Elizabeth Taylor – władza jest kobietą
Elizabeth Taylor [Metro Goldwyn Mayer]
Liz Taylor była jedną z ostatnich gwiazd w starym stylu. Na ekranie zniewalająca urodą, władcza i niemal posągowa stanowiła wcielenie tego, co określa się mianem „celebrity”. Liz Taylor to ikona wielkich superprodukcji.
Cudowne dziecko kina
Elizabeth Taylor – jedna z najlepszych aktorek amerykańskich – urodziła się w Anglii w 1932 roku, w rodzinie Amerykanów – aktorki i biznesmena. Przed II wojną światową wraz z rodzicami wyjechała do Stanów Zjednoczonych. Już od najmłodszych lat Liz Taylor związana była z kinem, jej rodzina zaangażowała ją bowiem w wiele filmowych projektów. Oryginalność amerykańskiej aktorki dostrzeżono w produkcji Lessie wróć (miała wówczas 11 lat), a popularność zyskała Taylor po roli w filmie Clarence’a Browna, Wielka nagroda (1944). Wcieliła się w nim w postać młodziutkiej Angielki, której udaje się nawiązać wyjątkową więź z koniem, pokonać jego nieufność i wygrać prestiżowy wyścig.
Znaczące role gwiazda zagrała również w filmach Kłopotliwy wnuczek (1951), Miejsce pod słońcem, w którym stworzyła parę z Montgomery Cliftem i Olbrzym (1956), gdzie partnerowała wielkiemu gwiazdorowi ówczesnego kina, Rockowi Hudsonowi . Prawdziwy talent Liz Taylor doszedł natomiast do głosu w produkcji Kotka na gorącym, blaszanym dachu (1958) Richarda Brooksa na podstawie sztuki Tenessee Williamsa. Można powiedzieć, że rola Maggie stanowiła zapowiedź kolejnych wcieleń aktorki jako kobiety wampa, posiadającej niepodzielną władzę nad mężczyznami.
Elizabeth Taylor w filmie Kotka na gorącym blaszanym dachu
Ikona władzy i poskromicielka męskich serc
Na szczyt sławy zawiodła Liz Taylor Kleopatra – film Josepha L. Mankiewicza z 1963 roku. Rola egipskiej królowej uwodzącej samego Juliusza Cezara, a potem Marka Antoniusza zapewniła aktorce wieczne miejsce w panteonie hollywoodzkich gwiazd. Co więcej, kreacja ta na długi czas ustaliła typ granych przez Taylor bohaterek. Chodzi o kobiety władcze, dyktujące reguły gry w relacjach z mężczyznami i olśniewające swoją nieskazitelną urodą. Liz Taylor udało się wyjątkowe połączenie kobiecości i władzy, które zwykle nie idą ze sobą w parze. Jako Kleopatra aktorka jest tyleż potężna, zdeterminowana i odważna, co piękna i pełna seksapilu.
To o tyle oryginalne, że w filmie kobieca władza najczęściej sprowadza się jedynie do sfery erotycznej – panowania nad mężczyznami, jeśli zaś ma ona mieć większy zasięg (jak władza państwowa), wtedy zwykle bohaterkom nadaje się rysy męskie. Tymczasem patrząc na Kleopatrę możemy śmiało powiedzieć – władza jest kobietą. Kwestia ta jest uderzająca o tyle, że historyczna Kleopatra nie była potężną królową, stała na czele państwa podległego Rzymowi, które swoje lata świetności już bezpowrotnie miało za sobą. W filmie z Liz Taylor egipska władczyni to natomiast kwintesencja potęgi Egiptu.
Elizabeth Taylor w filmie Kleopatra
Trzeba również przyznać, że ilość i bogactwo strojów, w których aktorka zaprezentowała się w filmie Kleopatra robi ogromne wrażenie. Do historii kina przeszła scena triumfalnego wjazdu egipskiej królowej do Rzymu. W roli Marka Antoniusza wystąpił Richard Burton, z którym gwiazda nawiązała płomienny romans. Zaowocował on dwukrotnym małżeństwem w latach 1964 – 1974 i 1975 – 76. Aktorzy wspólnie pojawiali się na ekranie również w innych filmach, np. w adaptacji sztuki Edwarda Albyee’go Kto się boi Virginii Woolf z 1966 roku. Za rolę Marthy Liz Taylor dostała Oscara, wcześniej była również laureatką Oscara za film Butterfield 8 (1960), gdzie zagrała prostytutkę.
Elizabeth Taylor i Richard Burton w filmie Kleopatra
Głośnym echem w kinowym świecie odbił się również film Poskromienie złośnicy Franca Zefirellego na podstawie sztuki Williama Szekspira, w którym Liz Taylor zagrała tytułową złośnicę, a u jej boku pojawił się znowu Richard Burton. Reżyser zmienił zakończenie w stosunku do pierwowzoru, za co zarzucono mu, że stworzył film pod dyktando gwiazdy. Liz Taylor miała rzekomo nie zgodzić się na kreację o innym wydźwięku, a więc takim, gdzie zostałaby ona poskromiona przez mężczyznę.
Zmierzch bogini Liz Taylor
Liz Taylor miała swoje lata niezaprzeczalnej świetności, jednak już w latach 70. jej gwiazda zaczęła tracić blask. Liczne i ciężkie choroby, przez które przeszła, odcisnęły piętno na urodzie gwiazdy. Znamienną rolą w jej dorobku jest postać Sissy w filmie Boom z 1968 roku, ponieważ można w niej dostrzec rysy autobiograficzne. Bohaterka to milionerka w starszym wieku po kilku rozwodach.
Elizabeth Taylor, Mike Todd i ich córka – Liza
Taylor pod względem liczby małżeństw rzeczywiście oszałamia – aż ośmiokrotnie stawała bowiem na ślubnym kobiercu. Ze związków tych na świat przyszła trójka dzieci, a jedną córkę Taylor adoptowała wraz z Richardem Burtonem. Jednym z ostatnich filmów, w jakich zagrała, byli Flinstonowie, gdzie po raz ostatni pojawiła się w swoim wielkim stylu, jako Pearl Slaghoople, demoniczna teściowa Barneya.
Liz Taylor zmarła w 2011 roku w Los Angeles w wyniku ciężkiej niewydolności serca.
Literatura:
A.Jackiewicz, Gwiazdozbiór, Warszawa 1983.
