Filmy o narkotykach – TOP 30 produkcji
Filmy o narkotykach pokazują rozmaite aspekty uzależnienia. Od mafijnych interesów narkobiznesu przez działanie organów ścigania tego procederu po destrukcyjne efekty środków odurzających. Podgatunek obejmuje zatem różnorodne konwencje: kino kryminalne, dramat czy nawet komedię. Filmy o handlu narkotykami najczęściej uzmysławiają, że ogromne pieniądze zbijane na tym przestępstwie mają swoją niewymierną materialnie cenę, a niebezpieczny przemyt często kończy się wieloletnim więzieniem.
Uzależnienie od ciężkich używek dokonuje całkowitego spustoszenia w ludzkim ciele i psychice, prowadząc do nieodwracalnego okaleczenia a nawet śmierci. Kino portretuje te sytuacje niezwykle realistycznie lub wręcz odwrotnie – z wykorzystaniem przerysowanej ekspresjonistycznej poetyki. Filmy o narkotykach zwykle pokazują otchłań dramatu, jaki rozgrywa się w rodzinach i środowiskach osób uzależnionych. Choć nie brakuje również pozycji komediowych, traktujących problem z przymrużeniem oka lub z dystansem. Te ostatnie opowiadają jednak najczęściej o sporadycznych epizodach palenia marihuany, wywołujących serię zabawnych zdarzeń. Oto nasz wybór 30 interesujących filmów o narkotykach.
Filmy o narkotykach
1. “Requiem dla snu” („Requiem for a Dream, 2000)
Niezwykle mocny i zapadający w pamięć film Darrena Aronofsky’ego ze świetnym rolami Jareda Leto, Jenifer Connelly i Ellen Burstyn. Ostatnia z wymienionych aktorek dostała za swoją kreację zasłużoną nominację do Oscara. Zagrała mieszkankę nowojorskiego Brooklynu, która osamotniona po śmierci męża i wyprowadzce dorosłego syna, próbuje znaleźć pocieszenie w nieustannym oglądaniu telewizyjnego teleturnieju. Gdy pewnego dnia zostaje zaproszona do udziału w grze, postanawia zrobić wszystko, by zaprezentować się jak najlepiej. Mordercza dieta wspomagana nadmiarem niebezpiecznych tabletek doprowadza do spirali niebezpiecznego uzależnienia. Z kolei syn Sary, Harry, jego dziewczyna Marion i ich znajomy Tyrone (Marlon Wayans) potanawiają zarobić szybkie pieniądze, sprzedając narkotyki. Gdy na skutek wojny gangów dilerów interes bierze w łeb, zaczyna się ostra jazda po równi pochyłej…
„Requiem dla snu” to wyjątkowa pozycja w filmografii Aronofsky’ego, w której reżyser zastosował charakterystyczne dla swojej twórczości środki: liczne zbliżenia detali, dzielony ekran, niezwykle sugestywną muzykę i oczywiście fabularne rozwiązania niemal wbijające widza w fotel. Jak sam powiedział bowiem w jednym z wywiadów, po lekturze literackiego pierwowzoru filmu autorstwa Huberta Selby’ego Jr. czuł się, jakby ktoś uderzył go pięścią w brzuch i chciał, żeby odbiorca również poczuł to uderzenie.
2. “Trainspotting” (1996)
Film Dany’ego Boyle’a, stanowiący klasyczną pozycję kina traktującego o narkotykach. Jest to historia Szkota, Marka Rentona, który postanawia zerwać z nałogiem. Opuszcza Edynburg i osiedla się w Londynie, gdzie zaczyna nowe życie: pracuje i zakochuje się w dziewczynie. Wkrótce odnajdują go jednak dawni kumple od używek, a w ich towarzystwie nie będzie mógł odciąć się od dawnego uzależnienia. Główną rolę w filmie zagrał Ewan McGregor, a obok niego wystąpili tu również Ewen Bremner, Jonny Lee Miller, Kevin McKidd czy Kelly Macdonald.
„Trainspotting” to obraz kultowy i jeden z najbardziej kasowych filmów w historii brytyjskiej kinematografii. Niskobudżetowa produkcja zachwyciła widzów niezwykle efektowną wizualnością, która obskurne, dosłowne przeżycia bohaterów zamienia na ekranie w fantazyjne halucynacje. Całość ilustruje zaś kultowa ścieżka dźwiękowa zestawiająca brit-pop z hitami lat 70. i 80. Film wpisuje się w ideologię kontrkultury negującej wartości konsumpcjonizmu i wygodnego życia klasy średniej.
