Top 20 – filmy familijne
Filmy familijne są adresowane do bardzo szerokiego grona odbiorców. Opowiadają o relacjach rodzinnych, problemach dzieci, ich rodziców i dziadków. Przedstawiamy nasz ranking wybranych obrazów tego gatunku.
Kino familijne z zasady ma charakter międzypokoleniowy, dlatego poruszane w nim problemy muszą mieć charakter uniwersalny. Ważne jest tu również promowanie tradycyjnego systemu wartości, nie ma zatem miejsca na żadne kontrowersyjne tematy. Jedną z najczęstszych odmian tego gatunku są obrazy o dorastaniu i związanym z tym okresem konfliktem w rodzinie. Kolejną wersję filmów familijnych stanowią utwory przygodowe, opowiadające o perypetiach dzieci poznających świat lub pociech szczególnie uzdolnionych.
Charakterystyczną cechą tego kina jest sięganie przez twórców po znaną literaturę dla dzieci i młodzieży. Często istotną rolę odgrywa historia dziecięcej lub rodzinnej przyjaźni ze zwierzętami. Wierne psy i ukochane koty to klasyczne motywy przewijające się przez filmy familijne.
Kino tego gatunku zostało zapoczątkowane w latach 30. XX wieku. Prawdziwe triumfy święciły wówczas filmy z Shirley Temple, wielką dziecięcą gwiazdą. Aktorka wystąpiła w tak popularnych obrazach, jak Mała miss Marker (1934), Złotowłosy brzdąc (1935) czy Mała księżniczka (1939). Charakterystyczną cechą kina familijnego jest również sięganie po wzorce znanej literatury dla dzieci i młodzieży.
Filmy familijne
1. Powrót Lassie (Lassie Come Home, 1943) – reż. Fred M. Wilcox
Powrót Lassie to klasyk kina familijnego. Rodzina Carracloughów z powodu trudnej sytuacji finansowej sprzedaje ukochanego psa, Lassie. Zwierzę trafia do nowych właścicieli na drugim końcu kraju, wkrótce jednak ucieka, by odbyć wyczerpującą i niebezpieczną podróż do domu. Gdy Lassie zjawia się u Carraxloughów, ich syn Joe nie posiada się z radości. Cała rodzina poruszona wiernością czworonoga postanawia zatrzymać go za wszelkę cenę. W rolach głównych wystąpili Roddy McDowall, Elsa Lanchester, Donald Crisp i Elizabeth Taylor.
2. Awantura o Basię (1959) – reż. Maria Kaniewska
Awantura o Basię z 1959 roku to popularny film w reżyserii Marii Kaniewskiej na podstawie powieści Kornela Makuszyńskiego. Kilkuletnia Basia zostaje osierocona przez matkę. Opiekę nad dziewczynką ma przejąć bliska znajoma zmarłej, Stanisława Olszańska. Basia zostaje zatem wysłana w podróż pociągiem do Krakowa. Na skutek pomyłki adresów dziecko trafia jednak do pisarza Stanisława Olszowskiego. To zapoczątkowuje całą serię nieprzewidzianych wydarzeń. W roli Basi wystąpiła Małgorzata Piekarska, Stanisławę zagrała Ewa Krasnodębska, natomiast Olszowskiego Jerzy Duszyński.
3. E. T. (E.T. the Extra-Terrestrial, 1982) – reż. Steven Spielberg
E. T. – obsypany nagrodami film Stevena Spielberga – to wzruszająca opowieść o zagubionym przybyszu z kosmosu, który nawiązuje przyjaźń z kilkunastoletnim chłopcem. Elliott (Henry Thomas) udziela schronienia tajemniczemu gościowi, żywi go i opiekuje się nim. Wie jednak, że będzie musiał się rozstać z przyjacielem i pomóc mu wrócić na swoją planetę. W filmie udział wzięli między innymi Dee Wallace, Peter Coyote, Robert MacNaughton i Drew Barrymore. E. T. zdobył cztery Oscary, dwa Złote Globy oraz statuetkę BAFTA.
