Filmy o słynnych pisarkach – TOP 16 produkcji

„Nikt nie ma nic przeciwko temu, żeby kobieta była dobrą pisarką, rzeźbiarką czy genetykiem, jeśli równocześnie udaje jej się być dobrą żoną, dobrą matką, atrakcyjną, zrównoważoną, zadbaną i łagodną” – powiedziała Leslie McIntyre. Kino uwiecznia postaci znanych pisarek na rozmaite sposoby, jednak zwykle na pierwszym planie znajduje się to, w jaki sposób udawało im się zajmować pisarstwem pomimo ograniczeń własnej płci. W przeszłości owych przeszkód było oczywiście znacznie więcej ze względu na niską pozycję społeczną kobiet, jednak do dnia dzisiejszego kulturowe role kobiecości, zwłaszcza związane z macierzyństwem, chociaż nie tylko, do pewnego stopnia mogą kolidować z artystycznym powołaniem. Oto wybór filmów o kobietach piszących, których biografie inspirują nie tylko ich wiernych czytelników.

Filmy o pisarkach

1. “Pożegnanie z Afryką” („Out of Africa”, 1985)

Filmy o pisarkach - Pożegnanie z Afryką

To jeden z najpiękniejszych filmów o kobiecie-pisarce. Zwykle w oscarowym obrazie Sidneya Pollacka „Pożegnanie z Afryką” dostrzega się przede wszystkim legendarny ekranowy romans z głównymi rolami Meryl Streep i Roberta Redforda, jednak równocześnie jest to historia tego, w jaki sposób Karen Blixen odkryła swoją twórczą tożsamość. Zrealizowany na podstawie autobiograficznej powieści z 1937 roku film opowiada o pobycie pisarki w Kenii, gdzie prowadziła plantację kawy. Spotkanie kobiety z Denysem Finchem-Huttonem całkowicie odmienia jej podejście do życia i nią samą. Symboliczna scena, kiedy mężczyzna ofiarowuje Karen w prezencie piękne pióro stanowi zapowiedź jej przyszłej literackiej drogi.

Wspaniałe zdjęcia, scenariusz, aktorzy i muzyka – wszystko to sprawia, że „Pożegnanie z Afryką” przeszło do historii kina jako melodramat wszech czasów. Jednocześnie to głęboka analiza kobiecej tożsamości i wrażliwości. Opowieść o metamorfozie i dojrzewaniu, która w naszym rankingu filmów o pisarkach zajmuje niekwestionowaną pierwszą pozycję.

2. „Godziny” („The Hours”, 2002)

Filmy o znanych pisarkach - Godziny

Kolejna produkcja na naszej liście filmów o pisarkach. „Godziny” w reżyserii Stephena Daldry’ego to utkana z elementów biografii i pisarstwa Virginii Woolf historia o jednej z najwybitniejszych postaci literatury. Osią fabularną, wokół której koncentruje się akcja filmu jest powieść „Pani Dolloway”, zarówno jako tekst kreowany przez zdolną autorkę, jak i historia jej bohaterki – kobiety wydającej przyjęcie oraz odbiorczyni książki. W ten sposób obraz rozgrywa się jednocześnie na trzech poziomach filmowego świata i opowiada o trzech kobietach lub trzech literackich konstruktach: autorce, bohaterce i modelowej czytelniczce. Wszystkie postaci zostały wykreowane przez wybitne aktorki: Nicole Kidman, Meryl Streep i Julianne Moore.

Rewelacyjnie ucharakteryzowana Nicole Kidman oddaje na ekranie złożoną i szalenie fascynującą postać angielskiej pisarki, która do końca pozostaje nieprzeniknioną tajemnicą, odsłaniającą się jedynie w bogactwie własnej prozy. Co więcej, to pisarstwo na wskroś kobiece – w rozbudowanej metaforyce i językowym nowatorstwie opisujące kondycję płci jako zawsze Innej. Wrażliwość i emocjonalne cierpienie Virginii Woolf znajdują zaś tragiczny finał, który wraz z jej ponadczasowymi i dotykającymi serca słowami zostają z widzem na długo po zakończeniu seansu.

