Top 20 – filmy akcji
Kino akcji rozwinęło się w latach 80. XX wieku. Gatunek ten sąsiaduje z wieloma odmianami filmowych wzorców, jak film kryminalny, sensacyjny czy thriller. Na pierwszym planie w tego typu obrazach sytuują się efektowne wydarzenia, obfitujące w widowiskowe sceny eksplozji, pościgów czy walk. Postaci są najczęściej schematyczne, wśród nich najważniejsze miejsce zajmuje osoba głównego bohatera – najczęściej silnego mężczyzny, który dzięki swojej tężyźnie fizycznej lub pomysłowości pokonuje ekranowych przeciwników i przywraca naruszony porządek świata.
Ze względu na wyeksponowaną rolę głównej postaci w filmach akcji obsadzani są czołowi gwiazdorzy. Jest to jeden z wyróżników tego gatunku. Wśród wielkich nazwisk promujących kino akcji można wymienić takich aktorów, jak Arnold Schwarzenegger, Sylvester Stallone, Kurt Russell, Jean-Claude Van Damme, Chuck Norris czy Steven Seagal.
Filmy akcji
1. Rambo (seria: 1982 – 2019), reż. Ted Kotcheff, George P. Cosmatos, Peter MacDonald, Sylvester Stallone
Rambo to seria niezwykle popularnych filmów akcji, których głównym bohaterem jest weteran wojny wietnamskiej. Odtwórcą postaci Johna Rambo jest Sylvester Stallone. Do tej pory nakręcono cztery filmy opowiadające o przygodach nieustraszonego komandosa: Rambo: Pierwsza krew (1982), Rambo II (1985), Rambo III (1988). W 2008 roku Sylvester Stallone wyreżyserował obraz John Rambo, a w 2019 roku odbędzie się z kolei premiera filmu Rambo: Ostatnia krew. Bohater w kolejnych odsłonach walczył z patologią wymiaru sprawiedliwości, uwalniał amerykańskich jeńców wojennych przetrzymywanych w Wietnamie, ratował przyjaciela podczas wojny w Afganistanie oraz ochraniał chrześcijańskich misjonarzy w Birmie.
2. Komando (Commando, 1985) – reż. Mark L. Lester
Komando to film akcji, którego gwiazdorem jest Arnold Schwarzenegger. John Matrix to były żołnierz sił specjalnych w randze pułkownika. Pewnego dnia ustabilizowane życie bohatera zostaje zakłócone przez bezwzględnych przestępców, którzy uprowadzają jego jedenastoletnią córkę. Okazuje się, że porywacze są najemnikami obalonego dyktatora jednego z południowoamerykańskich krajów. Żądają od Matrixa, by ten w zamian za uwolnienie Jenny zamordował obecnego prezydenta.
3. Predator (1987) – reż. John McTiernan
Predator to film akcji z elementami science-fiction. Oddział amerykańskich komandosów zostaje przerzucony do dżungli w Południowej Ameryce w celu odnalezienia i uwolnienia ministra, którego śmigłowiec rozbił się w tropikalnych lasach. Wkrótce okazuje się, że sytuacja jest znacznie groźniejsza niż się wydawało. Żołnierze odnajdują bowiem zmasakrowane ciało, które wskazuje na atak dziwnego drapieżnika. Komandosi muszą się zmierzyć z niebezpiecznym przybyszem z kosmosu. W roli głównej wystąpił Arnold Schwarzenegger. Partnerowała mu zaś Elpidia Carrillo.
4. Szklana pułapka (Die Hard, 1988) – reż. John McTiernan
Szklana pułapka, popularny film z Brucem Willisem w roli głównej, nadal cieszy się uznaniem widzów. Niemieccy terroryści atakują olbrzymi wieżowiec Nakatomi Plaza w Los Angeles podczas świątecznego przyjęcia dla pracowników japońskiej korporacji. Ich celem są przechowywane w sejfie pieniądze. Unieszkodliwieniem przestępców musi zająć się nowojorski policjant John McClane. Stawka jest wyjątkowo wysoka, wśród zakładników znajduje się bowiem żona detektywa, Holly (w tej roli Bonnie Bedelia). Film zapoczątkował cykl pięciu kinowych obrazów, z których ostatni: Szklana pułapka 5, powstał w 2013 roku.
