Najlepsze filmy religijne. Top 30 filmów, które warto obejrzeć

Kino religijne narodziło się wraz z uruchomieniem kinematografu. Już Louis Lumiere w 1897 roku nakręcił bowiem La Passion (Życie i mękę Chrystusa). Gatunek ten w niemej epoce filmu zyskał swojego wielkiego mistrza, którym był Cecil B. DeMille. Po wojnie do twórcy dołączyli kolejni reżyserzy, jak np. Franco Zefirelli czy Roger Young.

Filmy religijne to obrazy, które w europejskim kręgu kulturowym opierają się na przekazach i wartościach chrześcijańskich. W obrębie kina tego nurtu można wyróżnić kilka odmian. Pierwszą z nich jest film biblijny, czyli opowiadający historie z Biblii – Starego i Nowego Testamentu. Mamy tu do czynienia ze swoistą ekranizacją starożytnych tekstów, bez szczególnych zabiegów formalnych. Filmy religijne tego rodzaju tworzyli np. DeMille, Pier Paolo Pasolini czy Martin Scorsese.

Drugą odmianę kina religijnego stanowią utwory skupione na problematyce teologicznej i filozoficznej. Można tu zaliczyć niektóre filmy Luisa Bunuela czy Ingmara Bergmana. Są to dzieła rozważające tajemnicę ludzkiego bytu w kontekście metafizycznym. Inne z kolei to filmy “moralizatorskie”, koncentrujące się na etycznej stronie religii i realizowaniu jej zasad w codziennym życiu. Takie cechy można odnaleźć w kinie Krzysztofa Kieślowskiego lub Roberta Bressona.

Filmy religijne w kolejnej odmianie to kino hagiograficzne, opowiadające o życiu świętych. Szczególną popularnością cieszy się w tym względzie postać świętego Franciszka, jednak niejednokrotnie przedstawia się też postaci niekoniecznie kanonizowane, ale w jakiś sposób ważne dla chrześcijan. Z tym rodzajem utworów łączą się dzieła opowiadające historie popularnych miejsc kultu, jak Fatima czy Lourdes. Do kina religijnego można też zaliczyć filmy obrazujące uobecnienie w egzystencji człowieka żywego przeżycia metafizycznego, takie jak np. Okoliczność (1974) E. Olmiego czy Uczta Babette (1987) G. Axela.

Najlepsze filmy religijne

1. Dziesięcioro przykazań (The Ten Commandments, 1923) – Cecil B. DeMille

Dziesięcioro przykazań z 1923 roku to pierwszy widowiskowy film religijny. Jego reżyserem był Cecil B. DeMille, który stał się prawdziwym specjalistą od kina biblijnego. Film stanowi pierwsze ogniwo większego cyklu. Fabuła przebiega dwutorowo: w czasach Mojżesza oraz w epoce współczesnej. Dziesięcioro przykazań ukazuje egipską niewolę ludu Izraela, ucieczkę Żydów przez Morze Czerwone i wędrówkę przez pustynię w poszukiwaniu Ziemi Obiecanej. W postać Mojżesza wcielił się Theodore Roberts. W 1956 roku DeMille zrealizował również remake swojego filmu.

2. Król Królów (The King of Kings, 1927) – Cecil B. DeMille

Król Królów to druga część cyklu niemych religijnych filmów DeMille’a. Film przedstawia ostatni etap publicznej działalności Jezusa, mękę i zmartwychwstanie. Rolę Chrystusa zagrał H. B. Warner. Król Królów zasłynął jako pierwszy film, w którym na ekranie pokazano w zbliżeniach twarz Mesjasza. Marię, matkę Jezusa, zagrała Dorothy Cumming.

3. Męczeństwo Joanny d’Arc (La passion de Jeanne d’Arc, 1928) – Carl Theodor Dreyer

Męczeństwo Joanny d’Arc to nieme arcydzieło Carla Theodora Dreyera. Film pokazuje śmierć słynnej Francuzki, która 30 maja 1431 roku została osądzona przez Kościół i spalona na stosie. Główną rolę zagrała Renee Falconetti. Dzieło zostało pomyślane na wzór greckiej tragedii, mamy tu bowiem do czynienia z jednością miejsca, czasu i akcji, a także z tragicznym wyborem pomiędzy wiarą a pragnieniem ocalenia życia. Film jest wypowiedzią uniwersalną, Dreyer zadbał o wymazanie kolorytu epoki. Dzięki temu dzieło stanowi aktualną w każdym czasie opowieść o zwycięstwie wolności i godności, które mają wyższą cenę niż doczesne życie.