3. „Iris” (2001)

Filmy o kobietach pisarkach - Iris

Wśród filmów o wielkich pisarkach to pozycja wyjątkowa – „Iris” pokazuje bowiem nie tyle kolejne etapy błyskotliwej twórczej kariery, ile jej przejmujący i jakże ludzki finał. Iris Murdoch – bo to o tej postaci opowieść – zostaje tu pokazana w swoich zmaganiach z nieuleczalną i postępującą chorobą Alzheimera. Wielki umysł słynący ze skomplikowanych filozoficznych konceptów jak z powieści „Jednorożec” czy „Dzwon” musi stanąć w obliczu swojej powolnej dezintegracji i przemijania. A konfrontacja ta jest tym bardziej dotkliwa, że w licznych retrospekcjach z życia Iris Murdoch podziwiamy ją jako łamiącą wszelkie stereotypy i schematy, piękną, odważną kobietę. Jej rozbrajająca szczerość i niezwykle głębokie spostrzeżenia sprawiają, że można ją kochać albo nienawidzić, ale nie sposób postrzegać ją jako osobę przeciętną i zwyczajną. Czar Iris jednak przemija, za to jego niszczącemu działaniu skutecznie opiera się miłość jej męża, Johna Bayleya (Jim Broadbent), który walczy o swoją ukochaną do końca.

Nie sposób nie wspomnieć o wspaniałych kreacjach aktorek, które wcieliły się w postać angielskiej pisarki. Kate Winslet znakomicie pokazała pełną witalnej i radosnej energii osobę początkującej twórczyni zachłannie pragnącej żyć i pisać. To kobieta z pasją, otwarcie lekceważąca z góry przypisane jej role – zarówno w relacjach z mężczyznami, jak i przyjętych wzorach zachowania czy języku. Judi Dench z kolei wykreowała wiarygodne wcielenie dojrzałej Iris – urzekającej swoich słuchaczy i studentów olśniewającymi przemyśleniami o miłości, przeznaczeniu i ludzkim powołaniu.

4. ”Anioł przy moim stole” („An Angel at My Table”, 1990)

Najlepsze filmy o pisarkach - Anioł przy moim stole

To jeden z najbardziej poruszających filmów o pisarkach – „Anioł przy moim stole”. Niemal nieprawdopodobna, a jednak prawdziwa historia Janet Frame, najsłynniejszej nowozelandzkiej autorki prozy zmusza do wielu przemyśleń nie tylko na temat pisarstwa, ale również społecznych form opresji. Losy bohaterki śledzimy począwszy od jej wczesnego dzieciństwa do momentu, gdy stała się ważną rozpoznawalną postacią nowozelandzkiej kultury. Nad wyraz inteligentna i wrażliwa dziewczynka mierzy się w swoim życiu z niejedną rodzinną tragedią, co potęguje jej zagubienie i społeczną izolację. Jako młoda dziewczyna zostaje wysłana do szpitala psychiatrycznego, gdzie zamiast pomocy spotykają ją bezduszne tortury, a przed tragicznym w skutkach zabiegiem lobotomii ratuje ją opublikowanie książki, która wygrywa literacki konkurs.

Niesamowicie szczera i dotykająca najgłębszych uczuć odbiorcy opowieść o Janet Frame została wyreżyserowana przez Jane Campion, późniejszą autorkę takich filmów, jak „Fortepian” czy „Portret damy”. Reżyserka wyraźnie nakreśliła tu bardzo charakterystyczną dla swojej twórczości kobiecą perspektywę, jednocześnie z finezyjną delikatnością wnikając w świat osób zmagających się z problemami psychicznymi. W dojrzałą pisarkę wcieliła się Kerry Fox, której rola wypadła niezwykle wiarygodnie, oscylując między nieśmiałością a błyskotliwą i interesującą naturą.

5. „Cienista dolina” („Shadowlands”, 1993)

Filmy o prawdziwych pisarkach - Cienista dolina

To film o parze pisarzy: C. S. Lewisie, autorze słynnych „Opowieści z Narnii” i poetki Joy Gresham. Amerykanka podczas swojego pobytu w Wielkiej Brytanii odwiedza słynnego pisarza, z czego powoli rodzi się bliska relacja. Jednak dopiero, gdy okazuje się, że Joy zmaga się ze śmiertelną chorobą, Lewis decyduje się na prawdziwy i odpowiedzialny związek. Cienista dolina” Richarda Attenborougha to wysmakowany melodramat osadzony w brytyjskiej kulturze i obyczajowości. Piękna miłosna historia o uczuciu pokonującym wszelkie ograniczenia jest jednocześnie interesującą historią spotkania dwojga twórczych osobowości, które wzajemnie z siebie czerpią.