3.„Blow” (2001)
To jeden z najciekawszych filmów o narkotykach, a w dodatku oparty na faktach. Wyreżyserowany przez Teda Damme „Blow” przedstawia bowiem historię George’a Junga, który w latach 80. zbudował prawdziwe imperium przemytu środków odurzających. To on jako pierwszy zaczął handlować w Stanach Zjednoczonych kokainą, kupując ją od Kolumbijczyka Pablo Escobara. Długo przebijał się w świecie nielegalnych karteli, zaczynając od rozprowadzania marihuany. W końcu doszedł na sam „szczyt”, choć niebawem okazało się, że szybko można z niego spaść.
Bardzo wiarygodną kreację Junga stworzył w „Blow” Johnny Depp, a jego żonę o ognistym temperamencie zagrała Penelope Cruz. To film, który warto zobaczyć między innymi ze względu na świetny scenariusz, dobrą grę aktorską i interesującą historię, zmuszającą do głębszej refleksji. Czy pieniądze zarobione na tak podłym procederze mogą zapewnić prawdziwe szczęście? Czy warto ryzykować życie dla kilku lat dobrobytu? Czy przekroczenie po przekroczeniu pewnych moralnych granic nadal jest się tą samą osobą?
4.„Ojciec chrzestny” („The Godfather”, 1972)
Wśród filmów o narkotykowej mafii trudno pominąć „Ojca chrzestnego” Francisa Forda Coppoli. Trylogia nakręcona na podstawie głośnej powieści Mario Puzo to niezwykle trafna analiza procesów zachodzących w sycylijskiej mafii pod wpływem wejścia w biznes narkotykowy. Tradycyjna struktura oparta na lojalności i więzach krwi reprezentowana przez tytułowego „ojca chrzestnego” Vito Corleone (w tej roli niezapomniany Marlon Brando) całkowicie rozpada się w momencie, gdy do gry wchodzi handel środkami odurzającymi. Film Coppoli to również metafora Ameryki, w której korporacja staje się modelem społecznych relacji.
W nagrodzonym trzema Oscarami „Ojcu chrzestnym” z 1972 roku oprócz wymienionego już Brando główne role zagrali Al Pacino, James Caan, Robert Duvall i Diane Keaton. We włoskiej „rodzinie” osiadłej w Nowym Jorku dochodzi do serii dramatycznych zdarzeń, w wyniku których niechętny przestępczemu procederowi Michael Corleone decyduje się stanąć na czele klanu i poprowadzić jego interesy.
5. „Że życie ma sens” (2000)
Niezwykle przejmujący polski film o narkotykowym nałogu w reżyserii Grzegorza Lipca. „Że życie ma sens” to historia paczki znajomych z osiedla zajmujących się amatorskim kręceniem filmów. Pewnego dnia złaknieni rozrywki młodzi mężczyźni nawiązują znajomość z chłopakiem organizującym atrakcyjne imprezy. Szybko okazuje się, że głównym punktem programu są narkotyki. Młodzi ludzie wchodzą więc stopniowo w zgubny nałóg, który stanowi dla nich równię pochyłą.
„Że życie ma sens” to film, który zwraca uwagę ciekawą konwencją. Reżyser zastosował tu stylistykę dokumentu, dzięki czemu całość robi wrażenie niezwykle realistyczne i wywiera na widzu ogromne wrażenie. Środowiskowa muzyka takich zespołów jak Kaliber 44 czy technogrupa Ventylator uwiarygadnia obraz. Grzegorz Lipiec stanął nie tylko za kamerą, ale również zagrał tu główną rolę. Jego film stał się ogromnym sukcesem polskiego kina niezależnego, a dokładnie grupy filmowców z Zielonej Góry, którzy założyli organizację Sky Piastowskie (od nazwy osiedla) i nie tylko nakręcili obraz za pięć tysięcy złotych, ale udało im się również wprowadzić go do dystrybucji kinowej.
6. „Dżentelmeni” („The Gentlemen”, 2019)
To jeden z ciekawszych filmów o handlu narkotykami. „Dżentelmeni” w reżyserii Guya Ritchiego. Jest to historia mężczyzny kontrolującego rynek sprzedaży marihuany. Mickey Person (Matthew McConaughey) po latach zarządzania narkobiznesem ma zamiar wycofać się z interesu i wreszcie zacząć spokojnie delektować się zgromadzonymi przez lata zyskami w towarzystwie swojej ukochanej (w tej roli Michelle Dockery). Niestety wkrótce okazuje się, że pozbycie się tego balastu może być trudniejsze niż jego dotychczasowe niebezpieczne działania.
„Dżentelmeni” to klasyczne brytyjskie kino gangsterskie i czarna komedia w jednym, z ciętym poczuciem humoru, zabawnymi dialogami i świetną muzyką. Doborowa obsada aktorska oraz świetnie rozpisane postaci potęgują tylko przyjemność widza i nasuwają skojarzenia z najlepszymi przykładami gatunku.
