Charlie Chaplin i kobiety jego życia

Charlie Chaplin i Paulette Goddard w filmie Dzisiejsze czasy

Charlie Chaplin to legenda kina. Jego filmy bawią i wzruszają nas od ponad stu lat. Międzynarodową i ponadczasową sławę przyniosła Chaplinowi wykreowana przez niego postać w meloniku i za dużych butach, z laseczką i ze słynnym wąsikiem. Włóczęga to wrażliwy dżentelmen, marzyciel o duszy poety, poszukujący prawdziwej miłości. Czy jednak prywatne życie Charliego Chaplina, niczym ekranowe losy jego bohatera, układało się w romantyczną i pogodną opowieść?

Hannah

Można pokusić się o stwierdzenie, że pierwszą miłością Charliego Chaplina była…scena. Miłość tę wyssał z mlekiem matki. Ojciec Charliego był londyńskim wokalistą i aktorem. W pamięci synów zapisał się jednak jako alkoholik, który porzucił rodzinę. Charlie i jego brat, Sydney, pozostali pod opieką matki. Hannah Chaplin (występująca pod pseudonimem Lily Harley) próbowała swoich sił w teatrze, śpiewając i grając. Obserwując ją, Charlie nauczył się śpiewu i tańca. Gdy podczas jednego z występów w Aldershot głos odmówił Hannie posłuszeństwa, pięcioletni syn wbiegł na scenę, by dokończyć piosenkę. Był to jego pierwszy sceniczny triumf. Tamtego wieczoru pokochał teatr.

Z czasem Charlie i jego starszy brat dołączyli do grupy młodych artystów, zwanej ”The Eight Lancashire Lads”. Charlie, który muzykalność i talent aktorski odziedziczył po matce, szybko zasłynął jako wyjątkowo utalentowany tancerz stepujący. Wkrótce ujawnił także swój wybitny talent komediowy. Hannah przebywała wówczas w szpitalu psychiatrycznym Cane Hill, nie mogła więc być świadkiem sukcesów scenicznych Charliego. Nie dane jej było również zobaczyć, jak Charlie po raz pierwszy się zakochał. Choć fizycznie nieobecna, pozostała jedną z najważniejszych kobiet w życiu Charliego.

Charlie i Hetty

Pierwszą wybranką serca młodego Chaplina była aktorka i tancerka irlandziego pochodzenia, Hetty Kelly. Charlie występował z zespołem Freda Karno, gdy dziewczyna zwróciła jego uwagę. Chłopak obserwował zza kulis występ grupy tanecznej Bert Coutts’ Yankee Doodle Girls. Jedna z dziewcząt poślizgnęła się, a pozostałe zaczęły chichotać. ”Dziewczyna rozejrzała się i złapała moje spojrzenie, by sprawdzić, czy ja też się śmiałem. I nagle zapatrzyłem się w dwoje wielkich, brązowych, błyszczących figlarnie oczu należących do smukłej gazeli o kształtnej twarzy, pełnych ustach i pięknych zębach. Wszystko to mnie poraziło” – wspominał Chaplin po latach.

Hetty Kelly

Istotnie, był pod wielkim wrażeniem. Podjął trzy funty ze swoich oszczędności, by zabrać Hetty do szykownej restauracji ”Trocadero” na West Endzie. Przez następne dni, co rano, odprowadzał dziewczynę do metra. Któregoś dnia wydała mu się nieco bardziej powściągliwa. Nie chcąc jej stracić, postanowił działać i…oświadczył się. Hetty miała dopiero piętnaście lat, on był dziewiętnastoletnim, początkującym aktorem. Odmówiła. Dla Charliego było to wyjątkowo gorzkie doświadczenie. Podobno nigdy nie przebolał tej straty i przez resztę życia poszukiwał słodkiej niewinności, która urzekła go w pannie Kelly.

Romanse Chaplina w Fabryce Snów

Charlie cieszył się sporym powodzeniem wśród hollywoodzkich piękności. Miał przelotne romanse z Peggy Pierce i Mabel Normand. Widywano go z Gretą Garbo. Skradł też serce Poli Negri. W pięknej Polce zakochał się od pierwszego wejrzenia, podczas krótkiego pobytu w Berlinie. Uwiódł ją, choć znał zaledwie kilka słów po niemiecku, a ona nie mówiła po angielsku. Gdy rok później spotkali się w Ameryce, stali się nierozłączni. Ogłosili zaręczyny, jednak Chaplin uznał, że ”był zbyt ubogi, aby się żenić” i do ślubu nie doszło. Pola nigdy nie wyszła za mąż, Charlie natomiast zmienił z czasem swoje podejście do małżeństwa.

