i tradycyjnymi podziałami społecznymi.
10. Wojna domowa (1965 – 1966) Jerzy Gruza
Wojna domowa Jerzego Gruzy to wprawdzie serial komediowy, jednak nie sposób pominąć go w rankingu najlepszych polskich komedii lat 60. XX wieku. Pomysłowa i zabawna fabuła rozłożona na 15 odcinków do dziś bawi widzów. Film powstał na podstawie felietonów Miry Michałowskiej. Wojna domowa to historia dwóch sąsiedzkich rodzin, skupiająca się na problemach dojrzewania nastoletnich dzieci – Pawła Jankowskiego (Krzysztof Musiał) i Anuli (Elżbieta Góralczyk). Rodziców Pawła zagrali Irena Kwiatkowska i Kazimierz Rudzki, zaś wujostwo Anuli – Andrzej Szczepkowski i Alina Janowska.
