Katharine Hepburn – filmowy wzór nowoczesnej kobiety

Katharine Hepburn w filmie Kobieta roku, 1942 r.

Na ekranie łączyła talent i swobodny styl gry z charyzmą, zdolną zdominować pozostałych członków obsady. Wcielała się w bohaterki, które jak ona sama – niezależne i obdarzone silną osobowością, łamały stereotypowe wyobrażenia na temat roli kobiet, burząc w ten sposób męski porządek świata. Katharine Hepburn przez ponad sześć dekad nie schodziła ze srebrnego ekranu odnosząc sukcesy zarówno w komediach jak i dramatach, a jej aktorski kunszt został aż czterokrotnie nagrodzony statuetką Oscara.

Katharine Hepburn – pierwsze kroki

Katharine Hepburn urodziła się 12 maja 1907 roku w Hartford w stanie Connecticut jako druga z sześciorga rodzeństwa. Jej ojciec był wziętym lekarzem, a matka aktywną działaczką na rzecz przyznania kobietom praw wyborczych.

Młoda Katharine odkryła w sobie zamiłowanie do teatru pod koniec nauki w college’u, gdzie stawiała swoje pierwsze kroki na scenie w szkolnych przedstawieniach. Pomimo zastrzeżeń rodziców zaczęła pobierać prywatne lekcje aktorstwa i wkrótce otrzymała angaż na deskach nowojorskiego teatru w sztuce The Big Pond. W 1932 roku zagrała drugoplanową rolę w spektaklu The Warrior’s Husband, dzięki której została wypatrzona przez agenta z Hollywood i zaproponowano jej zdjęcia próbne do jej pierwszego filmu.

Wzloty i upadki Katahrine Hepburn

Ekranowy debiut Katharine Hepburn, A Bill of Divorcement w reżyserii George’a Cukora okazał się wielkim sukcesem. Recenzenci zachwycali się grą wschodzącej gwiazdy, zaś partnerujący jej w filmie aktor John Barrymore powiedział o Katharine, że „skradła film”. Już w 1933 roku Hepburn stworzyła nagrodzoną Oscarem kreację snującej ambitne plany, początkującej aktorki w Porannej Chwale. W tym samym roku ponownie spotkała się z George’em Cukorem na planie filmu Małe kobietki, w którym zagrała postać najbliższą swojej własnej osobowości.

Katharine Hepburn w filmie Małe kobietki

Następne produkcje z udziałem Katharine Hepburn, takie jak biografia szkockiej królowej Maria Stuart, czy opowiadający o prawach kobiet w wiktoriańskiej Anglii dramat Zbuntowana przeszły bez większego echa. Kasową porażką okazało się również wyreżyserowane przez Howarda Hawksa Drapieżne maleństwo (dziś uważane za jedną z najlepszych komedii z podgatunku screwball), a sama Hepburn wkrótce doczekała się nawet niechlubnego tytułu „kasowej trucizny”. Aktorka pilnie zatem potrzebowała kreacji filmowej, która pozwoliłaby jej powrócić na szczyt – m.in. ubiegała się o rolę Scarlett O’Hary w słynnym Przeminęło z wiatrem, jednak zaprzestała starań, ponieważ uważała, że nie jest wystarczająco urodziwa by wcielić się w postać głównej bohaterki (Zob. Szukając Scarlett O’hary…).

Z pomocą przyszedł jej wreszcie amerykański milioner i producent filmowy (a prywatnie kochanek Hepburn), Howard Hughes, który wykorzystał swoje wpływy, aby powierzyć aktorce główną rolę w ekranizacji broadwayowskiej sztuki Filadelfijska opowieść obok Cary’ego Granta i Jamesa Stewarta. Film okazał się kasowym hitem, a Katharine Hepburn ponownie znalazła się w centrum zainteresowania publiczności i mediów.

Katharine Hepburn w filmie Filadelfijska opowieść

Kate i Spence

Następnym znaczącym filmem zarówno w karierze, jak i życiu prywatnym gwiazdy była wyreżyserowana przez George’a Stevensa komedia Kobieta roku (1942). Był to kolejny obraz, który przyniósł aktorce nominację do nagrody Akademii, a także to właśnie na planie tego filmu rozpoczął się trwający ponad 25 lat związek Katarine Hepburn ze Spencerem Tracym. Nowa ekranowa para przypadła publiczności do gustu i w sumie nakręcono aż dziewięć obrazów z udziałem obojga aktorów.