4. Golgota (1935) – Julien Duvivier

Golgota to francuski wybitny film religijny, który powstał przed II wojną światową. Julien Duvivier przedstawił tu historię męki Chrystusa. Rolę Jezusa zagrał Robert Le Vigan, natomiast w Piłata wcielił się sam Jean Gabin, jeden z najdoskonalszych francuskich aktorów. Był to pierwszy film dźwiękowy, w którym przedstawiono postać Chrystusa. Jest on pokazywany głównie z dystansu, ale pojawiają się również bezpośrednie ujęcia i zbliżenia. Muzykę do filmu skomponował Jacques Ibert.

5. Pieśń o Bernadetcie (The Song of Bernadette, 1943) – Henry King

Pieśń o Bernadetcie to słynny film Henry’ego Kinga ukazujący życie świętej Bernadetty Soubirous. W wieku czternastu lat dziewczynka doznała objawień Matki Bożej, a w miejscu widzeń – w Lourdes – wykopano źródło o cudownych właściwościach leczniczych. Film zdobył Złoty Glob i cztery Oscary, a jedną ze statuetek Nagrody Akademii wręczono odtwórczyni głównej roli, Jennifer Jones. W roli Maryi wystąpiła Linda Darnell.

6. Monsieur Vincent (1947) – Maurice Cloche

Monsieur Vincent to francuski film religijny przedstawiający biografię świętego Wincentego a Paulo, opiekuna ubogich i założyciela kilku zgromadzeń zakonnych. Wincenty a Paulo na przełomie XVI i XVII wieku w Europie ogarniętej epidemią dżumy walczy o uznanie godności każdego człowieka. W głównego bohatera wcielił się Pierre Fresnay, odznaczony Pucharem Volpi na MFF w Wenecji. Obraz zdobył honorowego Oscara.

7. Samson i Dalila (Samson and Delilah, 1949) – Cecil B. DeMille

Samson i Dalila to kolejny biblijny film Cecila B. DeMille’a. Nagrodzone dwoma Oscarami dzieło przedstawia historię wielkiego izraelskiego siłacza, którego gubi miłość do pięknej Filistynki. Przebiegła kobieta za wszelką cenę chce poznać źródło mocy męża. Niecodzienne odkrycie postanawia wykorzystać do własnych celów. W postać Samsona wcielił się Victor Mature, zaś Dalilę zagrała Hedy Lamarr.

8. Franciszek, kuglarz Boży (Francesco, giullare di Deo, 1950) – Roberto Rossellini

Franciszek, kuglarz Boży to film religijny Roberto Rosselliniego zrealizowany na podstawie średniowiecznego zbioru opowiadań Kwiatki świętego Franciszka. Giovanni Bernardone, zakonnik żyjący w XIII wieku, zaczyna walczyć o moralną i religijną odnowę swoich czasów. W rolach głównych wystąpili członkowie zakonu Franciszkanów. Współtwórcą scenariusza filmu był Federico Fellini.

9. Ben Hur (1959) – William Wyler

Ben Hur to amerykańska superprodukcja nagrodzona aż jedenastoma Oscarami. Film Williama Wylera opowiada o dziejach izraelskiego księcia, Judy Ben-Hura (Charlton Heston), który zostaje fałszywie posądzony o zamach na życie rzymskiego namiestnika i ukarany wygnaniem z Judei. Na pustyni mężczyzna spotyka Jezusa i pod wpływem jego nauk całkowicie odmienia swoje życie. Rzymskiego przyjaciela, a następnie wroga bohatera, Messalę zagrał Stephen Boyd, natomiast w piękną siostrę Ben-Hura, Esterę, wcieliła się Haya Harareet.

10. Szata (The Robe, 1953) – Henry Koster

Szata powstała na podstawie powieści Lloyda C. Douglasa. Film przedstawia historię rzymskiego trybuna, Marcellusa Gallio (Richard Burton), który sprawuje zwierzchnictwo nad żołnierzami dokonującymi ukrzyżowania Jezusa. Po tych wydarzeniach szata Chrystusa, o którą żołdacy grają w kości, staje się własnością Marcellusa. Początkowo mężczyzna nie przywiązuje wagi do swojej zdobyczy, z czasem zaczyna się jednak coraz bardziej interesować jej mocą, a także człowiekiem, do którego należała. Film wyróżniono dwoma Oscarami i Złotym Globem.