7. „Las Vegas Parano” („Fear and Loathing in Las Vegas”, 1998)
Kolejna pozycja na naszej liście filmów o narkotykach to „Las Vegas Parano” w reżyserii Terry’ego Gilliama. Akcja tego obrazu rozgrywa się na początku lat 70. w USA. Pewien dziennikarz sportowy Raoul Duke (Johnny Depp) dostaje zlecenie zrelacjonowania wyścigów motocyklowych. Dlatego wraz ze swoim prawnikiem, niejakim dr Gonzo (Benicio del Toro), wyrusza w podróż do Las Vegas, stolicy hazardu i wszelakiej rozrywki. Długą drogę urozmaicają sobie alkoholem i narkotykami. W efekcie, gdy docierają na miejsce, nie do końca odróżniają rzeczywistość od majaków nietrzeźwego umysłu.
„Las Vegas Parano” to złożony obraz Ameryki i drążących ją problemów społeczno-politycznych, a przede wszystkim bankructwa mitu amerykańskiego snu. Jak w pigułce skupiają się tu najważniejsze elementy kultury rozrywki, wolności seksualnej, przygody i używania życia, które odsłaniają swoje mroczne oblicze. A wszystko to rozgrywa się w przełomowym momencie – na styku szóstej i siódemj dekady XX wieku.
8. „Chłopcy z ferajny” („Goodfellas”, 1990)
Ciemną i okrutną stronę narkobiznesu świetnie pokazał Martin Scorsese w swoim słynnym filmie „Chłopcy z ferajny”. To rozgrywający się na przestrzeni kilkudziesięciu lat obraz wsiąkania dwóch bohaterów w mafijny świat. Henry Hill (Ray Liotta) i Tommy DeVito (Joe Pesci) postanawiają spróbować swoich sił w przestępczym środowisku. Ich mentorem staje się Jimmy (Robert De Niro), który wprowadza młodych ludzi w tajniki podłego narkobiznesu, gdzie aby zdobyć upragnione pieniądze i wpływy, trzeba porzucić wszelkie skrupuły. Świat włoskiej mafii jest tu pokazany w dużo bardziej dosłowny i realistyczny sposób niż w „Ojcu chrzestnym”. O ile bowiem Coppola buduje swoistą mitologię mafijnej rodziny, o tyle Scorsese obnaża jej najbrudniejsze sekrety.
Limitowany czas „kariery” w gangsterskim świecie podkreśla tu między innymi ciekawy zabieg przedstawiania postaci: bohaterowie zostają wprowadzeni za pomocą stopklatki ze szczegółową informacją o tragicznych okolicznościach ich śmierci. To zajęcie, które rzadko dobrze się kończy – brzmi naczelne przesłanie filmu. Film „Chłopcy z ferajny” stanowi jednocześnie hołd, jaki reżyser złożył dla swojego miasta – Nowego Jorku.
9. „Człowiek z blizną” („Scarface”, 1983)
Jeden z najlepszych filmów o handlu narkotykami – „Człowiek z blizną” w reżyserii Briana De Palmy z główną rolą Ala Pacino. Aktor wcielił się w pochodzącego z Kuby Tony’ego Montanę, który przybywa do USA w 1981 roku, w ramach umowy z Fiedelem Castro o łączeniu rodzin. Mężczyzna jest kryminalistą i szybko odnajduje się w przestępczym świecie. Nie ma zamiaru ciężko i uczciwie zarabiać na życie, ale zajmować się handlem narkotykami. Do mafijnego biznesu wprowadza go Frank Lopez (Robert Loggia), który działa w Miami. Wkrótce Tony wpada na pomysł przejęcia jego pozycji oraz zdobycia pięknej partnerki Lopeza, Elviry (Michelle Pfeiffer).
Film nawiązuje do słynnego dzieła Howarda Hawksa z 1932 roku i jest popisowym obrazem De Palmy. To iście widowiskowy obraz okrutnej gangsterskiej rzeczywistości i jeszcze ciekawszy portret prostego człowieka, który pragnie jak najszybciej zdobyć władzę i pieniądze. Nie ma jednak pojęcia, że wraz z nimi przyjdą prawdziwe lęki, być może bardziej destrukcyjne niż życie przed jakim za wszelką cenę uciekał.
10. „Prawdziwy romans” („True Romance” 1993)
To bardzo ciekawa pozycja na liście filmów z motywem narkotyków. „Prawdziwy romans” Tony’ego Scotta, według scenariusza Quentina Tarantino, to połączenia kina gangsterskiego i romantycznej historii miłosnej. Głównym bohaterem obrazu jest sprzedawca komiksów, Clarence Worley (Christian Slater), który w dzień swoich urodzin poznaje wymarzoną dziewczynę. Piękna Alabama (Patricia Arquette) okazuje się wprawdzie prostytutką wynajętą przez jego szefa, jednak bohaterowie tak bardzo przypadają sobie do gustu, że wkrótce zostają małżeństwem. Na drodze do ich szczęścia stoi tylko jeden problem: sutener Alabamy, dlatego Clarence musi się go za wszelką cenę pozbyć. Przy okazji bohater wplątuje się w porachunki narkobiznesu.