W latach 50. Katharine Hepburn wystąpiła w kilku godnych uwagi produkcjach, takich jak nakręcona na Czarnym Lądzie Afrykańska Królowa z Humphreyem Bogartem, wyreżyserowany przez Davida Leana Urlop w Wenecji, czy ekranizacja kontrowersyjnej sztuki Tenessee’ego Williamsa Nagle, ostatniego lata, gdzie partnerowali jej Elizabeth Taylor i Montgomery Clift. Ciekawą kreację aktorka stworzyła również na początku lat 60. w wyreżyserowanym przez Sidneya Lumeta Zmierzchu długiego dnia.

Katharine Hepburn i Spencer Tracy w filmie Kobieta roku

W komediodramacie Stanleya Kramera Zgadnij, kto przyjdzie na obiad z 1967 roku Katharine Hepburn po raz ostatni wystąpiła na ekranie u boku Spencera Tracy’ego, który zmarł w kilka tygodni po zakończeniu zdjęć. Aktorka bardzo przeżyła śmierć ukochanego i pomimo iż za swoją pierwszoplanową rolę w obrazie otrzymała trzeciego Oscara, nigdy nie zdobyła się na odwagę, by obejrzeć film.

Katharine Hepburn – królowa Oscarów

Rok później do dorobku Katharine Hepburn dołączyła kolejna wyrazista kreacja – władczyni Eleanory Akwitańskiej w dramacie historycznym Lew w zimie, a w obsadzie znaleźli się również Anthony Hopkins i Peter O’Toole. W późniejszych latach aktorka rzadko występowała w filmach, powróciła za to na scenę, by zagrać w musicalu opowiadającym o życiu słynnej projektantki mody Coco Chanel, a także pojawiła się w kilku produkcjach telewizyjnych.

W 1982 roku o Katharine Hepburn ponownie zrobiło się głośno po tym, jak podczas gali rozdania nagród Akademii przyznano jej czwartą statuetkę za rolę w dramacie obyczajowym Nad złotym stawem. Film ten stanowił sentymentalną opowieść o starszym małżeństwie próbującym odbudować relacje ze swoimi najbliższymi, a obok Hepburn zagrali w nim również Henry Fonda i jego córka, Jane.

W ostatnich latach życia gwiazda wycofała się z działalności artystycznej. Katharine Hepburn zmarła 29 czerwca 2003 roku dożywając sędziwego wieku 96 lat. Do dnia dzisiejszego pozostaje ona aktorką uhonorowaną największą ilością Oscarów.

Katharine Hepburn i Spencer Tracy w filmie Zgadnij, kto przyjdzie na obiad

Katharine Hepburn – ikona

Oprócz wielokrotnie docenianej gry aktorskiej, Katharine Hepburn uważana jest za ważną i wpływową ikonę kultury, której powszechnie zawdzięcza się propagowanie wizerunku nowoczesnej kobiety. Aktorka była znana m.in. ze swojej niezależności, chłodnego podejścia do instytucji małżeństwa, a także swobodnego stylu ubioru (była ona jedną z pierwszych publicznie występujących kobiet, które nosiły spodnie na długo zanim stały się one modne). Swoją postawą Katharine Hepburn zaskarbiła sobie sympatię środowisk feministycznych oraz stała się wzorem do naśladowania dla wielu kobiet.

Gwiazda nie uniknęła również krytyki. Aktorce nierzadko zarzucano brak wszechstronności i kreowanie postaci podobnych do siebie pod względem charakterologicznym, a także fakt, iż swoje role budowała ona bazując głównie na swojej silnej i dominującej osobowości. Sama Katharine Hepburn tłumaczyła sekret swojego sukcesu następująco: „Jestem zarówno osobowością, jak i aktorką. Pokażcie mi aktorkę, która nie jest osobowością, a pokażecie mi kobietę, która nie jest gwiazdą”.

Literatura:

Charlotte Chandler, Katharine Hepburn, Prószyński i S-ka, Warszawa 2013.