Zarówno Anthony Hopkins, jak i Debra Winger stworzyli wspaniałe ekranowe kreacje, na wskroś ludzkich postaci postawionych w sytuacji życiowej próby. Wydobyli ze swoich postaci godność i miłość, które nawet bardziej niż ich pisarstwo, zasługują na zapamiętanie i podziw.

6. „Sylvia” (2003)

Filmy o pisarkach na faktach - Sylvia

Kolejny niezwykle wzruszający obraz na naszej liście filmów o pisarkach. „Sylvia” w reżyserii Christine Jeffs opowiada tragiczną historię brytyjskiej poetki Sylvii Plath, która w 1963 roku popełniła samobójstwo, trując się gazem. Młoda matka dwójki maleńkich dzieci, zmagająca się z ciężką depresją po porzuceniu przez męża, Teda Huhesa, nie potrafiła podołać swoim problemom i zdecydowała się na najbardziej tragiczny krok. Przed śmiercią przygotowała jeszcze dla swoich dzieci śniadanie i zabezpieczyła wentylację w ich pokoju, żeby nic im się nie stało. Nie sposób oglądać dziejów tej niezwykle utalentowanej i jednocześnie tak okrutnie potraktowanej przez życie pisarki obojętnie. Historia Sylvii Plath wdziera się do duszy widza, wzbudza bunt wobec niesprawiedliwości i niezwykły smutek.

Wyraźna jest tu również konfrontacja nierównego statusu pisarza i kobiety-pisarki. Los tej drugiej bardziej niż przez literackie aspiracje zostaje zdeterminowany przez płeć. Bycie żoną i matką ze wszystkimi tego konsekwencjami znacząco ogranicza jej możliwości twórczego rozwoju. Uwięziona z dwójką maleńkich dzieci między kuchnią a dziecięcymi łóżeczkami szybko przestaje być postrzegana przez swojego męża, szalenie popularnego poetę, jako partnerka atrakcyjna i godna zachodu. Film niezwykle sugestywnie oddaje pogarszający się stan psychiczny bohaterki, który można odczuć niemal namacalnie. Wspaniała kreacja Gwyneth Paltrow i równie ciekawa rola Daniela Craiga podwyższają walory obrazu.

7. „Emily” (2022)

Filmy o słynnych pisarkach - Emily

Interesujący film Frances O’Connor o pisarce Emily Brontë, autorce słynnych „Wichrowych wzgórz”. Młoda i wrażliwa dziewczyna dorasta pośród malowniczych angielskich krajobrazów. Zamknięta w sobie, stroniąca od towarzystwa obcych i raczej nieprzystosowana do społeczeństwa Emily zaczyna coraz bardziej pogrążać się w świecie własnej wyobraźni. Dzika natura, a także osobiste przeżycia związane z wchodzeniem w dorosłość wywierają silny wpływ na kobietę, która postanawia zająć się pisarstwem. Na kształt prozy Brontë oddziałują również jej relacje z rodzeństwem: zwłaszcza bratem Branwellem i siostrami Charlotte i Anne. Cała literacko uzdolniona czwórka na przemian ze sobą rywalizuje i wspiera się.

Film „Emily” sugeruje, że nie byłoby „Wichrowych wzgórz”, gdyby nie wielka miłosna historia ich autorki. Obiektem uczuć Emily miał być młody pastor i jednocześnie jej nauczyciel, William Weightman. Oboje aktorzy wcielający się w główne role: Emma Mackey i Oliver Jackson-Cohen tworzą piękną ekranową parę. Sama Emily to wcielenie romantycznej bohaterki snującej się w długiej sukni z rozpuszczonymi włosami po rozległych wzgórzach i wrzosowiskach, w której rozpoznajemy cechy Catherine ze słynnej powieści.

