Catherine Deneuve – wielka dama francuskiego filmu

 

Catherine Denevue, 1969

Catherine Deneuve, 1969 r.

Catherine Deneuve to niekwestionowana dama francuskiego kina. Była muzą tak wielkich reżyserów, jak Roman Polański czy Luis Buñuel. Stworzyła niezapomniane i ambitne kreacje kobiet zachwycająco pięknych, a jednocześnie żyjących na pograniczu jawy, snu i obłędu.

 

Catherine Deneuve i jej aktorskie korzenie

Catherine Deneuve, jedna z największych gwiazd francuskiego filmu, urodziła się w 1943 roku w Paryżu w rodzinie o tradycjach artystycznych. Jej oboje rodzice byli aktorami, podobnie jak starsza siostra, Françoise Dorléac, która zginęła tragicznie w wypadku samochodowym w wieku zaledwie 25 lat. Również sama Catherine Deneuve (przyjęła panieńskie nazwisko matki) od wczesnych lat związana była z kinem. Wspólnie z siostrą zagrała w filmie Dziewczęta z Rochefort Jacquesa Demy’ego. Szlify aktorskie zdobywała właśnie u tego zdolnego francuskiego reżysera.

Catherine Deneuve filmy - Parasolki

Catherine Deneuve w Parasolkach z Cherbourga, [heavensabove / Foter / CC BY-NC]

Jej talent doceniono po raz pierwszy po roli w filmie Parasolki z Cherbourga (1964) Demy’ego. Nie była to jeszcze wielka kreacja, ale uwagę krytyków zwróciła klasyczna uroda Deneuve. Zagrała ona jeszcze dość nietypową rolę w dziele Demy’ego Największe wydarzenie od czasu, gdy człowiek stanął na Księżycu. W filmach tych aktorka zwróciła uwagę krytyki i publiczności jako delikatna, piękna blondynka, która skrywa w sobie jakąś tajemnicę i nieokreślony smutek.

Catherine Deneuve - francuskie aktorki Wstręt

Catherine Deneuve w filmie Wstręt, [[ heavensabove / Foter / CC BY-NC]

Catherine Deneuve – filmy wielkich reżyserów

To, że Deneuve jest aktorką o dużych zdolnościach, udowodniła jej współpraca z Romanem Polańskim, który zaangażował gwiazdę do filmu Wstręt (1965). Artystka wcieliła się tu w postać Carol Ledoux, kobiety popadającej w obłęd. Deneuve świetnie udało się oddać stan psychiczny osoby żyjącej na pograniczu jawy, snu i rojeń chorej wyobraźni. W filmie Carol ostatecznie pogrąża się w projekcjach własnej zranionej duszy, zabija dwóch zalecających się do niej mężczyzn i popada w całkowitą apatię. Rola ta spowodowała istotny zwrot w karierze Deneuve – w kierunku postaci skomplikowanych schizofreniczek owładniętych wewnętrznymi obsesjami i perwersyjnymi pragnieniami.

Na pograniczu jawy, snu i wyobraźni żyje także bohaterka, którą Deneuve zagrała w głośnym filmie Luisa Buñuela Piękność dnia (1967). Severine jest żoną lekarza, z którym nie łączy ją żadna więź erotyczna, jednocześnie zaś realizuje własne sadomasochistyczne fantazje w domu publicznym.

Piękność dnia - Catherine Deneuve

Catherine Deneuve w filmie Piękność dnia [EyesOnFire89 / Foter / CC BY-NC-SA]

Dzieło nie daje jasnej odpowiedzi na pytanie, czy łóżkowe ekscesy Severine odbywają się naprawdę czy też rozgrywają się jedynie w jej wyobraźni. Film wzbudził ogromne emocje zarówno wśród widzów, jak i krytyków, a także na stałe zapisał się na kartach historii kina.

Ważną rolą okazała się również Tristana Buñuela. Po raz kolejny mamy tu do czynienia z postacią ambiwalentną – ofiarą pożądania starzejącego się arystokraty, a jednocześnie jego katem. W latach 80. zaznaczyła się kolejna ewolucja w karierze francuskiej aktorki. Zaczęła się ona wcielać mianowicie w postaci kobiet dojrzałych, urzekających wewnętrznym spokojem i mądrością.

Wybitne filmy z Catherine Deneuve utrzymane w tej konwencji to Ostatnie metro (1981) i Indochiny (1992) Regisa Wargniera. Za obie te role Deneuve została nagrodzona Cezarem, a za Indochiny nominowano ją do Oscara. Akcja dzieła toczy się w Wietnamie w latach 30. XX wieku. W latach 2000. Deneuve pojawiła się również w filmach takich reżyserów, jak Lars von Trier (Tańcząc w ciemnościach, 2000) czy Francois Ozon (8 kobiet, Żona doskonała).

Filmy z Catherine Deneuve - Tristana

Catherine Deneuve jako Tristana

Deneuve w ramionach amantów

Jak każda wielka gwiazda kina Catherine Deneuve ma na swoim koncie głośne romanse ze znanymi mężczyznami. Są wśród nich reżyser Roger Vadim (odkrywca Brigitte Bardot), z którym ma syna Christiana (Zob. Catherine Deneuve i Roger Vadim – historia odwołanych zaślubin), aktor Marcello Mastroianni czy brytyjski fotograf David Bailey (jej mąż w latach 60.). Ze związku z Mastroiannim przyszła na świat córka Chiara. Romans trwał bardzo długo, jednak Catherine zniechęcona opieszałością kochanka, który nie chciał rozwieść się z żoną, ostatecznie porzuciła go. Do końca życia włoskiego aktora pozostali jednak przyjaciółmi.

Avatar photo

Agnieszka Czarkowska-Krupa

Redaktor Naczelna i Wydawca portalu Oldcamera.pl, dr nauk humanistycznych UJ, autorka książki "Paraboliczność w polskiej prozie historycznej lat 1956 – 1989" (Semper, 2014). Współautorka i redaktorka książki “Twarze i maski. Ostatni wielcy kochankowie kina” (E-bookowo, 2021). Miłośniczka kina i literatury. Pisała w książkach zbiorowych: "Podmiot w literaturze polskiej po 1989 roku. Antropologiczne aspekty konstrukcji", pod red. Żanety Nalewajk, (Elipsa, 2011) oraz "Etyka i literatura", pod red. Anny Głąb (Semper, 2014). Ma na swoim koncie prestiżowe publikacje dla Polskiej Akademii Nauk (“Ruch Literacki”), artykuły w czasopismach naukowych (“Tekstualia”, “Zeszyty Naukowe KUL”), periodykach artystycznych (“FA-art”) i w portalach internetowych. Pracowała jako wykładowca akademicki w Instytucie Mediów i Dziennikarstwa w Wyższej Szkole Teologiczno-Humanistycznej, gdzie pełniła również funkcje promotora i recenzenta prac dyplomowych. Prywatnie mama Sebastiana i Olgi.