5. Terminator (seria: 1984 – 2015) – reż. James Cameron, Jonathan Mostow, McG, Alan Taylor, Tim Miller
Terminator to klasyka kina akcji, utrzymana w konwencji fantastyki naukowej. Popularną serię zapoczątkował w 1984 roku James Cameron, który na ekranie pokazał postać „elektronicznego mordercy”- androida z przyszłości. Terminator (Arnold Schwarzenegger) otrzymuje rozkaz zamordowania Sarah Connor (Linda Hamilton), przyszłej matki przywódcy rewolucji. W zabójczej misji chce mu przeszkodzić Kyle Reese (Michael Biehn). W drugiej części serii, Dzień sądu, Terminator działa zupełnie odwrotnie: jego zadaniem jest ochrona Sarah Connor i jej dziesięcioletniego syna. Film został nagrodzony trzema Oscarami i zdobył dwie statuetki BAFTA. Kontynuacją serii były części: Terminator 3: Bunt maszyn (2003), Terminator: Ocalenie (2009), Terminator: Genisys (2015). Najnowszym dziełem z cyklu będzie Terminator: Mroczne przeznaczenie w reżyserii Tima Millera.
6. Uciec, ale dokąd? (Nowhere to Run, 1993) – reż. Robert Harmon
Uciec, ale dokąd? to jeden z popularnych filmów akcji z Jean-Cloudem Van Dammem w roli głównej. Sam Gillen jest zbiegłym więźniem. Przypadkowo trafia na farmę pięknej wdowy Clydie (Rosanna Arquette) z dwójką dzieci, która ma poważne kłopoty z człowiekiem czyhającym na jej ziemię. Gillen ujęty urodą i dobrocią kobiety postanawia jej pomóc w rozprawieniu się z nieuczciwym przedsiębiorcą.
7. Speed – niebezpieczna prędkość (1994) – reż. Jan De Bont
Speed to nagrodzony dwoma Oscarami i dwiema statuetkami BAFTA film akcji z Keanu Reevesem i Snadrą Bullock w rolach głównych. Nieobliczalny terrorysta Howard Payne (Dennis Hoopper) za wszelką cenę próbuje dokonać ataku na wielką skalę. Gdy jego plany wysadzenia windy pełnej ludzi zostają udaremnione, mężczyzna podkłada bombę pod miejski autobus. Ładunek eksploduje, jeśli pojazd zwolni poniżej 50 mil na godzinę. Na pokład autobusu dostaje się oficer Jack Traven, który ma opanować sytuację.
8. Leon zawodowiec (Leon, 1994) – reż. Luc Besson
Leon zawodowiec to świetny film, w którym wartka akcja sąsiaduje z pogłębionym rysunkiem psychologicznym postaci i interesującą fabułą. Głównym bohaterem obrazu jest płatny zabójca, który pewnego dnia udziela schronienia kilkunastoletniej dziewczynce, Matyldzie. Rodzina dziewczynki, trudniąca się handlem narkotykami, zostaje zamordowana przez skorumpowanych policjantów. Leon postanawia na własną rękę wymierzyć złoczyńcom sprawiedliwość. Świetne kreacje w filmie stworzyli Jean Reno i Natalie Portman. Film zdobył siedem nomimacji do Cezara oraz Czeskie Lwy.
9. Gorączka (Heat, 1995) – reż. Michael Mann
Gorączka to trzymający w napięciu film z doborową obsadą. W rolach głównych wystąpili bowiem Robert De Niro, Al Pacino, Val Kilmer i Jon Voigh. Grupa bezwzględnych przestępców dokonuje napadów na banki i konwoje. Pewnego dnia podczas akcji wszystko wymyka się spod kontroli i złodzieje zabijają kilku policjantów. Wyjaśnieniem sprawy zajmuje się Vincent Hanna, który zrobi wszystko, by ująć złoczyńców.