8. „Jane Austen żałuje” („Miss Austen Regrets”, 2008)

Filmy biograficzne o pisarkach - Jane Austen żałuje

To chyba jeden z najlepszych filmów o wielkiej brytyjskiej pisarce Jane Austen. Zrealizowany przez angielską reżyserkę Gwyneth Hughes obraz skupia się na ostatnich latach życia słynnej autorki „Rozważnej i romantycznej”. Widzimy zatem Jane Austen jako kobietę dojrzałą, która podsumowuje swoje wybory, niejednokrotnie z gorzką ironią i nutą smutku. Borykająca się z trudną sytuacją materialną i schorowana kobieta zastanawia się nad najważniejszym dylematem swojego życia: czy dobrze zrobiła wybierając pisarstwo zamiast małżeńskiej stabilizacji. Pogodzenie obu ról w jej czasach było przedsięwzięciem niezwykle trudnym. Jane w swojej ukochanej bratanicy Fanny widzi swoje dawne namiętności i wraca do wspomnień sprzed lat.

Olivia Williams przekonująco wciela się w postać wielkiej pisarki, akcentując jej myślową niezależność, zdystansowanie, ironiczne poczucie humoru, które czynią ją wyjątkową na tle kobiet swojej epoki. Jane, niejednokrotnie surowa w swoich opiniach, kąśliwa i piekielnie bystra pozostaje do końca wierna swoim wyborom. Jawi się jako osoba, która wbrew nakładanym na jej postać biograficznym mitom, świadomie kreowała nie tylko swoje powieści, ale również życie – działając w ramach tego, na co pozwalały jej realia czasów i społecznej pozycji.

9. „Mary Shelley” (2017)

Filmy o kobietach pisarkach - Mary Shelley

Kolejna pozycja na naszej liście filmów biograficznych o słynnych pisarkach. „Mary Schelley” w reżyserii Emmy Jensen opowiada o życiu autorki „Frankensteina”. Urodzona pod koniec XVIII wieku w rodzinie słynnej feministki i pisarki Mary Wollstonecraft, a także filozofa Williama Godwina przyszła artystka od dzieciństwa chłonie atmosferę intelektualnej niezależności. Już jako nastolatka próbuje pisać, jednak nie potrafi odnaleźć swojego autentycznego twórczego głosu. Trudne przeżycia wynikające ze związku z czarującym, ale niedojrzałym i nieodpowiedzialnym poetą Percy’m Bysshe Shelleyem, a zwłaszcza śmierć córeczki powodują, że w Mary wylewa na papier cały swój ból i tragiczne doświadczenia, przekładając je na opowieść o nieszczęśliwej, odrzuconej przez wszystkich istocie.

Film interesująco portretuje angielską bohemę artystyczną epoki romantyzmu, w której prym wiedzie legendarny, słynący ze swojego ekscentryzmu lord George Byron (w tej roli Tom Sturridge). „Mary Schelley” z głównymi kreacjami Elle Fanning i Douglasa Bootha przede wszystkim rysuje jednak trudną sytuację kobiety piszącej, która nieustannie musi się zmagać z uprzedzeniami wobec własnej płci, ale też jej ograniczeniami wynikającymi z biologicznej natury.

10. „Colette” (2018)

Filmy o pisarkach lista - Colette

Ten film ogląda się z prawdziwym zainteresowaniem. „Colette” to bowiem nie tylko historia autorki słynnej „Klaudyny” – serii francuskich powieści obyczajowo-psychologicznych – ale także barwny obraz paryskiej bohemy artystycznej z początku XX wieku. Świat urządzony w obszernych mieszkaniach umeblowanych antykami, skandalizujące przedstawienia teatralne, żywiołowe przyjęcia, automobilowe przejażdżki i oczywiście liczne romanse podsycające artystyczne zmysły – to wszystko zobaczymy w „Colette”. Poznamy również niezwykle fascynującą historię nieco nieśmiałej dziewczyny z prowincji, która wychodząc za mąż za znanego, dużo starszego od siebie bon-vivanta, wkracza w barwne, ale jednocześnie pełne sprzeczności środowisko artystyczne.

Wcielająca się w postać Colette Keira Knightley pokazała w filmie głęboką przemianę swojej bohaterki, która przechodzi długą drogę od naiwnej dziewczyny do niezależnej i pewnej siebie kobiety, mającej odwagę obrać własną drogę. To przede wszystkim opowieść o kobiecym i artystycznym dojrzewaniu, o walce o swoje granice i autonomię oraz o prawie do ciekawego, pełnego rozmaitych doświadczeń i przygód życia.