11. Barabasz (Barabba, 1962) – Richard Fleischer

Barabasz to włosko-amerykańska superproducja opowiadająca o losach żydowskiego złoczyńcy, który został uwolniony przez Piłata zamiast Jezusa. W dalszym życiu złoczyńcy nieustannie powraca zagadka tajemniczego Jezusa z Nazaretu, niezasłużenie ukrzyżowanego podczas święta Paschy. Odtwórcą tytułowej roli był Anthony Quinn.W filmie zagrała również włoska gwiazda, Silvana Mangano.

12. Opowieść wszech czasów (The Gratest Story Ever Told, 1965) – George Stevens

Opowieść wszech czasów to historia życia Jezusa Chrystusa zupełnie odmienna pod względem formalnym od wielkich superprodukcji. Reżyser postawił bowiem na wierność ewangelicznemu przekazowi i artystyczne środki wyrazu. Wybitną kreację Chrystusa stworzył w filmie Max von Sydow. Rolę Jana Chrzciciela zagrał Charlton Heston, Piotra Gary Raymond, natomiast w postać Marii wcieliła się Janet Margolin. Film nominowano do Oscara w pięciu kategoriach.

13. Ewangelia według świętego Mateusza (Il vangelo secondo Matteo, 1964) – Pier Paolo Pasolini

Ewangelia według świętego Mateusza to artystyczne dzieło Pasoliniego, w którym pojawiają się liczne nawiązania do europejskiego malarstwa oraz motywy muzyki klasycznej. Włoski reżyser ukazuje życie Jezusa od narodzin aż do męki i zmartwychwstania. Istotne w filmie jest jednak przesunięcie punktu ciężkości z religijnej wymowy filmu na jego aspekt społeczno-ideologiczny. Chrystus Pasoliniego to bowiem pierwszy w dziejach rewolucjonista, który oddaje życie za uciśniony lud. Główną rolę zagrał Hiszpan – Enrique Irazoqui.

14. Andriej Rublow (Andrey Rublyov, 1966) – Andriej Tarkowski

Andriej Rublow to głośny film Andrieja Tarkowskiego. Obraz przedstawia dzieje prawosławnego świętego żyjącego w czasach średniowiecza. Rublow był mnichem i pisarzem ikon, żyjącym na terenie Rusi. Pomimo że doświadczył wojen i widział ludzkie okrucieństwo nie stracił wiary, ale umacniał ją w bliźnich. W postać Rublowa wcielił się Anatoli Solonitsyn. Film długo miał problemy z radziecką cenzurą, a jego ostateczna wersja została mocno zmodyfikowana.

15. Jezus z Nazaretu (Jesus of Nazareth, 1977) – Franco Zefirelli

Jezus z Nazaretu Franco Zefirellego to jeden z najdoskonalszych portretów Chrystusa w dziejach filmu. Czteroodcinkowy miniserial wiernie pokazuje ewangeliczne dzieje Mesjasza od momentu narodzin aż do zmartwychwstania. Postać Jezusa niezwykle sugestywnie zagrał Robert Powell. Świetne kreacje stworzyli również Olivia Hussey jako Maria, Anne Brancroft jako Maria Magdalena, Christopher Plummer jako Herod czy James Mason jako Józef z Arymatei.

16. Jezus Christ Superstar (1973) – Norman Jewison

Jezus Christ Superstar to ekranizacja słynnej rock-opery. Musical wykorzystuje motyw teatru w filmie: oto grupa młodych aktorów udaje się na pustynię, by przygotować inscenizację sztuki o życiu Chrystusa. Każdy z odgrywanych bohaterów musi zmierzyć się z własnymi dylematami moralnymi: Judasz z wiarą w boskość Jezusa, Maria Magdalena z miłością do niego, a sam Chrystus z lękiem przed śmiercią. Rolę Jezusa zagrał Ted Neeley, Judasza Carl Anderson, zaś Marii Magdaleny Yvonne Elliman. Film zdobył sześć dominacji do Złotych Globów oraz do Oscara. Bohaterowie opowieści zostali wystylizowani na pokolenie hippisów.