„Prawdziwy romans” to film z doborową obsadą aktorską. Również w epizodach wystąpiły prawdziwe gwiazdy: Brad Pitt, Garry Oldman, Dennis Hopper czy Christopher Walken. Wartka akcja, ciekawy wątek miłosny, zabawne dialogi i częste zwroty akcji – to atuty, dla których z pewnością warto ten film zobaczyć.
Filmy o handlu narkotykami
11.”Barry Seal: król przemytu” („American Made”, 2017)
To film o narkotykach oparty na faktach. Głównym bohaterem obrazu jest tytułowy Barry Seal, król przemytu narkotyków i broni w latach 70. i 80., który jednocześnie pracował dla… CIA. Lawirowanie pomiędzy mafią a tajną agenturą było oczywiście balansowaniem na granicy życia i śmierci. W końcu kolumbijski boss Pablo Escobar wyznaczył milion dolarów nagrody za pojmanie Seala. W roli głównej w filmie Douga Limana wystąpił Tom Cruise. Z filmu wyłania się dwuznaczny obraz człowieka niewątpliwie uzależnionego od adrenaliny, który od wczesnej młodości nie potrafi żyć bez nieustannych fajerwerków i lubi ryzyko. Potrafi też dla siebie dużo ugrać, flirtując zarówno z przestępczym procederem, jak i z amerykańskim rządem.
„Barry Seal” posiada ciekawą formę, dzięki częstym cięciom montażowym przypomina zlepek najbardziej efektownych scen z życia bohatera, który próbuje opowiedzieć potencjalnym widzom swoją historię. I robi to, nagrywając kolejne części wyznania na kasetach VHS.
12.„Mój piękny syn” („Beautiful Boy”, 2018)
Film ukazujący dramat uwikłania w narkotykowy nałóg. „Mój piękny syn” w reżyserii Felixa Van Groeningena to opowieść o rodzinie, która musi zmierzyć się z uzależnieniem dorastającego syna. Nic (w tej roli Timothee Chalamet) jest wrażliwym chłopakiem, który ucieczki przed swoimi problemami szuka w używkach. Gdy jego ojciec, zapracowany dziennikarz (Steve Carell) orientuje się, że syn ma poważny kłopot, zaczyna zastanawiać się, gdzie popełnił błąd i oczywiście za wszelką cenę próbuje pomóc nastolatkowi.
Problem polega na tym, że w swoim własnym mniemaniu David był idealnym ojcem i nie może znaleźć powodu, dla którego Nic sięgnął po tak drastyczne środki rozwiązywania dylematów dorastania. „Mój piękny syn” nie portretuje świata i strasznego nałogu za pomocą realistycznych metod, operuje raczej uogólnieniem i zamiast drastycznych szczegółów posługuje się raczej sugestią i niedopowiedzeniem. Warto jednak zaznaczyć, że film powstał na podstawie książki Davida Scheffa: „Cudowny chłopiec. Mój uzależniony syn” oraz autobiografii Nica Scheffa „Tweak: Growing Upon Methamphetamines”.
13. „Przekładaniec” („Layer Cake”, 2004)
Jeden z ciekawszych filmów o handlarzach narkotykami. „Przekładaniec” Matthew Vaughna to historia niejakiego Mister X (w tej roli Daniel Craig), który po latach zajmowania się biznesem środków odurzających, ma zamiar porzucić niechlubną profesję. Oczywiście okazuje się, że będzie to przedsięwzięcie dużo trudniejsze niż przypuszczał. Boss kartelu zleca mu wprawdzie ostatnie, ale za to praktycznie niewykonalne zadanie. Bohater ma zorganizować sprzedaż wartej milion dolarów Ecstasy, jednak przy okazji może narazić się zarówno swojemu szafowi, jak i właścicielowi skradzionego narkotyku. Brytyjski film powstał na podstawie powieści J. J. Connolly’ego z 2000 roku. W kryminale u boku Craiga zagrała Sienna Miller.
„Przekładaniec” przypomina klimatem filmy innego brytyjskiego reżysera: Guya Richiego, twórcy takich hitów, jak „Porachunki” i „Przekręt”. To zatem pomysłowe kino akcji, z zapadającymi w pamięć dialogami i wyrazistymi bohaterami.