11. ”Moja wspaniała kariera” („My Brilliant Career”, 1979)

Słynne pisarki filmy - Moja wspaniała kariera

To klasyczna pozycja wśród filmów o pisarkach. „Moja wspaniała kariera” na podstawie autobiograficznej powieści Miles Franklin z 1901 roku opowiada o młodzieńczych losach australijskiej autorki. W filmie występuje ona pod nazwiskiem Sybilla Melvynn, a w jej postać wciela się Judy Davis. Niepokorna dziewczyna z ubogiej rodziny nie ma zamiaru podporządkować się planom, którą wyznaczyli dla niej rodzice. Nie chce ani wyjść za mąż ani zdobyć praktycznego zawodu. Jej marzeniem jest pisarstwo. Matka Sybilli, pochodząca z zamożnego rodu z tradycjami, postanawia więc wysłać córkę do jej babki, by tam nabrała nieco towarzyskiej ogłady i manier. Wkrótce dziewczyna zdobywa serce najlepszej partii w okolicy, niejakiego Harry’ego Beechama (Sam Neill), jednak, mimo że odwzajemnia jego uczucia, staje przed życiowym dylematem. Sybilla wie, że obowiązki żony i matki skutecznie utrudnią jej zajmowanie się tym, co kocha najbardziej, czyli literaturą.

„Moja wspaniała kariera” podejmuje temat kobiecej emancypacji, dążenia do realizacji marzeń i tego, jak rodzi się artystka. Główna bohaterka to osoba o otwartym umyśle, która potrafi stawiać sobie i światu zaskakujące pytania i właśnie owo zadziwienie pozornie oczywistymi rzeczami i porządkiem społecznym staje się dla niej punktem wyjścia do uprawiania pisarstwa.

12. ”Cicha namiętność” („A Quiet Passion, 2016)

Filmy o poetkach - Cicha namiętność

Drobiazgowa i zrealizowana z dbałością o detale filmowa biografia Emily Dickinson, największej amerykańskiej poetki, której twórczość okazała się przełomem w światowej literaturze. Obserwujemy niejako duchowy rozwój artystki od jej wczesnej młodości aż do śmierci w wieku 56 lat. Niezwykle skromna, bardzo związana ze swoją rodziną, wytrwale pisząca wiersze i poematy przez większość swojego życia Dickinson objawia się tu poprzez swoje relacje z najbliższymi, ale też oryginalną i przenikliwą twórczość. Widzimy jej bliską więź z siostrą Vinnie (w tej roli znana z serialu „Duma i uprzedzenie” Jennifer Ehle), stosunki z rodzicami, bratem i jego żoną. Pojawia się także przyjaciółka poetki Vryling Buffam (Catherine Bailey).

Pomimo swojej skromności Emily wyraźnie podkreśla swoją indywidualność, zarówno poprzez strój jak i zachowanie. Po śmierci ojca ubiera się wyłącznie na biało i praktycznie nikogo nie przyjmuje osobiście, rozmawiając z gośćmi przez uchylone drzwi swojego pokoju zlokalizowanego na piętrze. Na co dzień wiedzie jednak na pozór proste, ciche życie. W filmie możemy usłyszeć wiele fragmentów poezji Dickinson, która koncentruje się wokół doświadczeń metafizycznych: miłości, śmierci i relacji z Bogiem. W postać pisarki wcieliła się Cynthia Nixon.

13. ”Miss Potter” (2006)

Biografie pisarek - Miss Potter

Ciepła i na wpół bajkowa historia Beatrix Potter, autorki bajek dla dzieci o przygodach królika Piotrusia. Beatrix jest panną z zamożnego i arystokratycznego domu, jednak nie fascynuje jej kontynuowanie rodzinnych tradycji i nie widzi się w roli żony – ozdoby swojego dobrze urodzonego męża. Jej marzeniem jest wydawanie książek dla dzieci, które od lat w tajemnicy tworzy zamknięta w swoim pokoju i sama je ilustruje. Pewnego dnia Beatrix zdobywa się na odwagę i postanawia przedstawić swoją twórczość jednemu z wydawców. Okazuje się, że jej pomysły wzbudzają zainteresowanie, a ona dostaje szansę na opublikowanie pierwszej bajki. Co więcej, młoda kobieta nawiązuje coraz bliższą relację ze swoim wydawcą, Normanem Warne (Ewan McGregor), co bardzo nie podoba się jej zamożnym rodzicom.