4. Cudowne lata (serial TV, 1988 – 1993) – Carol Black, Neal Marlens
Cudowne lata to kultowy amerykański serial z przełomu lat 80. i 90. Akcja opowieści rozgrywa się w latach 60., a głównym bohaterem jest Kevin Arnold (Fred Savage), dwunastoletni chłopiec, który rozpoczyna edukację w gimnazjum. Serial pokazuje codzienne życie bohatera, jego przyjaźń z Paulem Pfeifferem (Josh Saviano) i pierwszą młodzieńczą miłość do szkolnej piękności Winnie Cooper (Danica McKellar). Serial w 1989 roku został nagrodzony Złotym Globem.
5. Tajemniczy ogród (The Secret Garden, 1993) – reż. Agnieszka Holland
Tajemniczy ogród to film Agnieszki Holland na podstawie powieści Frances Hodgson. Główną bohaterką dzieła jest jedenastoletnia dziewczynka, Mary Lennox (w tej roli Kate Maberly). Po śmierci rodziców trafia ona do posiadłości swojego wuja. Wkrótce Mary odkrywa, że nie jest jedynym dzieckiem w olbrzymim domu, a także znajduje klucz do olbrzymiego, choć zaniedbanego ogrodu. Dziewczynka postanawia zająć się tym miejscem i przywrócić mu dawną świetność. W pozostałych rolach wystąpili Heydon Prowse i Andrew Knott.
6. Kevin sam w domu (Home Alone, 1990) – reż. Chris Columbus
Kevin sam w domu to niezwykle popularny film familijny, do którego widzowie bardzo chętnie powracają w Święta Bożego Narodzenia. Ośmioletni chłopiec wraz z liczną rodziną szykuje się do gwiazdkowego wyjazdu. Z powodu ogromnego zamieszania rodzice pewni, że syn znajduje się z resztą kuzynów, wyruszają w długi lot. Kevin zostaje więc sam na całe święta i jak się wkrótce okazuje, musi stawić czoła niebezpiecznym rabusiom. Film doczekał się kontynuacji – Kevin sam w Nowym Jorku.
7. Harry Potter i Kamień Filozoficzny (Harry Potter and the Sorcer’s Stone, 2001) – reż. Chris Columbus
Harry Potter i Kamień Filozoficzny to pierwsza część cyklu o nastoletnim czarodzieju, który poznaje tajniki magii, by walczyć z siłami zła. Film Chrisa Columbusa powstał na podstawie bestsellerowej powieści J. K. Rowling. Harry Potter (w tej roli Daniel Radcliffe) wychowywany przez niezbyt sympatyczne wujostwo w dniu swoich jedenastych urodzin dowiaduje się, że jego rodzice byli czarodziejami, a on sam również posiada magiczne zdolności. Z tego powodu trafia do Szkoły Magii i Czarodziejstwa Hogwart. W trakcie nauki zaprzyjaźnia się z Ronem Waesley’em (Ruper Grint) i Hermioną Granger (Emma Watson). Cała trójka przeżywa wspaniałe i frapujące przygody.
8. Niekończąca się opowieść (Die Unendliche Geschichte, 1984) – reż. Wolfgang Petersen
Niekończąca się opowieść Wolfganga Petersena to wspaniała filmowa baśń o małym Bastianie (w tej roli Barret Oliver), który po śmierci matki przeżywa ogromne zagubienie. Chłopiec nie ma przyjaciół, a ojciec go nie rozumie. Pewnego dnia bohater dzięki starej księdze odkrywa drogę do Krainy Fantazji. Okazuje się, że jej istnienie jest zagrożone, a jedyną osobą będącą w stanie uratować władczynię Fantazji, piękną Cesarzową (Tami Stronach), jest właśnie Bastian.
9. Muppety podbijają Broadway (The Muppets Take Manhattan, 1984) – reż. Frank Oz
Muppety podbijają Broadway to jeden z filmów opowiadających o przygodach sympatycznych bohaterów z Ulicy Sezamkowej. Muppety udają się do Nowego Jorku, by przygotować jedyny w swoim rodzaju musical na deskach Broadwayu. Jego największą gwiazdą ma być oczywiście zjawiskowa Świnka Piggy. Muppety muszą jednak znaleźć producenta, który zgodzi się sfinansować ich występ. Kermit Żaba, który jest organizatorem całego przedsięwzięcia, nie spodziewa się, że cały zespół czekają duże kłopoty.
