Top 10 – najlepsze filmy nieme – ranking

Film niemy całkowicie różni się od współczesnych produkcji, jednak owa inność bywa prawdziwym atutem. To właśnie w tamtym okresie kino stało się sztuką, a przyczynili się do tego tak wielcy mistrzowie, jak np. Charlie Chaplin, Fritz Lang czy Siergiej Eisenstein. Oni stworzyli podwaliny klasyki kina.

Najlepsze filmy nieme

1.  Gorączka złota (The Gold Rush)

Filmy nieme - Gorączka złotaGorączka złota (1925) Charliego Chaplina to niekwestionowane arcydzieło kina niemego. Film opowiadający o ubogim poszukiwaczu złota, Charliem Trampie, to prawdziwy majstersztyk komedii. Chaplin fenomenalnie wykorzystał tu wszystkie swoje umiejętności, będące połączeniem pantomimy, stroju eleganckiego włóczęgi z laseczką i melonikiem oraz zabawnych gagów, jak np. jedzenie makaronu przyrządzonego ze sznurówek.

Gorączka złota zachwyca jednak nie tylko serią przekomicznych scenek, ale przede wszystkim wzruszającym przekazem. Film podkreśla bowiem godność człowieka ubogiego i jego prawo do marzeń o szczęściu.

 

 

2. Chciwość (Greed)

Film niemy - Chciwość Von StroheimChciwość (1924) Ericha von Stroheima to również wybitne dzieło kina niemego, będące adaptacją amerykańskiej powieści Franka Norisa Mc Teague: A Story of San Francisco. Film opowiada historię niemieckich imigrantów przybywających do Kalifornii w poszukiwaniu dobrobytu. Paradoksalnie wygrana na loterii młodej kobiety, Triny Sieppe (Zasu Pitts), w dniu zaręczyn doprowadza do pasma nieszczęść i tragedii. Żądza pieniądza powoduje śmiertelny konflikt pomiędzy mężem Triny, a jej byłym partnerem, a także pomiędzy samymi małżonkami.

Chciwość – niesamowita opowieść o zgubnej sile pieniądza, przedstawiona za pomocą interesujących środków artystycznych stanowi niezwykłe osiągnięcie w historii filmu. Co ciekawe, pierwsza wersja dzieła trwała aż 10 godzin, ostatecznie jednak film został skrócony (ostatnia przeróbka miała miejsce w latach 90. XX wieku), co przyczyniło się do jego ponownego odkrycia.

3. Pancernik Potiomkin (Bronenosets Potyomkin)

Najlepsze filmy nieme - Pancernik PotiomkinPancernik Potiomkin (1925) Siergieja Eisensteina to jeden z najważniejszych filmów w historii kina. Dzieło radzieckiej propagandy, czyli opowieść o epizodzie rewolucji 1905 roku – buncie załogi przeciw oficerom na pancerniku Potiomkin, stanowi jednocześnie wybitne osiągnięcie, zwłaszcza w dziedzinie montażu. Eisenstein stworzył sugestywny obraz rewolucji dokonywanej przez ciemiężony lud.

Szczególnie mistrzowsko pokazał (wymyśloną zresztą) masakrę ludności na schodach odeskich. Obraz staczającego się dziecięcego wózka buduje w filmie apogeum napięcia. Na oczach widza reżyser tworzy filmowy mit.

4. Nosferatu. Symfonia grozy (Nosferatu, eine Symphonie des Grauens)

Nieme filmy - NosferatuNosferatu. Symfonia grozy (1922) Friedricha Wilhelma Murnaua należy do klasyki kina niemego. Film ten stworzył podwaliny wszystkich gatunków grozy. Historia wampira z Transylwanii, który przybywa do Europy, by dokonać jej unicestwienia, to mistrzostwo atmosfery tajemniczości i lęku. Klimat budują między innymi niesamowite zdjęcia w sepii, gra światłocienia czy symboliczne rekwizyty. Nosferatu definiuje ciemne siły, które mogą zniszczyć ludzką cywilizację, wśród zagrożeń na pierwszym miejscu sytuuje się zaś niekontrolowany popęd seksualny.

 

5. Zmęczona śmierć (Der müde Tod)

Pierwsze filmy nieme - Zmęczona śmierć Fritza LangaZmęczona śmierć (1921) Fritza Langa jest piękną, poetycką opowieścią o sile miłości przezwyciężającej śmierć. Główną bohaterką filmu jest młoda dziewczyna, która traci ukochanego i postanawia go odzyskać, podróżując za Ścianę Losu. Okazuje się, że istnieje szansa na ocalenie mężczyzny przez ochronę jednego z trzech płomieni świec. Oznaczają one życie trzech różnych młodzieńców w różnych epokach i szerokościach geograficznych (Bagdad, Wenecja i Chiny). Próba ta jednak nie udaje się, a bohaterka decyduje się sama oddać życie za niemowlę i tym samym dołączyć do wybranka.

Film operuje całą gamą wyrafinowanych środków artystycznych, jak np. zdjęcia trikowe, efekty specjalne, przede wszystkim zaś mistrzowski światłocień i symboliczna scenografią. Zmęczona śmierć Langa wpisuje się w najwybitniejsze osiągnięcia niemieckiego ekspresjonizmu.