10. Egzekutor (Eraser, 1996) – reż. Chuck Russell
Egzekutor to kolejna klasyczna pozycja kina akcji. W roli głównej wystąpił Arnold Schwarzenegger, który wcielił się w śledczego Johna Krugera, mającego za zadanie ochronę pięknej pracownicy departamentu obrony (w tej roli Vanessa Williams). Kobieta odkrywa proceder handlu bronią nowej generacji. Gdy zgłasza sprawę FBI, staje się dla terrorystów celem do zlikwidowania. Pomóc może jej jedynie egzekutor z programu ochrony świadków.
11. Mission: Impossible (1996) – reż. Brian De Palma
Mission: Impossible Briana De Palmy z Tomem Cruisem to niezwykle popularny film akcji, który stał się początkiem całej serii obrazów. Głównym bohaterem dzieła jest Ethan Hunt, agent specjalny, od którego odwagi, determinacji i pomysłowości zależy zapobiegnięcie wielkiemu konfliktowi zbrojnemu. A niebezpieczną misję musi wykonać przy okazji oczyszczenia się z zarzutów o szpiegostwo. W kolejnych częściach Ethan Hunt staje przed równie trudnymi zadaniami do wykonania.
12. Taxi (1998) – reż. Luc Besson
Taxi to francuski film akcji w reżyserii Luca Bessona. Komediowa historia skupia się wokół pościgu taksówkarza i policjanta za niemiecką szajką złodziei okradających banki. Gdy Daniel (Samy Naceri) rozpoczyna pracę na taksówce nie spodziewa się, że jednym z jego pasażerów będzie gliniarz, Emilien (Frederic Diefenthal), który za szybką jazdę zagrozi mu pokaźną karą. Ponieważ jednak ów policjant nie ma prawa jazdy, a musi szybko ująć groźnych bandytów, zawiera z taksówkarzem układ. Wspólnie ruszą w pogoń za gangiem „Mercedesów”. Taxi zapoczątkowało całą serię filmów.
13. Dzień próby (Training Day, 2001) – reż. Antoine Fuqua
Dzień próby to świetny film Antoine’a Fuqua opowiadający o dwóch policjantach z wydziału antynarkotykowego. Alonzo Harris (Denzel Washington) jest doświadczonym gliną, który na pierwszym miejscu stawia skuteczność swoich działań, przez co niejednokrotnie łamie zasady prawa. Pewnego dnia podczas służby ma mu partnerować początkujący policjant, Jake (Ethan Hawke). Zderzenie idealizmu młodego stróża prawa ze zgorzknieniem Harrisa okazuje się iście wybuchową mieszanką. Denzel Washington za swoją wybitną kreację w Dniu próby został nagrodzony Oscarem.
14. Tożsamość Bourne’a (The Bourne Identity, 2002) – reż. Doug Liman
Tożsamość Bourne’a to nakręcony na podstawie bestsellerowej powieści Roberta Ludluma popularny film akcji. W główną postać wcielił się Matt Damon. Jason Bourne pewnego dnia zostaje odnaleziony w samotnej łodzi na morzu. Okazuje się, że mężczyzna stracił pamięć i nie zna swojej tożsamości. Bohater udaje się do Szwajcarii, gdzie krok po kroku zaczyna odkrywać, że jest powiązany z niebezpiecznym światem przestępczym i ktoś czyha na jego życie. Przypadkowo poznaje młodą dziewczynę, której proponuje 20 tysięcy dolarów za transport do Paryża. W roli Marie Heleny Kreutz wystąpiła Franka Potente. Film doczekał się kontynuacji, którymi były części: Krucjata Bourne’a (2004), Ultimatum Bourne’a (2007), Dziedzictwo Bourne’a (2012) oraz Jason Bourne (2016).