14. „Traffic” (2000)
„Traffic” Stevena Soderbergha to ambitna pozycja, która pokazuje sprawę narkotyków z kilku punktów widzenia. Tę samą fabułę poznajemy bowiem z perspektywy kilku osób uwikłanych w narkotykowy problem. Jednym z nich jest szef amerykańskiej agencji antynarkotykowej, który odkrywa, że jego córka jest uzależniona od środków odurzających. Poznajemy też historię żony szefa kartelu, próbującej samodzielnie prowadzić „interesy” podczas pobytu męża w więzieniu. Trzecim bohaterem jest zaś meksykański policjant walczący z przestępczością narkotykową. W rolach głównych wystąpili: Michael Douglas, Catherine-Zeta Jones i Benicio del Toro.
Nagrodzony czterema Oscarami „Traffic” to film, za którym kryje się ambicja pokazania całości narkotykowego świata, jego struktury i powiązanych z nim procesów. Na szczególną uwagę zasługują zdjęcia autorstwa samego reżysera, występującego tu pod pseudonimem Peter Andews. Ich zróżnicowana stylistyka jest narzędziem obrazowania różnych perspektyw bohaterów. Dokumentarna technika kręcenia ujęć tworzy zaś w filmowe konwencję realistyczną, uwiarygadniającą całą fabułę.
15. „Pocztówki znad krawędzi” („Postcards from the Edge”, 1990)
Tego obrazu nie może zabraknąć na liście najlepszych filmów o narkotykach. „Pocztówki znad krawędzi” w reżyserii Mike’a Nicholsa to znakomita adaptacja prozy Carrie Fisher z autobiograficznym kluczem. Aktorka znana między innymi z „Gwiezdnych wojen” stworzyła bowiem powieść, którą pod maską fikcyjnej fabuły oparła na własnych losach, demaskując mroczne oblicze Hollywood. Główną bohaterką filmu jest zatem również aktorka, Suzanna Vale, próbująca radzić sobie z rodzinną presją i karierą za pomocą narkotyków. Suzanna to córka słynnej gwiazdy filmowej, a cała jej droga zawodowa rozciąga się w cieniu sławy Doris Mann. Gdy pewnego dnia bohaterka trafia na odwyk, za sprawę producenta kolejnego filmu, jej opiekunką ma zostać znana matka. Po latach kobiety będą musiały stawić czoła wzajemnej konfrontacji.
Świetny aktorski duet w „Pocztówkach znad krawędzi” stworzyły Meryl Streep i Shirley MacLaine. To film o skomplikowanej relacji matki i córki, która pomimo obustronnych ran pozostaje jedną z najsilniejszych elementów definiujących bohaterki. Mike Nichols podobnie jak w swoich innych filmach stworzył tu niezwykle ciekawe postaci kobiece, które przekazują widzowi autentyczne emocje dzięki znakomitym aktorkom.
16. „Francuski łącznik” („The French Connection”, 1971)
To klasyczna pozycja na liście filmów o narkotykach. “Francuski łącznik” w reżyserii Williama Friedkina prezentuje opartą na faktach kryminalną historię pewnego gigantycznego przemytu heroiny z Marsylii do Nowego Jorku. Głównym bohaterem fabuły jest nowojorski policjant, Jimmy „Popeye” Doyle (Gene Hackman), który wpada na trop dużej nielegalnej sprzedaży środków odurzających i odkrywa, że główną postacią całej sprawy jest tytułowy „francuski łącznik”. W filmie zagrali również Roy Scheider, Fernando Rey czy Tony Lo Bianco.
Nagrodzony pięcioma Oscarami „Francuski łącznik” to jeden z obrazów, który wyznaczył kanon kształtującego się w latach 70. amerykańskiego kina sensacyjnego. Twórcy wzorowali swój obraz na francuskiej Nowej Fali, zwłaszcza na „Do utraty tchu” Jeana-Luca Godarda. W centrum opowieści znajduje się tu postać niezłomnego gliniarza, stosującego bezkompromisowe metody walki z przestępczym światem. Doyle za wszelką cenę chce doprowadzić do zwycięstwa tego, co słuszne oraz do zniszczenia tych, którzy burzą społeczny porządek. Narkobiznes jawi się zaś jako immanentna cecha rzeczywistości złoczyńców.
17. „Przemytnik” („The Mule”, 2018)
Kto może lepiej opowiadać o złożonym przestępczym półświatku jak Clint Eastwood? W „Przemytniku” – którego wyreżyserował i w którym zagrał główną rolę – przedstawia przypadkowe uwikłanie swojego bohatera w proceder handlu środkami odurzającymi. Earl Stone to ponad osiemdziesięcioletni mężczyzna w dużych finansowych tarapatach. Jego firma ma zostać wkrótce przejęta przez bank. Niespodziewanie otrzymuje jednak propozycję dobrze płatnego zajęcia. Na pozór chodzi o zwyczajną pracę kierowcy. Wkrótce jednak okaże się, że Earl nie przewozi zwyczajnego towaru, ale narkotyki dla meksykańskiego kartelu. A jego działalności zacznie się przyglądać sprytny agent DEA Colin Bates (Bradley Cooper).