6. Gabinet doktora Caligari (Das Cabinet des Dr. Caligari)

Kino nieme filmy - Gabinet doktora CaligariGabinet doktora Caligari (1920) Roberta Wiene nie jest dziełem tak wybitnym, jak chociażby Nosferatu, jednak nie sposób wyobrazić sobie klasyki kina niemego bez tego tytułu. Jest to bowiem obraz, który nieustannie powraca we współczesnej kulturze, a także traktuje się go jako alegorię totalitarnych systemów społecznych. Film przedstawia historię demonicznego psychiatry, wykorzystującego lunatyka do dokonywania strasznych zbrodni. W obrazie tym dostrzeżono zapowiedź niemieckiego faszyzmu, który wkrótce miał zawładnąć umysłami ludzi i doprowadzić ich do okropnych czynów. Dzieło posiada charakter artystyczny, szczególną rolę pełnią w nim elementy ekspresjonistyczne.

 

7. Portier z hotelu Atlantic (Der letzte Mann)

Ranking filmów niemych - Portier z hotelu AtlanticPortier z hotelu Atlantic (1924) to kolejny film Friedricha Wilhelma Murnaua, przy czym o ile, Nosferatu to typowy przykład niemieckiego ekspresjonizmu, to dzieło stanowi kwintesencję nurtu zwanego kammerspiel. Głównym bohaterem dzieła jest starszy portier hotelowy, który zostaje zdegradowany do pozycji pilnowacza toalet. Niezwykle wzruszająca historia stanowi jednocześnie wybitne osiągnięcie filmowego języka. Kamera niejako sama opowiada poszczególne etapy fabuły. Jej ruch ma charakter symboliczny, zastępuje słowa, wyrażając społeczny i psychologiczny dramat bohatera.

 

8. Matka (Mat)

Niemy film - Matka PudowkinaMatka (1926) Wsiewołoda Pudowkina jest filmem o wyjątkowym ładunku emocjonalnym, a ponadto stanowi perfekcyjne wykorzystanie ekranowych narzędzi. Dzieło zostało nakręcone na podstawie powieści Maksima Gorkiego. Film przedstawia dzieje robotniczej rodziny Własowów. Najpierw w wyniku zamieszek ginie ojciec, później zaś śmierć ponosi syn Paweł, wierny ideałom rewolucji. Zrozpaczona matka przejmuje czerwony sztandar z rąk zabitego syna, by umrzeć podobnie jak on. W rolach głównych wystąpili Wiera Baranowska i Nikołaj Batałow.

 

9. Generał (The General)

Klasyczne filmy - Generał Bustera KeatonaGenerał (1926) w reżyserii Bustera Keatona i Clyde’a Bruckmana to świetna komedia, której akcja toczy się w czasie wojny secesyjnej. Główny bohater, John Gray, maszynista, rusza w pogoń za skradzionym przez unionistów pociągiem „Generał”. Powodem jego pogoni jest nie tylko strata lokomotywy, ale przede wszystkim narzeczona Anabelle (Marion Mack), która przypadkiem znalazła się w jednym z wagonów. Film porównywany jest często z Gorączką złota Charliego Chaplina. Buster Keaton tworzy bowiem zbliżony typ bohatera – zwykłego człowieka, który ma odwagę walczyć o swój los.

10. Światła wielkiego miasta (City Lights)

Klasyka kina niemego - Światła wielkiego miasta Charliego ChaplinaŚwiatła wielkiego miasta (1931) Charliego Chaplina to film wyjątkowy. Reżyser nakręcił go bowiem już po przełomie dźwiękowym. Zrealizował dzieło nieme w hołdzie bezpowrotnie minionej niemej epoce kina. Fabuła koncentruje się wokół dziejów Charliego Trampa, który trafia do wielkiego miasta, gdzie poznaje piękną, niewidomą kwiaciarkę. Dzięki rozmaitym zbiegom okoliczności bohater udaje człowieka zamożnego, a w końcu zdobywa pieniądze potrzebne na operacje dla kobiety.

Chaplin po raz ostatni wykorzystuje artystyczne środki kina niemego, przede wszystkim swoją mistrzowską pantomimę i wymowność prezentowanych obrazów. Tworzy tym samym niezwykle liryczną opowieść o magii starego kina.

 

Udostępnij “Top 10 – najlepsze filmy nieme – ranking” swoim znajomym.

Avatar photo

Agnieszka Czarkowska-Krupa

Redaktor Naczelna i Wydawca portalu Oldcamera.pl, dr nauk humanistycznych UJ, autorka książki "Paraboliczność w polskiej prozie historycznej lat 1956 – 1989" (Semper, 2014). Współautorka i redaktorka książki “Twarze i maski. Ostatni wielcy kochankowie kina” (E-bookowo, 2021). Miłośniczka kina i literatury. Pisała w książkach zbiorowych: "Podmiot w literaturze polskiej po 1989 roku. Antropologiczne aspekty konstrukcji", pod red. Żanety Nalewajk, (Elipsa, 2011) oraz "Etyka i literatura", pod red. Anny Głąb (Semper, 2014). Ma na swoim koncie prestiżowe publikacje dla Polskiej Akademii Nauk (“Ruch Literacki”), artykuły w czasopismach naukowych (“Tekstualia”, “Zeszyty Naukowe KUL”), periodykach artystycznych (“FA-art”) i w portalach internetowych. Pracowała jako wykładowca akademicki w Instytucie Mediów i Dziennikarstwa w Wyższej Szkole Teologiczno-Humanistycznej, gdzie pełniła również funkcje promotora i recenzenta prac dyplomowych. Prywatnie mama Sebastiana i Olgi.