10. 101 dalmatyńczyków (101 Dalmatians, 1996) – reż. Stephen Herek
101 dalmatyńczyków to ekranizacja powieści Dodie Smith. Roger (Jeff Daniels) i Anita (Joely Richardson) są właścicielami uroczych psów rasy dalmatyńczyk. Pewnego dnia poznają się podczas spaceru i zakochują się w sobie bez pamięci. Ich czworonogi również tworzą uroczą parę, której wkrótce rodzą się młode. Tymczasem pracodawczyni Anity, odpychająca właścicielka domu mody, Cruella De Mon (Glen Close) porywa pieski, by stworzyć nową kolekcję z futer dalmatyńczyków.
11. Beethoven (1992) – reż. Brian Levant
Beethoven to kolejny klasyk kina familijnego. Słodki szczeniaczek rasy bernardyn przez pomyłkę ląduje w domu Newtonów. Pan domu niechętnie widzi się w roli jego właściciela, jednak zachwyt jego trójki dzieci nad psem przekonuje go, by zatrzymać zwierzaka. Gdy Beethoven wyrasta na dorosłego psa, dostarcza rodzinie wielu rozrywek i przygód. W rolach głównych wystąpili Charles Grodin, Bonnie Hunt, Nicholle Tom, Christopher Castile i Sarah Rose Karr.
12. Opowieści z Narnii: Lew, Czarownica i Stara Szafa (The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe, 2005) – reż. Andrew Adamson
Opowieści z Narnii to ekranizacja powieści C. S. Lewisa. Akcja filmu rozgrywa się w czasie II wojny światowej. Czworo rodzeństwa zostaje wysłane do rodziny na wieś. Wkrótce dzieci odkrywają w szafie przejście do baśniowej krainy – Narnii. Okazuje się, że władzę nad Narnią przejęła zła wiedźma (Tilda Swinton), a walczący z nią Lew Aslan będzie potrzebował pomocy Piotra (William Moseley), Zuzanny (Anna Popplewell), Łucji (Georgie Henley) i Edmunda (Skandar Keynes), by wyzwolić uciśnionych mieszkańców i przywrócić wiosnę. Film zdobył Oscara i statuetkę BAFTA.
13. Charlie i fabryka czekolady (Charlie and the Chocolate Factory, 2005) – reż. Tim Burton
Charlie Bucket (Freddie Highmore) to ubogi chłopiec, który pewnego dnia w opakowaniu czekolady znajduje złoty bilet wstępu do największej w na świecie Fabryki Czekolady. Wspólnie z czterema innymi laureatami konkursu doznaje niecodziennego zaszczytu poznania tajników Willy’ego Wonki (Johnny Depp), właściciela słynnej manufaktury. Zamożny przedsiębiorca niezwykle starannie strzeże swojej fabryki przed niepowołanymi gośćmi. Postanawia jednak przygotować dla zwiedzających kilka trudnych zadań. Tak rysuje się fabuła słynnego filmu Tima Burtona – “Charlie i fabryka czekolady“.
14. Alicja w krainie czarów (Alice in Wonderland, 2010) – reż. Tim Burton
Alicja w krainie czarów to kolejny familijny film słynnego reżysera Dużej ryby. Tim Burton w ekranizacji znanej powieści Lewisa Carolla sięga po charakterystyczne dla siebie baśniowo-groteskowe środki wyrazu. Film opowiada o dziewczynie, która jako jedenastolatka wpadła do króliczej nory i odkryła alternatywny świat. Kiedy Alicja (w tej roli Mia Wasikowska) kończy 19 lat, ponownie wybiera się do baśniowej krainy, gdzie ma do spełnienia ważne zadanie: musi obalić okrutną Królową Kier (Helena Bonham Carter). W filmie wspaniałe kreacje stworzyli również Johnny Depp jako Szalony Kapelusznik i Anne Hathaway jako Biała Królowa. Film zdobył dwa Oscary i dwie nagrody BAFTA.