„Przemytnik” to jednak nie tylko ciekawa kryminalna historia, ale również obraz ukazujący osobisty dramat człowieka, który zmaga się ze swoimi błędnymi wyborami z przeszłości. Earl poświęcił dla swojego biznesu wszystko, na czele z rodziną, a kiedy interes nie wypalił, został zmuszony do konfrontacji z całkowitą porażką.
18. „American gangster” (2007)
Ten film jest typowym kinem sensacyjnym, traktującym o handlu narkotykami – „American gangster” Ridleya Scotta. Główny bohater, Frank Lucas (w tej roli Denzel Washington) mimo że niemal całe życie był związany z narkobiznesem, trzymał się nieco z boku wielkich interesów. Pełnił bowiem funkcję szofera mafijnego bossa, którego traktował jako swojego mentora. Gdy jednak Bumpy Johnson umiera, Frank postanawia zawalczyć o przejęcie całego heroinowego imperium w mieście. Oznacza to, że będzie musiał stoczyć walkę z niebezpiecznymi gangsterami, ale też poradzić sobie z czujnym wydziałem antynarkotykowym, ponieważ zaczyna się nim interesować detektyw Richie Roberts (Russell Crowe).
Jak w większości filmów Ridleya Scotta również „American gangster” pokazuje bohatera, który walczy do końca o to, co jest dla niego ważne. Istotna jest tu jego przynależność rasowa: Frank to Afroamerykanin o nierównych szansach w wyścigu po sukces. Paradoksalnie właśnie to staje się przyczyną jego determinacji w dążeniu do celu. Czy jednak właściwie wybrał swoją drogę?
19. „Powrót Bena” („Ben Is Back, 2018)
Film Petera Hedgesa to wzruszający obraz ukazujący problem uzależnienia od narkotyków. Główną bohaterką filmu jest Holly, która w okresie Świąt Bożego Narodzenia ma niespodziewaną wizytę. Przyjeżdża do niej syn Ben przebywający na co dzień w ośrodku leczenia uzależnień. Pełna nadziei matka nie posiada się z radości, jednocześnie jednak odczuwa nieufność i lęk o to, co przyniesie kolejny dzień. Z kolei Ben, obciążony trudną przeszłością i swoimi licznymi powrotami do nałogu, ma bolesną świadomość jak jest postrzegany.
Świetne kreacje w „Powrocie Bena” stworzyli Julia Roberts i Lucas Hedges. Film pokazuje skomplikowaną relację matki i syna, w której miłość niejednokrotnie przegrywa z trudnymi do przezwyciężenia problemami. Obraz zdobył Nagrodę Specjalną na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto.
Filmy o uzależnieniu od narkotyków
20. „Sny wędrownych ptaków” („Pajaros de verano”, 2018)
Ta międzynarodowa koprodukcja to historia początków narkobiznesu w Kolumbii. Akcja „Snów wędrownych ptaków” toczy się w latach 70. XX wieku. Członkowie plemienia Wayuu zaczynają sprzedawać hippisom z Ameryki niezwykle intratny towar: marihuanę. Interes jest bardzo dochodowy i szybko się rozwija, co oczywiście staje się preludium do powstania wielkich narkotykowych karteli. Film duetu Ciro Guerry i Cristiny Gallego to efektowne zderzenie wielowiekowej, prostej tradycji kolumbijskich pasterzy z żądzą wielkich pieniędzy, która wdziera się do zastanego świata i całkowicie odmienia jego porządek.
Tradycję reprezentuje tu Ursula (Carminia Martinez), stateczna plemienna matrona, strażniczka starych zasad i przesądów. Kobieta nie chce wydać swojej pięknej córki Zaidy (Natalia Reyse) za biednego Rapayeta (Jose Acosta). Ten jednak zdobywa majątek, angażując się w handel marihuaną. Nowe źródło zarobkowania stopniowo zmienia całą społeczność i panujące w niej relacje.
21. „Maria łaski pełna” („Maria Full of Grace”, 2004)
Ten film pokazuje problem narkotyków z perspektywy zwyczajnych przemytników – ludzi często zdesperowanych, w trudnej sytuacji życiowej, którzy dla zdobycia pieniędzy decydują się na ten niebezpieczny proceder. Jedną z takich osób jest właśnie główna bohaterka obrazu Joshuy Martsona, tytułowa Maria Alvarez (w tej roli Catalina Sandino Moreno). Młoda mieszkanka Kolumbii, gdy dowiaduje się, że jest w ciąży, uświadamia sobie, że nie będzie w stanie utrzymać swojego dziecka. Aby wyrwać się zatem ze skrajnie ubogiego środowiska, za namową nowopoznanego Franklina decyduje się przemycić do Stanów Zjednoczonych kokainę we własnym żołądku. „Maria łaski pełna” została nagrodzona Srebrnym Niedźwiedziem na Festiwalu w Berlinie w kategorii najlepsza aktorka. Catalina Sandino Moreno zdobyła również za swoją rolę nominację do Oscara.