15. Transporter (The Transporter, 2002) – reż. Corey Yuen, Louis Leterrier
Transporter to francuski film akcji z Jasonem Stathamem w roli głównej. Frank Martin jest kurierem związanym ze światem przestępczym. Zawsze perfekcyjnie wykonuje swoje zadania, nie zadając zbędnych pytań o szczegóły. Wszystko zmienia się jednak, gdy najnowszą „przesyłką” okazuje się dziewczyna porwana przez handlarzy żywym towarem. Były komandos staje przed etycznym dylematem: czy przeciwstawić się swoim zleceniodawcom czy postąpić według instrukcji.
16. Uprowadzona (Taken, 2008) – Pierre Morel
Uprowadzona to film opowiadający o ojcu, który musi odzyskać córkę z rąk bezwzględnych porywaczy. Bryan Mills (Liam Neeson) jest byłym agentem służb specjalnych. Jego specyficzna praca doprowadziła do rozpadu małżeństwa. Gdy szesnastoletnia córka mężczyzny postanawia wyjechać z koleżanką do Paryża, bohater pomimo obaw wyraża na to zgodę. Wkrótce okazuje się, że dziewczyny padają ofiarą handlarzy kobietami. Bryan wie, że ma niewiele czasu, by odzyskać ukochaną córkę. W byłą żonę agenta wcieliła się Famke Janssen, zaś porwaną Kim zagrała Maggie Grace. Uprowadzona doczekała się kontynuacji, które weszły do kin w latach: 2012 i 2014.
17. Raid (Serbuan maut, 2011) – reż. Gareth Evans
Raid to głośna azjatycka koprodukcja, która dostarcza widzom nie lada emocji. Oddział SWAT ma do wykonania zadanie: opanować kartel narkotykowy zlokalizowany w jednym z wieżowców. Na miejscu okazuje się jednak, że komandosi znaleźli się w pułapce i muszą podjąć desperacką walkę o życie. Film został nagrodzony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto.
18. Tożsamość (Unknown, 2011) – reż. Jaume Collet-Serra
Tożsamość to film akcji w reżyserii Jaume Collet-Serry na podstwie powieści Didiera Van Cauwelaerta. Głównym bohaterem obrazu jest doktor Martin Harris (Liam Neeson), który w celach zawodowych wraz z żoną przylatuje do Berlina. Niespodziewanie mężczyzna ulega wypadkowi. Gdy dochodzi do siebie, okazuje się, że małżonka go nie rozpoznaje, a ktoś ukradł jego tożsamość. Martin podejmuje niebezpieczną walkę o odkrycie prawdy, wikłając się w kontakty z dawną agenturą komunistycznych Niemiec. W kobiecych rolach wystąpiły Diane Kruger i January Jones.
19. Bez litości (The Equalizer, 2014) – reż. Antoine Fuqua
Bez litości opowiada historię byłego funkcjonariusza sił specjalnych, który po latach służby pod zmienioną tożsamością cieszy się nowym spokojnym życiem. Pewnego dnia poznaje młodą dziewczynę o imieniu Teri. Jak się okazuje, kobieta jest uwikłana we współpracę z rosyjską mafią, której jest winna duże pieniądze. Mężczyzna postanawia wykorzystać swoje oszczędności, by uwolnić Teri z rąk oprawców. Niestety nie będzie to takie proste.
20. Atomic Blonde (2017) – reż. David Leitch
Atomic Blonde to nowy typ kina akcji, w którym główną rolę gra kobieta, a jest nią hollywoodzka gwiazda, Charlize Theron. Wcieliła się ona w brytyjską agentkę M16. U schyłku lat 80. kobieta udaje się do komunistycznej części Berlina, by zdobyć listę podwójnych agentów. Niebezpieczna misja może zaważyć na losach zimnej wojny pomiędzy wielkimi mocarstwami. Na ekranie Theron partneruje James McAvoy.
