Rita Hayworth – niezastąpiona femme fatale czarnego kina
Była rudowłosą pięknością i ekranowym symbolem seksu, zanim w amerykańskim kinie zapanował szał na blondynki w typie Marilyn Monroe. Jedna z największych hollywoodzkich gwiazd lat 40. XX wieku – Rita Hayworth, zyskała sławę jako wzorowa odtwórczyni ról kobiet fatalnych, dzięki takim filmom z gatunku noir, jak Gilda i Dama z Szanghaju.
Rita Hayworth i jej wielka metamorfoza
Margarita Carmen Cansino (bo tak brzmiało jej prawdziwe imię) urodziła się 17 października 1918 roku w Nowym Jorku. Była córką pochodzącego z Hiszpanii Eduarda Cansino oraz mającej angielsko-irlandzkie korzenie Volgi Margaret. Idąc w ślad za swoimi rodzicami, 12-letnia przyszła gwiazda ekranu rozpoczęła karierę jako zawodowa tancerka flamenco. Przez pewien czas występowała w duecie ze swoim ojcem.
Rita Hayworth trafiła do przemysłu filmowego w 1935 roku, gdzie początkowo grywała jedynie w epizodach. Swoją pierwszą znaczącą rolę otrzymała w 1939 roku w obrazie Tylko aniołowie mają skrzydła Howarda Hawksa. Posiadająca oryginalną, egzotyczną urodę Rita, pojawiła się w tej produkcji całkowicie odmieniona – aktorka, korzystając z zabiegu elektrolizy, znacząco przesunęła linię włosów na swoim czole, dzięki czemu jej twarz została bardziej odsłonięta; następnie jej naturalnie ciemna fryzura zyskała nowy, rudy odcień.
Rita Hayworth – urocza ślicznotka
Rita Hayworth w filmie Krew na piasku
Po sukcesie filmu Hawksa i spektakularnej metamorfozie zewnętrznej, Rita Hayworth zagrała piękną kusicielkę w dramacie Roubena Mamouliana Krew na piasku (1941), za sprawą którego ponownie zdobyła rozgłos. Niedługo po tym aktorka wystąpiła w trzech komediach muzycznych, gdzie skorzystała ze swoich umiejętności tanecznych – jako partnerka Freda Astaire’a w Marzeniach o karierze (1941) i Mojej najmilszej (1942) oraz w duecie z Gene’em Kellym w Modelce. W obrazach tych Hayworth dała się poznać widzom jako urodziwa dziewczyna o anielskim usposobieniu. Już wkrótce jej filmowy wizerunek ulegnie gwałtownemu przeobrażeniu.
Rita Hayworth – modliszka
W 1946 roku Rita Hayworth otrzymała rolę w klasycznym filmie noir Gilda, który zagwarantował jej ekranową nieśmiertelność. W obrazie tym aktorka po raz pierwszy wcieliła się w postać femme fatale – kobiety pięknej i niebezpiecznej, która doprowadza mężczyzn do zguby. Zachwycająca swoją niezwykłą urodą i charyzmatyczną osobowością sceniczną Hayworth zatańczyła w Gildzie do utworu „Amado Mio” oraz Put the Blame on Mame, podczas którego w uwodzicielski sposób ściąga rękawiczkę.
Rita Hayworth w filmie Gilda
Kolejną okazją dla artystki do przypieczętowania swojego wizerunku kobiety fatalnej był czarny kryminał Dama z Szanghaju (1947) w reżyserii jej ówczesnego męża, Orsona Wellesa. W filmie, z którego pochodzi słynna scena strzelaniny w salonie luster, aktorka wcieliła się w postać zimnej morderczyni oraz pojawiła się w krótkiej blond fryzurze. Przemiana ta nie spodobała się fanom Hayworth. Od tej chwili jej sława zaczęła wyraźnie blednąć.
Rita Hayworth i przeciwności losu
Kariera filmowa Rity Hayworth ciągnęła się – z przerwami – do roku 1972, jednak spośród około 20 obrazów, jakie aktorka zrealizowała po roku 1950, na wspomnienie zasługują zaledwie trzy – komedia muzyczna Kumpel Joey (1957), dramat obyczajowy Osobne stoliki (1958) oraz western W drodze do Cordury (1959).
Rita Hayworth w filmie Dama z Szanghaju
W życiu prywatnym do gwiazdy również nie uśmiechało się szczęście. Rita Hayworth wychodziła za mąż aż pięciokrotnie (oprócz Orsona Wellesa, była żoną m.in. księcia Aly’ego Khana, z którym miała jedną ze swoich dwóch córek) i wszystkie jej małżeństwa zakończyły się rozwodem. Będąc w podeszłym wieku, artystka zaczęła uskarżać się na coraz większe problemy z pamięcią, które okazały się być początkiem bezwzględnej choroby Alzheimera. Niezapomniana Gilda zmarła 14 maja 1987 roku w mieście swojego urodzenia. Miała 68 lat.
Literatura:
Hoffmann Henryk, Hoffman-Napieralska Beata, Hoffman Katarzyna (red.), Leksykon gwiazd kina amerykańskiego, Agencja Producentów Filmowych Sp. z. o.o., Warszawa 2006.