22. „Miasto Boga” („Cidade de Deus”, 2002)
Niezwykły film Fernando Meirellesa, „Miasto Boga” to oparta na faktach historia, w jakiej handel narkotykami odgrywa ważną rolę. Obraz przedstawia bowiem losy dwóch przyjaciół, wspólnie wychowujących się w slumsach Rio de Janeiro, z których każdy wybrał odmienną życiową drogę: jeden został znanym fotografem, drugi zaś narkotykowym bossem. W rolach głównych wystąpili Alexandre Rodrigues (jako Kapiszon) i Leandro Firmino (Mały Ze).
Cztery nominacje do Oscara, Nagroda BAFTA czy statuetka Amerykańskiej Gildii Scenarzystów to niektóre z wyróżnień dla tego wstrząsającego obrazu smutnego losu tysięcy brazylijskich dzieci. Film pokazuje brutalny świat miejskiego getta bez perspektyw, gdzie dilerowanie, prostytucja i przemoc często stanowią jedyną szansę na wyrwanie się ze skrajnego ubóstwa i patologii.
23. „Kokainowi kowboje” („Cocaine Cowboys”, 2006)
Kolejna pozycja na naszej liście filmów o narkotykach, tym razem produkcja dokumentalna – „Kokainowi kowboje” w reżyserii Billy’ego Corbena. To interesująca historia rozgrywająca się w latach 80. w Miami, gdzie właśnie wówczas rozgrywały się krwawe wojny kolumbijskich narkotykowych gangów. Fabuła obrazu została oparta na faktach. Narratorami filmu są byli dilerzy i członkowie gangów, odsiadujący wyroki za przestępstwa z tamtych czasów. To oni opowiadają o tym, jak wyglądało Miami lat 80. i w jaki sposób przekształciło się w kokainowe imperium, znane ze słynnego serialu „Miami Vice”.
24. „Boski chillout” („Pineapple Express”, 2008)
Komedia kryminalna Davida Gordona Greena „Boski chillout” przedstawia perypetie pewnego amatora marihuany. Dale Denton (Seth Rogen) przypadkowo staje się świadkiem morderstwa dokonanego przez groźnego narkotykowego bossa i nieuczciwą policjantkę. Podczas ucieczki zostawia na miejscu niedopalony najnowszy towar. Pech chce, że jest to bardzo oryginalna ananasowa marihuana – „boski chillout” – którą można kupić tylko u jednego dilera. Bohater udaje się więc do Saula (James Franco), by zapytać go, czy mają się, o co martwić. Wkrótce okazuje się, że groźni przestępcy ustalili już ich personalia, a oni muszą walczyć o życie. W filmie zagrali między innymi Craig Robinson, Gary Cole czy Amber Heard. James Franco dostał za swoją rolę nominację między innymi do Złotych Globów.
25. „Heli” 2013
Film Amata Escalante przedstawia przejmujące losy nastolatka mieszkającego w ubogim meksykańskim miasteczku, kontrolowanym przez narkobiznes. Siedemnastoletni Heli (w tej roli Armando Espitia) ma na utrzymaniu żonę i dziecko. Z trudem radzący sobie z codziennością chłopak pewnego dnia popada w poważne tarapaty. Gdy jego młodsza siostra zaczyna mieć problemy z kartelem narkotykowym, bohater postanawia jej pomóc, co sprowadzi ogromne niebezpieczeństwo na całą rodzinę.
Reżyser otrzymał za obraz „Heli” Złotą Palmę w Cannes. Film w niezwykle realistyczny sposób pokazuje beznadzieję biednych meksykańskich środowisk skazanych na życie w cieniu wszechobecnej przemocy i wyzysku. To świat całkowitego poniżenia i klęski, w której dobre uczucia i marzenia przepadają równie szybko jak się pojawiają.
26. „Kokainowy Rick” („White Boy Rick”, 2018)
Ten film to na poły kryminalna na poły dramatyczna fabuła o „karierze” w świecie narkobiznesu. Akcja rozgrywa się w latach 80. XX wieku. Głównym bohaterem obrazu Yanna Demange’a jest tytułowy Rick (w tej roli Richie Merritt), chłopak z Detroit. Dorastający w szemranym środowisku nastolatek postanawia spróbować własnych sił w handlu narkotykami i szybko osiąga na tym polu sukcesy. Wkrótce na trop jego interesów wpadają służby, które nie mają jednak pojęcia, kto stoi za całym procederem. Podejrzewają o to ojca Ricka (w tej roli Matthew McConaughey).