15. Smerfy (The Smurfs, 2011) – reż. Rai Gosnell
Smerfy to fabularna wersja popularnej kreskówki o małych, niebieskich ludzikach. Zły czarodziej Gargamel (w tej roli Hank Azaria) doprowadza do opuszczenia przez smerfy swoich bezpiecznych domków i przenosi je do Nowego Jorku. Sprytne smerfy muszą jak najszybciej odnaleźć drogę do domu. Film zapoczątkował cykl kolejnych obrazów. W 2013 roku powstały Smerfy 2, a 2017 Smerfy: Poszukiwacze zaginionej wioski.
16. Bella i Sebastian (2013) – reż. Nicolas Vanier
Bella i Sebastian to film Nicolasa Vaniera zrealizowany na podstawie powieści Cecile Aubry. W czasie II wojny światowej w małej francuskiej wiosce w Alpach sześcioletni chłopiec znajduje zabłąkanego psa górskiego, który porywa miejscowe owce. Sebastian postanawia zaopiekować się zwierzakiem i nadaje mu imię Bella. Niebawem pies zaczyna jednak chorować i chłopiec musi znaleźć zaufaną osobę, która pomoże mu wyleczyć ukochanego pupila.
17. Wakacje Mikołajka (La vacances du petit Nicolas, 2014) – reż. Laurent Tirard
Wakacje Mikołajka to ekranizacja popularnej francuskiej powieści dla dzieci autorstwa Rene Goscinnego. Główny bohater to dorastający chłopiec, który wspólnie z rodzicami wybiera się na wymarzone wakacje nad morzem. Na miejscu wraz z nowo poznanymi przyjaciółmi przeżywa wiele frapujących przygód i daje się we znaki odpoczywającym wczasowiczom. W roli głównej wystąpił Matheo Boisselier.
18. Kopciuszek (Cinderella, 2015) – reż. Kenneth Branagh
Kopciuszek Kennetha Branagha to widowiskowa ekranizacja znanej baśni braci Grimm. Piękna, młoda dziewczyna o imieniu Ella (Lily James) po śmierci ojca zostaje służącą w domu niedobrej macochy i jej dwóch córek. Pewnego dnia wszystkie panny w królestwie dostają zaproszenie na królewski bal, podczas którego książę (Richard Madden) ma wybrać sobie żonę. Dzięki pomocy dobrej wróżki dziewczyna może na jedną noc przeistoczyć się w strojną damę i podbić serce królewicza. Na uwagę zasługuje szczególnie kreacja macochy w wykonaniu zjawiskowej Cate Blanchett, a także zachwycające kostiumy.
19. Piotruś. Wyprawa do Nibylandii (Pan, 2015) – reż. Joe Wright
Piotruś. Wyprawa do Nibylandii to filmowa opowieść o dzieciństwie Piotrusia Pana. Główny bohater jako niemowlę trafia do sierocińca. Trudne przeżycia sprawiają, że chłopiec ucieka w świat marzeń. Pewnego dnia pada ofiarą porwania i trafia do Nibylandii. Krainą rządzi okrutny pirat Czarnobrody, który bezwzględnie wykorzystuje dzieci. Piotruś będzie musiał stawić mu czoła, a także poznać prawdę o swojej przeszłości. W rolach głównych wystąpili Levi Miller, Hugh Jackman, Rooney Mara i Garrett Hedlund.
20. Księga dżungli (The Jungle Book, 2016) – reż. Jon Favreau
Księga dżungli Jona Favreau to jedna z ekranizacji opowiadań Rudyarda Kiplinga. Film przedstawia historię chłopca o imieniu Mowglie, który po śmierci rodziców wychowuje się w tropikalnej dżungli wśród wilków. Dziecko poznaje język zwierząt i zawiera głębokie przyjaźnie z czarną panterą i niedźwiedziem. W roli głównej wystąpił Neel Sethi. Film nagrodzono Oscarem i statuetką BAFTA za najlepsze efekty specjalne.