Charlie Chaplin i Edna Pruvience w filmie Behind the Screen

Ważną kobietą w życiu Chaplina była Edna Purviance – sekretarka, którą poznał podczas wizyty w ”Tate’s Cafe” w San Francisco. Choć nie miała doświadczenia aktorskiego, Charlie postanowił uczynić z niej gwiazdę. Pod wpływem panny Purviance Włóczęga – ekranowy bohater wykreowany przez Chaplina, stał się prawdziwym romantykiem. Prywatnie Charlie i Edna prowadzili pełną czułych słówek korespondencję. Jednak już kilka miesięcy po pierwszych romantycznych uniesieniach Charlie wyruszył do Nowego Jorku, gdzie akurat zamieszkała Hetty Kelly.

Gdy znany komik błąkał się po Piątej Alei, mając nadzieję na spotkanie swojej pierwszej miłości, w dalekiej Kalifornii Edna usychała z tęsknoty. Związek nie przetrwał, głównie z powodu wzajemnej zazdrości. Dawni kochankowie pozostali jednak przyjaciółmi i współpracownikami. Edna wystąpiła w około trzydziestu produkcjach Charliego, między innymi w Brzdącu – filmie uznawanym za największe artystyczne osiągnięcie Chaplina oraz arcydzieło kina niemego. Chaplin wypłacał Ednie honorarium do końca jej życia. Zmarła w 1958.

Skandalista Charles Chaplin

Chaplin przybył do Ameryki z Anglii i pomimo swojego przywiązania do Stanów Zjednoczonych nigdy nie wystąpił o amerykańskie obywatelstwo. Choć przez wielu uwielbiany, dla innych na zawsze pozostał przybyszem o podejrzanych przekonaniach politycznych. Jednym z wrogów Charliego był J. Edgar Hoover. Szef FBI podejrzewał Chaplina o komunistyczne zapędy. Przez wiele lat podwładni Hoovera instalowali nielegalne podsłuchy w domach gwiazd Hollywood, między innymi w domu Chaplina. Nierzadko kradli i podrabiali dokumenty. Przede wszystkim zbierali potencjalnie kompromitujące informacje. Akta Charliego Chaplina to blisko dwa tysiące stron.

Artysta słynął z zamiłowania do młodych, często nieletnich kobiet. Wielokrotnie stawał się bohaterem skandali obyczajowych. W 1916 roku Charlie poznał czternastoletnią aktorkę, Mildred Harris. Jej matka, zatrudniona jako garderobiana w wytwórni filmowej i doskonale obeznana z gustami Chaplina, zachęcała córkę do romansu z gwiazdorem. Charlie oświadczył się jesienią 1918 roku, gdy Mildred poinformowała go o ciąży. Gdyby nie poślubił dziewczyny, zostałby skazany za gwałt na nieletniej. Zaraz po ślubie okazało się, że Mildred wcale nie była w ciąży. Jednak w 1920 rzeczywiście spodziewała się dziecka. Syn Chaplinów, Norman, zmarł w trzy dni po narodzinach. Małżeństwo nie przetrwało tej ciężkiej próby. Zakończyło się rozwodem jeszcze w tym samym roku. Chaplin wyznał, że z pierwszą żoną nie łączyło go nic, co pozwoliłoby stworzyć trwały, szczęśliwy związek.

Charlie Chaplin i Lillita MacMurray

Drugą żoną Charliego została Lillita MacMurray, znana jako Lita Grey. Wystąpiła między innymi w Brzdącu oraz innym wybitnym obrazie Chaplina, zatytułowanym Gorączka złota. Poznali się, gdy Lillita miała zaledwie sześć lat, ale Charlie zwrócił na nią uwagę, gdy była już piękną, choć nadal niepełnoletnią, dziewczyną. Miała w sobie coś, co przypominało Chaplinowi miłość z dawnych lat, Hetty Kelly. Gdy matka Lillity poinformowała Charliego o ciąży córki, Chaplin chciał zaaranżować ślub dziewczyny z innym mężczyzną. Ponadto zaproponował kochance imponującą kwotę na otarcie łez. Lillita nie przystała na to.

Charlie jednak nadal nie zamierzał się oświadczyć, pomny przykrych doświadczeń z pierwszą żoną. Wtedy do akcji wkroczył wuj panny MacMurray – prawnik. Charlie, obawiając się więzienia, zabrał Lillitę do Meksyku, gdzie wzięli ślub. Para doczekała się dwóch synów: Charlesa Juniora i Sydneya. Chaplin uwielbiał chłopców i tylko ze względu na nich wstrzymywał się z zakończeniem nieudanego małżeństwa. Rozwód miał miejsce w 1927 roku. Prowadzone na sali sądowej batalie z Lillitą sprawiły, że Chaplin osiwiał w ciągu jednej nocy.