„Kokainowy Rick” to film, który pokazuje społeczne tło narkotykowych „rajów”, w których ludzie sięgają po skrajnie niebezpieczne i hańbiące zajęcia po to, żeby po prostu związać koniec z końcem. Amerykańskie Detroit zyskało pod tym względem niechlubną sławę. Rick dorastający u boku ojca sprzedającego w piwnicy broń lokalnym przestępcom jest niejako skazany na podobny los, a wymiar sprawiedliwości paradoksalnie nie oferuje tu wcale lepszej alternatywy.
27. „Candy” (2006)
Na naszej liście filmów o narkotykach znalazła się również bardzo ciekawa australijska produkcja w reżyserii Neila Armfielda. To historia dwojga wrażliwych i utalentowanych ludzi, którzy przeżywają płomienną miłość. Dan (Heath Ledger) jest poczatkującym poetą, a Candy (Abbie Cronish) studentką sztuki. Rodząca się między nimi namiętność szybko wchodzi w burzliwą i kryzysową fazę związaną z uzależnieniem obojga od heroiny. Narkotyk, który początkowo potęguje ich ekstatyczne przeżycia, z czasem staje się źródłem nieuniknionego dramatu. By zdobyć kolejne działki, bohaterowie będą gotowi zrobić naprawdę wiele… Film zdobył między innymi nominację do Złotego Niedźwiedzia w Berlinie.
28. „My dzieci z dworca Zoo” („Christiane F – Wir Kinder von Bahnhof Zoo”, 1981)
Słynny film na podstawie jeszcze głośniejszej książki niemieckich dziennikarzy: Kai Hermann i Horsta Riecka z 1978 roku. Publikacja ma charakter dokumentu – stanowi zapis rozmowy z młodą narkomanką, Christine F. Akcja filmu rozgrywa się w Berlinie Zachodnim, na Dworcu Zoo, gdzie spotykają się uzależnieni od narkotyków, by zdobyć kolejną działkę, ale również świadczyć usługi seksualne w zamian za pieniądze lub towar. Wśród nich jest czternastoletnia Christine (w tej roli Natja Brunckhorst), która wraz ze swoim chłopakiem Detlefem (Thomas Haustein) prostytuują się w celu zarobiena na narkotyki.
Film Uli Edela pokazuje wstrząsającą ewolucję nałogu, który rozpoczyna się od sięgania po słabe używki, a w końcu powoduje całkowitą fizyczną i psychiczną degradację bohaterów. To również historia o bolesnym dorastaniu, okresie, w którym zbyt wiele problemów, zwłaszcza rodzinnych, może przytłoczyć wrażliwych nastolatków i pchnąć na drogę uzależnienia.
29. „Odlot” („Taking Off”, 1971)
Ten niezwykle oryginalny film Milosa Formana również porusza temat narkotyków. „Odlot”, amerykański debiut czeskiego reżysera, opowiada o epoce „dzieci kwiatów” i zderzeniu starego porządku z ideałami młodego pokolenia. Główni bohaterowie filmu to stateczne małżeństwo Tyne’ów, które poszukuje swojej zbiegłej z domu nastoletniej córki Jeannie. Gdy przypadkowo trafiają do Stowarzyszenia Rodziców Zbiegłych Dzieci i kosztują modnej marihuany, całkowicie zmieniają podejście do swoich dotychczasowych problemów. W rolach głównych zagrali między innymi Buck Henry, Lynn Carlin i Linnea Heacock.
„Odlot” to komedia obyczajowa, w której Forman dzięki wprowadzeniu motywu narkotykowego transu może z dystansem spojrzeć na przemiany obyczajowe w Ameryce na przełomie lat 60. i 70. Co ciekawe, reżysera z Europy Wschodniej bardziej od kontestatorów interesuje pokolenie ich rodziców: to, co skrywają pod pozorami ustabilizowanego życia sygnowanego znakiem american dream.
30. „Szkolny chwyt” („Half Nelson”, 2006)
W tym filmie wbrew utartym schematom osobą uzależnioną od narkotyków nie jest zbuntowany nastolatek, ale stateczny pedagog. „Szkolny chwyt” Ryana Flecka to opowieść o ambitnym nauczycielu historii w szkole średniej na Brooklynie, który przeżywa kryzys związany z fiaskiem młodzieńczych marzeń. Na co dzień pełen optymizmu i próbujący motywować do działania swoich uczniów mężczyzna, własne problemy próbuje rozwiązywać przy pomocy środków odurzających. Pewnego dnia jedna z uczennic poznaje jego sekret. Będzie to początek ich przyjaźni.W rolach głównych wystąpili Ryan Gosling i Shareeka Epps. „Szkolny chwyt” zdobył nominację do Oscara (za najlepszą rolę męską) oraz wiele innych wyróżnień.
