Judy Garland – śpiewająca gwiazda filmu
Judy Garland, fot. Eric Carpenter, 1945 r.
Nadzwyczajnym głosem i charyzmatyczną osobowością sceniczną urzekała tłumy. Dźwięk ekipy filmowej towarzyszył jej od najmłodszych lat. Fabryka Snów wyniosła legendarną aktorkę i piosenkarkę – Judy Garland, na sam szczyt, lecz doprowadziła ją także do tragicznego upadku po tym, jak bezwzględnie rościła sobie prawo do jej talentów…
Judy Garland – dziecko show-biznesu
Judy Garland, a właściwie Frances Ethel Gumm, przyszła na świat 10 czerwca 1922 roku w Grand Rapids, w stanie Minnesota. Była najmłodszą z trzech córek pary wodewilowych artystów, którzy prowadzili kinoteatr. To właśnie na jego deskach zaledwie dwuletnia Baby Gumm (jak wówczas na nią mówiono) zaczęła śpiewać i tańczyć przed publicznością wraz ze swoimi siostrami w zespole ‘The Gumm Sisters’. Później nazwę formacji muzycznej zmieniono na ‘The Garland Sisters’, a Frances przybrała nowe imię, Judy.
Po zmianie nazwiska na bardziej chwytliwe młodziutkiej artystce udało się przyciągnąć uwagę kilku wpływowych osób ze świata show-biznesu, w tym samego szefa wielkiej hollywoodzkiej wytwórni MGM, Louisa B. Mayera. Spotkanie z nim zaowocowało podpisaniem przez Judy Garland kilkuletniego kontraktu ze studiem. „Urodziłam się w Metro-Goldwyn-Mayer w wieku dwunastu lat” – mawiała gwiazda, będąc już dorosłą.
Od tamtej pory zachłanny przemysł rozrywkowy przejął kontrolę nad niemal każdym aspektem życia Judy oraz usilnie starał się upiększyć wizerunek odstającej od hollywoodzkich kanonów piękna, pulchnej nastolatki, co przyczyniło się do jej dramatycznie niskiej samooceny. To również kreatorzy gwiazd z wytwórni filmowej odpowiedzialni byli za wczesne uzależnienie artystki od narkotyków, które podawano jej z początku jako środki o właściwościach odchudzających, pobudzających i uspokajających.
Judy Garland: „Gdzieś ponad tęczą…”
Ekranowym debiutem śpiewającej Judy Garland była mało wymagająca komedia muzyczna Pigskin Parade z 1936 roku. Pierwszym znaczącym sukcesem aktorki okazała się dopiero seria filmów młodzieżowych o przygodach nastoletniego Andy’ego Hardy’ego (np. Andy Hardy zakochany, 1938), w których partnerował jej Mickey Rooney. Zdecydowany przełom w karierze Garland nastąpił, kiedy jako szesnastolatka otrzymała główną rolę w wysokobudżetowym musicalu familijnym Czarnoksiężnik z krainy Oz (1939) w reżyserii Victora Fleminga.
Aktorka jako filmowa Dorotka Gale, która wraz z zaprzyjaźnionym Strachem na Wróble (Ray Bolger), Blaszanym Drwalem (Jack Haley) i Tchórzliwym Lwem (Bert Lahr) przemierza magiczną krainę Oz w poszukiwaniu przygód, zachwyciła wielopokoleniową publiczność oraz Amerykańską Akademię Filmową, która w 1940 roku nagrodziła ją specjalnym Oscarem dziecięcym (Academy Juvenile Award). W Czarnoksiężniku… artystka wykonała również słynną piosenkę „Somewhere Over the Rainbow” („Gdzieś ponad tęczą…”), m.in. za sprawą której do dzisiaj pozostaje znaczącą ikoną społeczności LGBT.
Judy Garland gwiazdą musicalu
W latach 40. Judy Garland wzięła udział w licznych, cieszących się uznaniem produkcjach, które eksponowały jej umiejętności sceniczno-wokalne. U boku Gene’a Kelly’ego aktorka wystąpiła w musicalach Dla mnie i mojej dziewczyny (1942), Pirat (1948) i Summer Stock (1950). Z Fredem Astaire’em zagrała w komedii muzycznej Parada wielkanocna (1948), a podczas zdjęć do Rewii na Broadwayu (1945) współpracowała z obydwoma słynnymi tancerzami.
Inne znaczące filmy Judy Garland z tamtego okresu to m.in. musical familijny Spotkamy się w St. Louis (1944) i melodramat Pod zegarem (1945). Za kamerą obu obrazów stanął ówczesny mąż artystki, Vincent Minnelli. W 1946 roku urodziła mu córkę, Lizę Minnelli (przyszłą aktorkę i piosenkarkę, laureatkę Oscara za film Cabaret, 1972). W ciągu swojego życia Garland pięciokrotnie wstępowała w związek małżeński i miała łącznie trójkę dzieci.
Po kilkuletniej przerwie, spowodowanej nieudaną próbą samobójczą oraz problemami z narkotykami, Judy Garland powróciła na duży ekran w 1954 roku, tworząc swoją bodaj najwybitniejszą dramatyczną kreację w musicalu Narodziny gwiazdy George’a Cukora. W oscarowej rywalizacji aktorka przegrała jednak z Grace Kelly, która otrzymała pozłacaną statuetkę za film Dziewczyna z prowincji (1954). Słynny komik, Groucho Marx, uznał rozczarowujący werdykt Akademii za „największy rabunek od czasu skoku na Brink’sa” (napad z 1950 roku, podczas którego skradziono ponad 27 mln $).
Tragiczny koniec Judy Garland
Po Narodzinach gwiazdy Judy Garland skupiła się przede wszystkim na karierze wokalnej i wyruszyła w trasę koncertową po Stanach Zjednoczonych; odwiedziła także kontynent europejski oraz zaliczyła nieudany występ w Australii. Ostatnimi filmowymi przedsięwzięciami aktorki były: rozgrywający się na sali sądowej Wyrok w Norymberdze (1961), dramat psychologiczny Dziecko czeka (1963) oraz musical I dalej będę śpiewać (1963). W latach 1963-64 gwiazda prowadziła swój własny program telewizyjny The Judy Garland Show, w którym gościła znanych artystów sceny muzycznej.
Dwudziestego drugiego czerwca 1969 roku 47-letnia Judy Garland została znaleziona martwa na łazienkowej podłodze w wynajmowanym przez siebie domu w Londynie. Przyczyną śmierci gwiazdy, podobnie jak w przypadku Marilyn Monroe, było przypadkowe przedawkowanie barbituranów.
Amerykański Instytut Filmowy umieścił Judy Garland na ósmym miejscu wśród najlepszych aktorek wszech czasów, a na liście stu najlepszych piosenek filmowych znalazło się aż pięć utworów w jej wykonaniu: Somewhere Over the Rainbow, The Man That Got Away, The Trolley Song, Get Happy oraz Have Yourself a Merry Little Christmas.
Literatura:
Clarke Gerald, Judy Garland, Prószyński i S-ka, Warszawa 2014.
Hoffman-Napieralska Beata, Hoffmann Henryk, Hoffman Katarzyna (red.), Leksykon gwiazd kina amerykańskiego, Agencja Producentów Filmowych Sp. z. o.o., Warszawa 2006.