Renée Zellweger świetnie pasuje do roli panny Potter, przemiłej, zanurzonej w świecie swojej wyobraźni, której uśmiech rozświetla najbardziej ponure wnętrze, a dziecięcy zapał i urok urzekają wszystkich dookoła. Aktorka stanowi największy atut filmu, w którym nawet najbardziej dramatyczne wydarzenia zostają złagodzone przez wiarę w lepsze jutro i pociechę, jaką niosą ze sobą baśniowi bohaterowie książek pani Potter.

14. ”Mój rok z Salingerem” („My Salinger Year”, 2020)

Pisarki najlepsze filmy - Mój rok z Salingerem

„Mój rok z Salingerem” to film na podstawie autobiograficznej powieści Joanny Smith Rakoff. Młoda studentka marząca o karierze pisarki przyjeżdża do Nowego Jorku. Zostawia za sobą całe dotychczasowe życie: chłopaka i dotychczasową uczelnię, chcąc spróbować szczęścia w wielkiej metropolii. Wkrótce znajduje pracę w jednej z najbardziej prestiżowych agencji literackich, gdzie ma się zajmować odpowiadaniem na listy fanów do J. D. Salingera. Zadaniem Joanny jest dokładne czytanie poczty, odpowiadanie lakonicznie według gotowego formularza, a następnie niszczenie korespondencji. Z czasem historie miłośników autora „Buszującego w zbożu” wciągają ją jednak na tyle, że postanawia złamać obowiązujące zasady.

W Joannę wcieliła się Margaret Qualley, która stworzyła później świetną kreację w serialu „Sprzątaczka”. Aktorka w roli początkującej pisarki wypada całkiem dobrze, można powiedzieć, że jest najmocniejszym atutem produkcji Philippe’a Falardeau’a. Interesująco wygląda również obraz okołoliterackiego amerykańskiego świata, któremu przesądna staroświeckość dodaje swoistego uroku. Film w pewnym sensie traktuje o skomplikowanych i tajemniczych motywacjach popychających ludzi do pisania, a następnie publikowania swojej twórczości. Czy pisarzem jest jedynie ten, którego dzieła mają grono wiernych odbiorców, czy też również i ten, kto pisze tylko do szuflady? To jedno z podstawowych pytań „Mojego roku z Salingerem”.

15. „Vita i Virginia” („Vita & Virginia”, 2018)

Pisarka - najlepsze filmy - Vita i Virginia

Nie jest to z pewnością najlepszy film o Virginii Woolf, ale warto go odnotować, choćby ze względu na to, że opowiada o nieco mniej znanym epizodzie z życia brytyjskiej pisarki – jej romansie z inną literatką, Vitą Sackville-West, który stał się inspiracją do napisania słynnego „Orlanda”. Virginia to znana postać literackiej bohemy artystycznej, natomiast Vita na co dzień wiedzie życie znudzonej żony bogatego arystokraty. Pełna pasji, atrakcyjna i otwarcie deklarująca feministyczne poglądy kobieta szybko przykuwa uwagę słynnej autorki „The Voyage Out”. Ognisty i skandalizujący romans trafia na usta całego londyńskiego półświatka.

Elizabeth Debicki i Gemma Arterton, które zagrały główne role w filmie Chanya’y Button nie do końca stanęły na wysokości zadania. Wiele scen wydaje się nienaturalnych i pretensjonalnych, dopasowanych do sztampy filmowego romansu. Sama Virginia również wypada nieciekawie i monotonnie, a przeintelektualizowane dialogi nie ratują filmu przed niejednokrotnym popadaniem w banał.

