Marlena Dietrich – “Diabeł jest kobietą”
Marlena Dietrich, Foto: Erasmo de Havilland/wikimedia/CC BY-SA 4.0
Zasłynęła z oryginalnej urody, tańca i niesamowitego głosu. Znano ją z licznych biseksualnych romansów – w pięknej Niemce kochali się między innymi Ernest Hemingway czy pisarka Mercedes de Acosta. Była muzą najwybitniejszych reżyserów światowego formatu – występowała u Josefa von Sternberga, Ernsta Lubitscha, Rene Claira czy Orsona Wellesa – Marlena Dietrich wielka gwiazda srebrnego ekranu.
Marlena Dietrich – od Marii Magdaleny do wielkiej Marleny
Marlena Dietrich (prawdziwe nazwisko Maria Magdalena Losch) urodziła się w 1901 roku w Berlinie, pochodziła z dobrze sytuowanej rodziny oficera policji. Początkowo miała zostać skrzypaczką, jednak kontuzja nadgarstka sprawiła, że zainteresowała się teatrem, a następnie filmem. Jak to się stało, że z nikomu nieznanej dziewczyny grającej niewielkie epizody wyrosła gwiazda hollywoodzkiego kina? Otóż, przełomem w jej życiu zawodowym było spotkanie z reżyserem, który przyjechał do Niemiec z Ameryki, by nakręcić tam swój film (zob. Marlena Dietrich i Josef von Sternberg).
Kiedy Joseph von Sternberg ujrzał młodą niemiecką aktorkę w jednej ze sztuk teatralnych, postanowił jej powierzyć rolę w swoim najnowszym filmie – Niebieski motyl (znany także jako Błękitny anioł). I tak powstała wielka kreacja Lola-Loli, a Maria Magdalena Losch przeistoczyła się w Marlenę Dietrich. Pseudonim Marlena wymyśliła sama aktorka jako połączenie jej dwóch imion. Niebieski motyl – historia miłości starszego profesora gimnazjum do aktorki kabaretowej osiągnęła duży sukces, który otworzył Marlenie Dietrich drogę do Ameryki.
Marlena Dietrich w filmie Błękitny anioł
Marlena Dietrich – obiekt pożądania mężczyzn i kobiet
Po realizacji Błękitnego anioła Marlena Dietrich została zaangażowana przez amerykańską wytwórnię Paramount i wyjechała do Stanów Zjednoczonych. Była wówczas muzą Sternberga, który zadbał o ulepszenie jej wizerunku. Podobnie jak Greta Garbo, Marlena Dietrich została odchudzona i poddana serii zabiegów medycyny estetycznej. Stała się ucieleśnieniem męskich pragnień – piękna, obdarzona wspaniałym ciałem i zmysłowym głosem. Począwszy od filmu Maroko, w którym Dietrich zagrała z Garym Cooperem, gwiazda obrała również charakterystyczny dla siebie wizerunek kobiety, która przewrotnie wykorzystuje typowo męskie atrybuty – frak i cylinder.
Marlena Dietrich w filmie Maroko
Aktorka świadomie kreowała się na Androgyne (osobę idealnie łączącą cechy męskie i kobiece), co korespondowało z jej biseksualną orientacją. Dietrich była znana z głośnych romansów z kobietami, np. z pisarką Mercedes de Acosta, a wiele wskazuje na to, że jej kochanką była również sama Greta Garbo.
Marlena Dietrich – piosenki
W późniejszej karierze scenicznej aktorka porzuciła film dla piosenki, jednak nadal korzystała z wizerunku kobiety igrającej z męskością. Podczas II wojny światowej emigrantka z Niemiec przybrała amerykański mundur, by śpiewać dla żołnierzy Stanów Zjednoczonych walczących na europejskich frontach. Motywy muzyczne były również stałym elementem filmów z Marleną Dietrich, począwszy od Niebieskiego motyla, gdzie wykonała słynny przebój Falling in Love Again. W X-27, Blond Venus czy Imperatorowej Marlena urzekała zarówno swoim słodkim głosem, jak i surowym obliczem lodowatej piękności.
Wielkim sukcesem w karierze Marleny Dietrich okazał się film Szanghaj Ekspres (1932), w którym zagrała kobietę lekkich obyczajów zakochaną w przystojnym kapitanie Harveyu. Na kartach historii kina zapisał się również film o znamiennym tytule Diabeł jest kobietą (1935). Mimo że pod względem komercyjnym był on absolutną klęską, a nawet zakończył się skandalem, Marlena Dietrich uważała go za swoje ulubione dzieło. Po rozstaniu Sternberga z wytwórnią Paramount Dietrich jako aktorka o wyrobionej już marce, była angażowana przez największych reżyserów tego czasu: Ernsta Lubitscha (Eskapada) czy Rene Claira (Płomienie Nowego Orelanu). W 1958 roku wystąpiła również w znanym filmie Orsona Wellesa, Dotyk zła.
Marlena Dietrich w filmie Szanghaj Ekspres
Kariera Marleny Dietrich po II wojnie światowej
Jej antynazistowska działalność podczas II wojny światowej została nagrodzona Komandorią Legii Honorowej, którą Marlena Dietrich otrzymała od francuskiego rządu. Zupełnie odmiennie zachowanie gwiazdy odbierali niemieccy rodacy, którzy długo mieli aktorce za złe odwrócenie się od Niemiec. Po wojnie Dietrich wystąpiła również w głośnym filmie Wyrok w Norymberdze Stanleya Kramera (1961), gdzie zaprezentowała zupełnie nowy wizerunek – zwyczajnej, autentycznej kobiety daleko odbiegającej od wystudiowanej pozy gwiazdy.
Marlena Dietrich w filmie Wyrok w Norymberdze, 1961 r.
W kolejnych latach artystka skupiła się na karierze scenicznej, występowała między innymi w Brazylii, Argentynie, ZSRR czy w Polsce. W naszym kraju koncertowała w 1964 i 1966 roku. Ciekawostką jest fakt, że zakochała się wówczas w piosence Niemena Czy mnie jeszcze pamiętasz? i wykupiła do niej prawa autorskie. Bardzo duże wrażenie zrobił na niej także polski aktor Zbigniew Cybulski, z którym tańczyła i piła wódkę, a następnie pozwoliła się odprowadzić do przedziału. Podobno Cybulski w biegu wyskakiwał z odjeżdżającego pociągu. Po wypadku na scenie Dietrich całkowicie wycofała się z życia publicznego, ostatni raz pojawiła się w filmie Zwyczajny żigolo, gdzie zagrała baronową von Semering. Zmarła w 1992 roku, została pochowana w Berlinie.
Literatura, A. Jackiewicz, Gwiazdozbiór, Warszawa 1983 r.