17. Brat słońce, siostra księżyc (Fratello sole, sorella luna, 1972) – Franco Zefirelli

Brat słońce, siostra księżyc to film Zefirellego o życiu świętego Franciszka z Asyżu. Francesco Bernardone, młodzieniec z dobrego i zamożnego domu, zaczyna poszukiwać sensu istnienia. Dochodzi do wniosku, że musi porzucić zbytki tego świata i zbudować nowe życie na ubóstwie i maksymalnym zjednoczeniu z naturą. Jako święty Franciszek wystąpił Graham Faulkner. Film był nominowany do Oscara oraz nagrody BAFTA. Zdobył również statuetkę Donatello.

18. Z dalekiego kraju (1981) – Krzysztof Zanussi

Z dalekiego kraju to nagrodzony na MFF w Wenecji film Krzysztofa Zanussiego o życiu Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II. Obraz stanowi jednocześnie panoramę przemian społeczno-politycznych w Polsce po II wojnie światowej. W Karola Wojtyłę wcielił się Cezary Morawski. Zdjęcia do filmu wykonał Sławomir Idziak, a muzykę skomponował Wojciech Kilar.

19. Misja (The Mission, 1986) – Roland Joffe

Misja to słynny film Rolanda Joffe z piękną muzyką Ennio Morricone. Akcja filmu rozgrywa się w XVIII wieku w dżungli Ameryki Południowej, na terenie hiszpańskiej kolonii, gdzie Jezuita (Jeremy Irons) i nawrócony handlarz niewolników (Robert De Niro) budują misję dla Indian Guarani. Kiedy władzę nad kolonią przejmują Portugalczycy, misja ma zostać zlikwidowana. Niespodziewanie Jezuici wraz z miejscową ludnością postanawiają walczyć o ocalenie misji. Film obsypano prestiżowymi nagrodami, takimi jak Złota Palma w Cannes, Oscar, dwa Złote Globy czy kilka nagród BAFTA.

20. Teresa (1986) – Alain Cavelier

Teresa w reżyserii Caveliera to francuski film religijny przedstawiający biografię świętej Teresy z Lisieux, doktora Kościoła katolickiego. Dziewczyna w wieku piętnastu lat udaje się z pielgrzymką do Rzymu, gdzie prosi ojca świętego o możliwość wstąpienia do klasztoru Karmelitanek. W zakonie przebywają już dwie jej starsze siostry. Teresa uzyskuje zgodę na rozpoczęcie nowicjatu. Film nagrodzono sześcioma Cezarami.

21. Zabić księdza (To Kill a Priest, 1988) – Agnieszka Holland

Zabić księdza to film Agnieszki Holland o patriotycznej działalności księdza Jerzego Popiełuszki i dokonanym na nim bestialskim morderstwie. Stefan (Ed Harris) jest oficerem śledczym SB, który śledzi niebezpiecznego z punktu widzenia władzy duchownego. Z czasem służbowe zadanie przeradza się w osobistą obsesję funkcjonariusza, który zaczyna odczuwać autentyczną nienawiść do księdza i nie waha się przed niczym, żeby osiągnąć swój cel. W roli Popiełuszki wystąpił Christopher Lambert.

22. Życie za życie (1991) – Krzysztof Zanussi

Życie za życie to film Krzysztofa Zanussiego opowiadający o działalności i męczeńskiej śmierci ojca Maksymiliana Kolbe, który zmarł w niemieckim obozie zagłady w Oświęcimiu w 1941 roku. Historię świętego poznajemy przez pryzmat losów innego bohatera, Jana Tytza, więźnia, którego ucieczka ściągnęła na innych towarzyszy straszliwą karę: 10 mężczyzn zostało skazanych na śmierć głodową. Ojciec Kolbe dobrowolnie zastąpił jednego ze wskazanych przez Niemców ludzi i oddał za niego życie. W roli świętego wystąpił Edward Żentara.

23. Faustyna (1994) – Jerzy Łukaszewicz

Faustyna to film przedstawiający losy słynnej krakowskiej świętej, mistyczki, która w latach 30. XX wieku doświadczyła objawień Jezusa Chrystusa. Na podstawie wizji Faustyny Kowalskiej powstał obraz z podpisem „Jezu, ufam Tobie”, a w miejscu cudownych wydarzeń, w krakowskich Łagiewnikach, wybudowano Sanktuarium Bożego Miłosierdzia. Świetną kreację polskiej mistyczki stworzyła w filmie Łukaszewicza Dorota Segda. Autorem pięknej muzyki do filmu był zaś Wojciech Kilar.