Małżeństwo Charliego z aktorką Paulette Goddard otacza aura tajemnicy. Ślub miał miejsce prawdopodobnie w roku 1936. Nie zachował się jednak żaden dokument potwierdzający, że związek kiedykolwiek zalegalizowano. Chaplin wyznał po latach, że Paulette była pierwszą kobietą, która nie związała się z nim dla sławy czy pieniędzy, ale dla niego samego. Była też wymarzoną macochą dla Charlesa Juniora i Sydneya. Parę łączyła szczera sympatia i nawet po rozwodzie pozostali przyjaciółmi. Goddard wystąpiła w kilku filmach męża, między innymi w Dzisiejszych czasach i Dyktatorze. Charlie zrobił, co mógł, by pomóc Paulette w otrzymaniu wymarzonej roli Scarlett O’Hary w Przeminęło z wiatrem.

Charlie, FBI i fatalne zauroczenie

W 1943 roku aktorka Joan Barry wytoczyła Chaplinowi sprawę o ojcostwo. Wspierana przez samego J.Edgara Hoovera, czuła się pewnie i opowiedziała całej Ameryce o swoim romansie z Charliem. Poznali się na początku lat 40. Płomienny romans szybko przerodził się w niezdrową obsesję. Chaplin zaczął wręcz obawiać się o swoje życie. Joan zjawiała się w jego domu z rewolwerem, włamywała się do sypialni i tańczyła nago na trawniku. Według kobiety, owocem intymnych spotkań z Chaplinem miała być ich córka. Podczas procesu prawnik Joan Barry zwrócił się do ławy przysięgłych: ”Dotychczas nikt nie ukrócił rozwiązłości Chaplina. Dopiero wy możecie to zrobić”.

Charlie Chaplin i Oona O’Neill

Choć badania genetyczne wykluczyły ojcostwo Charliego, został on zmuszony do płacenia alimentów. Prasa skrupulatnie opisywała szczegóły procesu i wyrok, który był małym zwycięstwem szefa FBI, dla Chaplina natomiast wielką osobistą porażką. Zwłaszcza, że w tym czasie znał już kobietę, którą pragnął poślubić. Chciał też oszczędzić ukochanej stresu związanego ze skandalem. Nie udało się. Jednak próba, jakiej zostali poddani narzeczeni, utwierdziła Chaplina w przekonaniu, że wreszcie spotkał kobietę swojego życia.

Miłość Charliego Chaplina

Miłością życia Charliego Chaplina była Oona O’Neill, córka wybitnego amerykańskiego dramaturga i zdobywcy literackiej nagrody Nobla, Eugene’a O’Neilla. Oona została przedstawiona Charliemu, gdy ten poszukiwał odtwórczyni głównej roli do swojej nowej produkcji. Film nigdy nie powstał, ale spotkanie z panną O’Neill zapoczątkowało nowy, szczęśliwy rozdział w życiu artysty. Czwarta żona była młodsza od Charliego o 36 lat. Jej ojciec zdecydowanie sprzeciwiał się związkowi młodej dziewczyny z Chaplinem – trzykrotnym rozwodnikiem i skandalistą. Pomimo tej dezaprobaty oraz krytyki ze strony prasy, Oona poślubiła Charliego w czerwcu 1943 roku. Miała wówczas zaledwie 18 lat. Para doczekała się ośmiorga dzieci.

Gdy Chaplin został wyrzucony z Ameryki na skutek politycznej nagonki, Oona zrzekła się swojego amerykańskiego obywatelstwa. ”Gdybym poznał Oonę wcześniej, nigdy nie miałbym problemów z kobietami” – wyznał Chaplin. Oona była dla Charliego towarzyszką, przyjaciółką i radością aż do dnia jego śmierci, 25 grudnia 1977 roku. Nigdy nie przestała go opłakiwać.

Stan Laurel (kolega Charliego z zespołu Freda Karno) powiedział, że od czasów Hetty Kelly Charlie szukał ”księżniczki z bajki”. W Mildred, Lillicie i Paulette dostrzegł coś, co przypominało mu Hetty. Jednak to dopiero w Oonie znalazł swoją wymarzoną księżniczkę. ”Żyli razem długo i cholernie szczęśliwie. Myślę, że to jedna z najpiękniejszych historii miłosnych” – stwierdził Stan Laurel.

Literatura:

Kenneth S. Lynn, Charlie Chaplin and His Times. New York, NY: Simon & Schuster, 1997

Charles J.Maland, Chaplin and American Culture. Princeton, NJ: Princeton University Press , 1989

David Robinson, Chaplin: His Life and Art, London: Paladin, 1986

Nigel Cawthorne, Sex Lives of the Hollywood Idols, Prion, 2014