16. „Henry i June” („Henry & June” 1990)

16 filmów o pisarkach na faktach - Henry i June

To jeden z filmów o pisarkach, w którym przedstawia się proces dojrzewania i inspiracji do tworzenia przez pryzmat erotycznego związku. Główną bohaterką obrazu w reżyserii Philipa Kaufmana jest Anaïs Nin, jedna z ikon prozy feministycznej, opisującej seksualne doznania z perspektywy kobiety. Śmiałe podejście pisarki do erotyki w literaturze uczyniło jej nazwisko głośnym i kontrowersyjnym. Równie odważne jak jej proza było życie intymne Anaïs, która w latach 20. XX wieku jako młoda mężatka nawiązała w Paryżu romans z amerykańskim pisarzem Henrym Millerem. Oboje stanowili dla siebie wzajemną inspirację, a ich pełny zawiłości i bogatych seksualnych doznań związek przyczynił się do powstania słynnych powieści bazujących na tych doświadczeniach. Obiektem fascynacji obojga pisarzy była również ówczesna żona Millera, tytułowa June, która została opisana z różnych perspektyw przez męża i Anaïs Nin.

„Henry i June” to zatem autobiograficzny zapis uczuciowo-erotycznej historii pisarki, zrealizowany na podstawie jej własnej powieści. Anaïs Nin zagrała Maria de Medeiros, w Millera wcielił się Fred Ward, a w jego żonę Uma Thurman. Co ciekawe, najbardziej fascynującą postacią z całej trójki okazuje się ta ostatnia, wykreowana na fascynującą femme fatale, rodem z czarnego kina. Z mocno umalowanymi ustami, papierosem i powłóczystym spojrzeniem Uma Thurman uwodzi odbiorcę od pierwszej sceny, w której się pojawia. I dla niej z pewnością warto zobaczyć ten obraz.

Filmy o pisarkach – podsumowanie

Filmy o pisarkach najczęściej podkreślają fakt, że wybór artystycznej drogi jest aktem odwagi, a nawet swoistego buntu wobec społecznych oczekiwań, szczególnie w wypadku kobiety. Wierność pisarskiemu powołaniu ma swoją cenę, a początkujące lub aspirujące do bycia pisarkami kobiety są postrzegane jako buntowniczki, które łamią niepisane zasady, decydując się na niepewny i często traktowany z lekceważeniem tryb życia. Czynią to jednak bez względu na popularność czy uznanie krytyki, ponieważ to nie sukces decyduje o ich tożsamości. Emily Dickinson za życia opublikowała jedynie dziesięć z 1700 swoich wierszy, a mimo to była jedną z najwybitniejszych amerykańskich poetek. O lęku przed własną wielkością, który ciągle każe nam umniejszać swoje talenty pisała:

„Nie znamy własnej wysokości,
Póki nie każą nam powstać –
Wówczas – gdy wiernie plan spełniamy –
Nieba sięgamy wzrostem –

Heroizm w pieśniach sławiony
Byłby naszą normalną naturą –
Gdybyśmy miar nie wypaczali –
Z lęku przed Królewską Posturą”

* Wiersz pochodzi z tomu “Emily Dickinson. Wiersze wybrane”, przeł. Stanisław Barańczak, Kraków 2016.

Avatar photo

Agnieszka Czarkowska-Krupa

Redaktor Naczelna i Wydawca portalu Oldcamera.pl, dr nauk humanistycznych UJ, autorka książki "Paraboliczność w polskiej prozie historycznej lat 1956 – 1989" (Semper, 2014). Współautorka i redaktorka książki “Twarze i maski. Ostatni wielcy kochankowie kina” (E-bookowo, 2021). Miłośniczka kina i literatury. Pisała w książkach zbiorowych: "Podmiot w literaturze polskiej po 1989 roku. Antropologiczne aspekty konstrukcji", pod red. Żanety Nalewajk, (Elipsa, 2011) oraz "Etyka i literatura", pod red. Anny Głąb (Semper, 2014). Ma na swoim koncie prestiżowe publikacje dla Polskiej Akademii Nauk (“Ruch Literacki”), artykuły w czasopismach naukowych (“Tekstualia”, “Zeszyty Naukowe KUL”), periodykach artystycznych (“FA-art”) i w portalach internetowych. Pracowała jako wykładowca akademicki w Instytucie Mediów i Dziennikarstwa w Wyższej Szkole Teologiczno-Humanistycznej, gdzie pełniła również funkcje promotora i recenzenta prac dyplomowych. Prywatnie mama Sebastiana i Olgi.