24. Józef (Joseph, 1995) – Roger Young

Józef to film biblijny w reżyserii Rogera Younga, znanego autora kina religijnego. Obraz przedstawia historię Józefa, najmłodszego syna Jakuba (martin Landau), sprzedanego na targu niewolników przez własnych braci. Żydowski młodzieniec trafia do domu Potifara (Ben Kingsley). W roli Józefa wystąpił Paul Mercurio, w żonę faraona wcieliła się zaś Monica Bellucci.

25. Jezus (1999) – Roger Young

Jezus to kolejny film religijny Rogera Younga. Prezentuje historię życia i śmierci Jezusa Chrystusa. Postać Mesjasza została ukazana w sposób niezwykle ludzki, choć nie zawsze całkowicie wierny Ewangelii. W roli Jezusa wystąpił Jeremy Sisto, ponadto w filmie wzięli udział Jacqueline Bisset, Debra Messing, David O’Hara czy Gary Oldman. Miniserial Younga nominowano do nagrody Emmy.

26. Prymas. Trzy lata z tysiąclecia (2000) – Teresa Kotlarczyk

Prymas przedstawia losy kardynała Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski, który w w latach 1953 – 1956 był więziony przez komunistyczne władze ze względu na oficjalne potępienie przez duchownego poczynań socjalistycznego rządu. Pomimo usilnych prób złamania postawy prymasa, ten oparł się prowokacjom. W roli Wyszyńskiego wystąpił Andrzej Seweryn. Ponadto w filmie udział wzięli Zbigniew Zamachowski, Jerzy Trela czy Maja Ostaszewska.

27. Dar Bożego Miłosierdzia (2003) – Katarzyna Kotula

Dar Bożego Miłosierdzia to film dokumentalny o siostrze Faustynie Kowalskiej, świętej Kościoła katolickiego. W roli narratorów wystąpili Dorota Segda i Artur Dziurman. Życie świętej zostało ukazane na tle ogólnych problemów wiary, przed jakimi stoi współczesny katolik.

28. Pasja (The Passion of the Chriest, 2004) – Mel Gibson

Pasja Mela Gibsona to jeden z najgłośniejszych filmów religijnych w historii kina. Niezwykle sugestywna wizja ostatnich godzin życia Jezusa i jego męki powstała na podstawie widzeń błogosławionej Anny Katarzyny Emmerich. W roli Chrystusa wystąpił Jim Caviezel. Maryję zagrała Maia Morgenstern, Marię Magdalenę Monica Belucci, Judasza Luca Lionello, zaś Piotra Apostoła Francesco De Vto. Film operuje realistycznymi środkami wyrazu i wywiera silny wpływ na wrażliwość widza. Pasja zdobyła trzy nominacje do Oscara.

29. Lourdes (2009) – Jessica Hausner

Lourdes Jessiki Hausner to głośny film prezentowany na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Dramat przedstawia uzdrowienie kobiety chorującej na stwardnienie rozsiane. Christine, choć niewierząca, bierze udział w pielgrzymce do Lourdes. Niespodziewanie w miejscu, gdzie święta Bernadetta doznała objawień, bohaterka odzyskuje władzę w nogach. Nie wiadomo jednak, czy wydarza się cud, czy też jest to jedynie chwilowa poprawa zdrowia.

30. Noe: wybrany przez Boga (Noah, 2014) – Darren Aronofsky

Noe Darrena Aronofksky’ego to, jak wszystkie filmy tego reżysera, wielkie widowisko. Biblijna historia człowieka, który jako jedyny z ludzi zostaje wybrany przez Boga, by ocaleć z wielkiego potopu i dać początek nowemu życiu na ziemi, została przedstawiona w świeży i fascynujący sposób. Portret Noego, w którego wcielił się Russel Crowe, jest skomplikowany i nieoczywisty. A wybory, przed którymi staje, czynią go bohaterem tragicznym.

Udostępnij “Najlepsze filmy religijne. Top 30 filmów, które warto obejrzeć” swoim znajomym.